De gemeente Rotterdam is met haar plannen herhaaldelijk te overmoedig en neemt dan te veel, al dan niet financiële, risico’s. De gemeente is te ambitieus en heeft te weinig oog voor de mogelijke gevolgen en voor gewone mensen, en is te veel gefocust op procedures en regels.
Dat is de praktijk van veel gemeentelijke projecten in Rotterdam, concludeert de Rekenkamer Rotterdam in de notitie Publieke waarde in de knel. De waakhond heeft meer dan veertig onderzoeken van de afgelopen tien jaar teruggelezen en gezocht naar rode draden.
Communicatie
Slechte communicatie is een van de problemen die de rekenkamer veel terug ziet komen. Wanneer twee of meer afdelingen van de gemeente samen iets moeten regelen, gebeurt het vaak dat zij niet met elkaar praten. Dat was bijvoorbeeld het geval bij meerdere projecten om wijken te verbeteren. Bij onderwijs, cultuur of natuur gebeurt het soms dat twee afdelingen van de gemeente andere belangen hebben, waardoor er uiteindelijk nauwelijks iets van de grond komt.
Bestuurlijke overmoed
De onderzoekers prijzen de instelling van de gemeente en de inwoners: ‘De mentaliteit van ‘handen uit de mouwen’ heeft Rotterdam in de vorige eeuw gesterkt in de periode van wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog.’ Maar dat kan ook te ver gaan: ‘Daadkracht en ambitie vormen helaas ook een risico dat de complexiteit wordt onderschat en problemen die opdoemen te weinig aandacht krijgen.’ De onderzoekers noemen dat ‘bestuurlijke overmoed’ en die zien ze zowel bij linkse als bij rechtse colleges.
Signalen
De rekenkamer vindt dat Rotterdam bij grote plannen kritischer moet zijn voordat er knopen worden doorgehakt. De gemeente zou ook meer moeten leren van het verleden. Signalen van ambtenaren, burgers, organisaties en anderen moeten serieuzer worden genomen. Volgens de rekenkamer is een cultuurverandering in de gemeentelijke organisatie nodig om in de organisatie meer tegenspraak mogelijk te maken. Wel is in de huidige collegeperiode ‘een kentering binnen de ambtelijke leiding te zien, die erop duidt dat serieus wordt nagedacht over manieren om de beheersing van risico’s te verbeteren’.
Reactie stadsbestuur
Rotterdam heeft geleerd van de fouten van het verleden. Dat zegt het stadsbestuur in reactie op het rapport. ‘Rotterdam is mooi geworden door moedige bestuurders, moedige Rotterdammers en moedige partners,’ zegt wethouder Bert Wijbenga in een verklaring. Dat de rekenkamer vindt dat die moed soms doorslaat in overmoed, mag volgens Wijbenga ‘niet tot minder moed, minder ambitie en minder durf in de toekomst leiden’.
