Groen in de stad: vijf beleidsadviezen

Groene ruimtes zijn belangrijk voor duurzaamheid in stedelijke gebieden, bijvoorbeeld voor het reguleren van de grondwaterstand en het verminderen van hitte. Vijf adviezen die beleidsmakers kunnen helpen bij beheer en behoud van groen in de stad, afkomstig van Wageningen University & Research (WUR). 

Volgens WUR loopt vergroening achter op stedelijke ontwikkeling, waardoor er een tekort ontstaat aan groen in de stad. Dat zorgt er ook voor dat er sociaal-ecologische ongelijkheid ontstaat. Mensen met een hoger inkomen wijken uit naar een omgeving met meer groen, terwijl minder bevoorrechte groepen achterblijven. 

Onderzoek naar regionaal en lokaal groenbeleid

Carmen Aalbers is senior onderzoeker bij WUR en heeft tijdens haar promotieonderzoek (Engels, pdf) aan de Universiteit van Kopenhagen gekeken naar het regionale en lokale beleid van groen in de stad. Ze onderzocht daarvoor verschillende perspectieven, op meerdere niveaus: vanuit de overheid, de markt en de samenleving. Aalbers: ‘Meer inzicht in regionaal beheer van groen in functioneel-stedelijke gebieden helpt om te zien hoe je groenontwikkeling kunt integreren in verstedelijking. Ik heb daarom ook gekeken naar wat er lokaal gebeurt in groene burgerinitiatieven.’ Het inpassen van groen in stedelijke ontwikkeling kent volgens haar meerdere dimensies, namelijk ruimtelijk, financieel, functioneel en economisch.

Vijf beleidsadviezen

Uit het proefschrift filterde WUR de onderstaande vijf bevindingen en adviezen voor beleidsmakers. 

1. Zorg voor verticale samenwerking tussen overheden op de schaal van functionele stedelijke gebieden. Dat zijn gebieden die een gezamenlijke woningmarkt en arbeidsmarkt hebben.
2. Combineer dit met een samenwerking tussen gemeenten die groen als basis voor stedelijke ontwikkeling zien en minder als basis voor bouwgrond.
3. In functionele stedelijke gebieden moet meer aandacht komen voor de verschillende vormen van tweedeling, zoals tussen stad en platteland, uitsluiting van een groene leefomgeving en de kwaliteit van leven.
4. Maak samenwerkingsafspraken tussen burgers, bedrijfsleven en gemeenten. Op die manier kom je tegemoet aan lokale en individuele behoeften aan groen.
5. Innovatie vraagt om een verandering van houding van alle partijen, niet alleen van gemeenten, benadrukt Aalbers. Ze pleit daarom voor meer onderzoek naar sociaal-technische systemen, zoals de huidige vervoerssystemen, bijvoorbeeld in welke mate zij mensen faciliteren bij het aannemen van een duurzame leefstijl.

De kennis uit het onderzoek wordt opgenomen in het programma Duurzame ontwikkeling van steden van Wageningen Environmental Research. Hierin is veel kennis beschikbaar over samenwerken aan duurzame stedelijke ontwikkeling.