Goed nieuws voor gemeenten die kampen met overlast door de Amerikaanse rivierkreeft. Uit een proef van de gemeente Leiden en het Hoogheemraadschap van Rijnland blijkt dat het aanleggen van natuurvriendelijke oevers leidt tot minder exemplaren van deze invasieve exoot.
Deze rivierkreeft zorgt op verschillende plekken voor kopzorgen en uitdagingen. Het diertje huist in sloten, meren en rivieren, en graaft en vreet daar walkanten en waterplanten op. Slootkanten kunnen zo instorten. Ook woelen de kreeften in de bodem. Het water wordt dan troebel en nog maar weinig licht bereikt de bodem.
Als gevolg komt de lokale biodiversiteit onder druk te staan. Bestrijding blijkt in de praktijk lastig, ook omdat het diertje zich in flink tempo vermenigvuldigt. De kreeft begon een paar jaar geleden aan een ware opmars en duikt op in verschillende gemeenten.
Wegvangen effectief maar kostbaar
Eerder bleek al dat gericht wegvangen van de Amerikaanse rivierkreeft een succesvolle bestrijdingsmethode is. Dit blijkt uit een meerjarige proef in de Krimpenerwaard. Het wegvangen pakte daar duurzaam en effectief uit, en leidde tot natuurherstel. Maar het is ook een arbeidsintensieve en dure oplossing. De kosten zijn hoog, en het wegvangen moet regelmatig herhaald worden.
Aanleg natuurvriendelijke oevers
De gemeente Leiden en het Hoogheemraadschap van Rijnland startten daarom 2 jaar geleden een gezamenlijk onderzoek. Daarin is bekeken of natuurvriendelijke oevers ook een effectieve maatregel bieden om de groei van het aantal rivierkreeften te remmen. In vlak aflopende, begroeide oevers is het namelijk minder makkelijk holen graven, zo is de gedachte achter de proef.
En door de schuilplekjes, die ontstaan tussen de oeverplanten, is het voor natuurlijke vijanden, zoals vogels en vissen, juist aantrekkelijker om er te huizen. Zo kunnen zij makkelijker op de rivierkreeften jagen.
Afname aantal rivierkreeften
De eerste resultaten van de proef blijken inderdaad positief. ‘We zien aanzienlijke afname van het aantal rivierkreeften per vierkante meter. En we verwachten dat dit ook zorgt voor verbetering van de waterkwaliteit,’ aldus het Hoogheemraadschap.
Leiden gaat daarom door door met aanleggen van natuurvriendelijke oevers, zo schrijft de gemeente. In de afgelopen periode zijn ook al oevers aangelegd op verschillende andere locaties waar deze exoot voorkomt. Halverwege dit jaar wordt het onderzoek herhaald. Mogelijk is dit ook het geval in 2026.
Beheersen en bestrijden complex
Aanpakken van de invasieve exoot blijkt lastig. Verschillende waterschappen, agrariërs, natuurorganisaties en de provincie Zuid-Holland vragen om een aanpassing van de landelijke wet- en regelgeving. Sinds 2010 valt de Amerikaanse rivierkreeft namelijk onder de Visserijwet. Dat betekent dat in principe alleen beroepsvissers de kreeften weg mogen halen. Gemeenten mogen dat niet zelf doen.
Eind 2022 stuurden verschillende overheden en organisaties uit de Krimpenerwaard een brandbrief over de opmars van uitheemse rivierkreeften aan de minister van Landbouw. Twee jaar daarvoor drongen gemeenten al aan op een landelijke aanpak. Het ministerie richtte daarna een een bestuurlijke taskforce op,de ministeries van LNV en I&W en de koepels IPO, VNG en Unie van Waterschappen.
Brandbrief
Nu verzoekt het Hoogheemraadschap van Delfland de minister met spoed te beginnen met het actief afvangen van Amerikaanse rivierkreeften. ‘Alleen op die manier kan de explosieve groei van deze invasieve exoot nog worden gestopt en kan het aantal rivierkreeften worden teruggebracht tot een niveau dat het watersysteem aankan,’ zo stelt het waterschap in een brandbrief.
Geef een reactie