Oefeningen met de ICT achter de Omgevingswet laten nog veel technische mankementen zien. Dat leert onder meer de ervaring van gemeente Dinkelland, waar op het oog eenvoudig knip- en plakwerk spaak liep. Het half jaar uitstel van de wet lijkt voor gemeenten dan ook welkom.
De problemen kwamen begin deze week ter sprake op een online bijeenkomst van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). De deelnemers waren gemeenten die een zogeheten DSO-ketenwerkplaats willen starten. De VNG wil gemeenten ertoe bewegen een dergelijke pilot op te zetten, waarin ze samen met hun leverancier ICT-systemen testen in de keten van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).
Werk aan de winkel
Hierbij koppelen ze de eigen gemeentelijke applicaties aan de landelijke DSO-voorziening, die landelijke en lokale regels combineert. Doel van de DSO-werkplaats is te oefenen met het publiceren en wijzigen van omgevingsplannen, en het ontvangen van vergunningaanvragen. Voor gemeenten is het ook van belang of de ‘eenvoudige regels’ die zij voor de vragenbomen bij veelvoorkomende aanvragen opstellen, goed functioneren.
Er is hierbij werk aan de winkel. Het recente uitstel van de invoeringsdatum van de Omgevingswet naar 1 juli 2022 is voor een groot deel toe schrijven aan de nog incomplete en weinig optimale ICT achter het DSO. Het extra half jaar moet worden benut met het testen van de Omgevingswet-ICT.
Inmiddels hebben acht grote en kleine gemeenten verspreid over het land een DSO-werkplaats gedraaid. Zij liepen tegen meerdere technische haperingen aan.
Knelpunten teruggekoppeld
Tijdens de bijeenkomst voor het aantrekken van nieuwe proefgemeenten, blikt Leo van der Vlist van de VNG terug op eerdere DSO-werkplaatsen. ‘Zoals het een pilot betaamt, gaat niet alles honderd procent. Er waren pieken en dalen, maar ondanks de tegenslagen is er ook best veel succes geboekt. Gemeenten leren er heel veel. Als de basis technisch werkt, kunnen ze meer complexiteit toevoegen, zoals samenwerken met de omgevingsdienst.’
‘Dat is in een aantal pilots al gebeurd en levert veel inzichten op. Er zijn plannen gepubliceerd, daar zijn regels aan gehangen en vergunningaanvragen op ingestuurd. Natuurlijk hebben we nog issues. De synchronisatie van de verschillende softwareomgevingen duurt lang. De performance en de gebruiksvriendelijkheid van het DSO vallen best tegen. Maar dat wordt allemaal verbeterd, wat ook beslist nodig is. Alle knelpunten hebben we naar de landelijke ontwikkelorganisatie teruggekoppeld.’
Geknipt en geplakt
Dinkelland, dat in maart een werkplaats inrichtte, deelt haar ervaringen tijdens de online bijeenkomst. De gemeente in het noordoosten van Twente was al voor de uitnodiging om een werkplaats te starten tot een beperkt omgevingsplan gekomen. Dat werd in het plansysteem geïmporteerd. Het ging om een klein plangebied, waar de nieuwe kapverordening aan werd gehangen. ‘Eigenlijk hebben we wat regels geknipt en geplakt,’ zegt projectleider Luc Molendijk. ‘Het ging ons puur om het testen van de techniek.’
De gemeente voerde twee pogingen uit om het testplan te publiceren en zichtbaar te maken binnen het DSO-onderdeel Regels op de Kaart. Gebruikers kunnen daarmee zoeken op een willekeurig adres en zien welke regels op het perceel gelden. Beide keren werd het testplan weliswaar gepubliceerd, maar in het eerste plan was er iets niet goed met de werkingsgebieden. Volgens Molendijk luistert het heel nauw om de verbinding te maken tussen de regels en het gebied waar deze op van toepassing zijn. ‘Het is essentieel dat goed te annoteren.’
Gebieden ‘popten op’
Het tweede gepubliceerde testplan bleek ook niet helemaal gelukt. ‘Niet alle artikelen zijn goed meegekomen naar de viewer, hebben we gemerkt. In de tweede versie popten opeens andere werkingsgebieden op, terwijl we aan het plan niets gewijzigd hadden. In onze eigen applicatie lijkt het echter allemaal goed te werken. We gaan nog met de DSO-organisatie contact opnemen over wat er nu in de applicatie is misgegaan. Maar de fout kan ook bij ons liggen.’
Ook ondervond Dinkelland, overigens net als de andere werkplaatsen, dat het wijzigen van omgevingsplannen nog niet mogelijk is. Daarnaast bleef de eerste versie van het testplan van Dinkelland in de Regels op de Kaart-viewer staan onder het later gepubliceerde tweede plan. In de definitieve productieomgeving mag zoiets niet gebeuren, er is immers maar één juridisch geldig omgevingsplan.
Blij met uitstel
Los van de technische onvolkomenheden ziet Molendijk pluspunten van de DSO-werkplaats. ‘We hebben de eigen applicaties nu goed leren kennen. Maar we zijn blij dat de invoering van de wet een half jaartje is uitgesteld.’
Geef een antwoord