De meeste gemeenten hebben inmiddels een meldpunt goed verhuurderschap ingesteld. Sinds 1 januari 2024 is zo’n meldpunt voor klachten over ongewenst verhuurgedrag voor alle gemeenten verplicht. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) constateert geen grote knelpunten, maar krijgt wel vragen over hoe om te gaan met bepaalde bepalingen en verdeling van bevoegdheden.
De verplichting om een meldpunt in te stellen komt voort uit de Wet goed verhuurderschap, die op 1 juli 2023 in werking trad. Deze wet beschermt woningzoekenden en huurders tegen ongewenst verhuurgedrag van particuliere verhuurders, verhuurbemiddelaars en woningcorporaties, maar ook werkgevers die woningen verzorgen voor buitenlandse werknemers. Zoals een te hoge borg vragen, het rekenen van oneerlijke servicekosten, discrimineren en bedreigen. De wet biedt gemeenten ook meer mogelijkheden om huurders te beschermen tegen misstanden.
Klachten ongewenst verhuurderschap
De wet verplicht gemeenten om vanaf 1 januari 2024 een gemeentelijk meldpunt te hebben ingericht, waar huurder en anderen klachten over ongewenst verhuurgedrag kunnen doorgeven. Gemeenten kunnen de meldingen gebruiken voor handhaving. Door verhuurders die zich niet houden aan de regels in de Wet goed verhuurderschap aan te schrijven. Naast een waarschuwing kan de gemeente zo nodig een last onder dwangsom of onder bestuursdwang en een bestuurlijke boete inzetten.
Al veel gemeenten met meldpunt
In de loop van 2023 openden de 4 grote steden Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Den Haag als eersten een meldpunt tegen ongewenst verhuurgedrag. Ook gemeenten als Purmerend en Wassenaar waren snel. Sommige gemeenten gebruiken een al eerder ingesteld meldpunt, voor bijvoorbeeld een specifieke doelgroep, nu voor alle huurders. Zoals in Groningen het meldpunt dat met de Groninger Studentenbond was opgezet. In Arnhem valt deze Huurdersbalie onder het Huurdershuis, een onafhankelijke organisatie die wordt gefinancierd door de gemeente Arnhem.
Inventarisatie meldpunten
Eind vorig jaar hadden al circa 240 gemeenten een meldpunt ingesteld. De gemeenten die er op dit moment nog geen een hebben, zijn daar wel mee bezig volgens Esther Verhoeff, woordvoerder van de VNG. ‘Het kan zijn dat ze achterlopen vanwege bijvoorbeeld late besluitvoering in het college of door capaciteitsgebrek. Wij inventariseren later deze maand welke gemeenten nog geen meldpunt hebben en wat de reden daarvoor is.’
Handreikingen en forum VNG
De VNG ondersteunt gemeenten bij de invoering van de wet met verschillende diensten en instrumenten. Zoals de Handreiking goed verhuurderschap, een Modelvoordracht meldpunt, een Handhavingsprotocol en een Modelverordening goed verhuurderschap. Op het Forum Wet goed verhuurderschap kunnen gemeenten onderling voorbeelden uitwisselen en kennis delen. Volgens Verhoeff wordt er door zowel kleine als de grootste gemeenten gebruik gemaakt van de ondersteuning en het forum.
‘Grote knelpunten zijn er nog niet. Maar we zien wel veel vragen over hoe om te gaan met de bepalingen rondom servicekosten, intimidatie, de afweging tussen een melding en handhavingsverzoek en regionale samenwerking en verdeling van bevoegdheden,’ aldus Verhoeff.
Groot gemis aan een heel belangrijk knelpunt. Dat zijn de torenhoge oncontroleerbare en niet gespecificeerde rekeningen voor herstelkosten bij het verlaten van een woning. Dat geldt zeker voor woningcorporaties maar ook voor commerciële verhuurders.
Dat is met name voor mensen in de sociale huur een heel groot financieel probleem omdat ze onvoldoende worden geïnformeerd over de eindafrekening. Ze moeten zowel bij de eerste inspectie/opname op voorhand al akkoord gaan met wat er aan bedragen wordt opgeschreven. Bijvoorbeeld: schoonmaak van een ruimte van 50 m3 €1000,00. Nergens staat op het formulier een ruimte voor niet akkoord. Niet tekenen betekent ook akkoord is de opvatting. Als lid van het ombudsteam van de PvdA is uitzetting middels huuropzegging en de herstelkosten het leeuwendeel van de casussen .