Begin 2024 waren er ongeveer 33.000 mensen dakloos, blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS. Na een daling tussen 2018 en 2022 is dit het tweede jaar op rij dat het aantal daklozen stijgt. Volgens gemeenten bevestigen de cijfers dat de druk op de daklozenopvang toeneemt.
In de jaren tussen 2018 en 2022 daalde het aantal mensen zonder dak boven hun hoofd juist nog, aldus het statistiekbureau. Begin 2022 waren er 27.000 mensen tussen de 18 en 65 jaar dakloos. Op 1 januari 2023 waren dat naar schatting ruim 30.000 mensen en in 2024 ongeveer 33.000, zo becijferde het CBS.
Wie buiten, in een auto, kraakpand of vakantiewoning slaapt, wordt als dakloos geteld. Net als mensen die de noodopvang bezoeken en degenen die tijdelijk verblijven bij familie, vrienden of kennissen. Mensen in tijdelijke opvang worden ook meegeteld als het verblijf van korte duur is.
Telling en schatting
Om het aantal dakloze mensen te bepalen, maakt het CBS gebruik van verschillende registraties: mensen met een postadres bij een opvang, met een bijstandsuitkering, en van de reclassering. Op 1 januari 2024 telden die registraties 9.400 daklozen. Het aantal dat niet in deze registers staat, wordt door het CBS geschat op 23.600. Dat komt neer op 70 procent van de totale groep mensen zonder dak boven hun hoofd. Zij maken bijvoorbeeld geen gebruik van voorzieningen of komen niet in aanraking met betrokken instanties.
Verontrustend
De cijfers zijn volgens de VNG ‘verontrustend’, maar tegelijk motiveren ze gemeenten zich nog beter in te zetten, zodat iedereen een thuis heeft. ‘Dat we tegen de stroom in roeiden wisten we, maar nu zien we ook dat we ondanks de inspanningen van het Nationaal Actieplan Dakloosheid achteruit varen. Natuurlijk verkeren we in een wooncrisis die voor een belangrijk deel de stijging veroorzaakt. Toch mag dat niet leiden tot apathie op dit belangrijke maatschappelijke thema.’
Bijna helft geboren buiten Nederland
Bijna de helft van de dakloze mensen werd geboren in een ander land dan Nederland. Hierbij gaat het om 9 procent in een ander Europees land en 37 procent buiten Europa. Ongeveer 33 procent van de dakloze mensen werd geboren in Nederland, net als de ouders. Daarnaast is 21 procent zelf in Nederland geboren, maar een of beide ouders niet.
Een duidelijke meerderheid (70 procent) van de dakloze mensen in de 4 grote gemeenten is geboren buiten Europa (45 procent), of heeft ouders die hier buiten geboren zijn (25 procent). Buiten de grote steden is dat met 48 procent (33 en 15 procent) aanmerkelijk lager, aldus het CBS.
Europa
Het aandeel dakloze mensen dat geboren is in een ander Europees land ten opzichte van een jaar eerder, groeide ook. Namelijk van 5 naar 8 procent. In 2024 was dit met 9 procent ongeveer even hoog als het jaar ervoor. De VNG is ervan overtuigd dat de echte aantallen van dakloze EU-burgers veel hoger zijn, omdat ze nog minder in de systemen voorkomen dan andere groepen.
‘Ook dat is geen verrassing, want gemeenten zien dat de afgelopen jaren duidelijk op hun straten terug. Een steeds grotere groep mensen op straat heeft in feite een (verslavings)zorgvraag en zorgt voor overlast in de publieke ruimte.’ In 6 grote gemeenten lopen pilots om deze groep voor korte tijd op te vangen en aan het werk te helpen. ‘Is dat perspectief er niet dan zet men in op terugkeer naar het eigen land,’ aldus de VNG.
Merendeel is man
De samenstelling van de groep dakloze mensen op basis van andere kenmerken, zoals geslacht en leeftijd, is door de jaren nauwelijks iets veranderd. Ook in 2024 was het merendeel man (83 procent). Het grootste deel van de daklozen (61 procent) is tussen de 27 en 50 jaar oud.
Volgens een recente telling van de Hogeschool Utrecht en het Kansfonds is er overigens onder vrouwen veel verborgen dakloosheid. Er bleek dat van de volwassen daklozen een derde vrouw is. Bijna 1 op de 5 is minderjarig. Zij verblijven vaak met hun kinderen bij familie of vrienden, in tijdelijke opvang of een vakantiewoning of stacaravan.
Geef een reactie