Alcohol, drugs en roken: wijken kennen uiteenlopende uitdagingen. De tool WijkScanner van het Trimbos-instituut helpt middelengebruik lokaal inzichtelijk te maken.
Veel Nederlanders drinken meer dan de alcoholrichtlijnen aangeven. Het roken van e-sigaretten neemt toe onder de jeugd. Inwoners uit sommige wijken hebben het idee dat overlast door drugsgebruik en -handel toeneemt.
In kaart brengen
Zomaar enkele onderwerpen die recent in het nieuws waren, en reden voor het Trimbos-instituut om zich af te vragen of gemeenten inzicht hebben op wijkniveau in middelengebruik. De organisatie brengt daarom haar WijkScanner onder de aandacht.
Het Trimbos-instituut werkt al langer met de methode Scanner. Daarmee bracht bijvoorbeeld de gemeente Oldenzaal de stand van zaken rond drugsgebruik onder jongeren in kaart. Aanleiding hiervoor waren signalen en zorgen bij de gemeenteraad over zorgelijk drugsgebruik, zoals van cocaïne, en het gevoel dat er geen grip of zicht op het gebruik was. Tot nu toe gebruikten 15 gemeenten de Scanner-methode. De WijkScanner is een recenter initiatief en zoomt nog dieper in, op één of meerdere wijken.
Lokale data onmisbaar
De nieuwste tool is gebaseerd op een wetenschappelijk onderbouwde methodiek. Het instrument omvat documentenonderzoek, interviews, observaties en enquêtes. De scanner vult de gegevens aan die beschikbaar zijn in de GGD-Gezondheidsmonitors. Medewerkers van de organisatie gaan de wijk in om lokale professionals te interviewen. Ook gaan zij in focusgroepen in gesprek met gebruikers en andere inwoners.
Hieruit komt bijvoorbeeld naar voren of signalen kloppen, en of er aandacht nodig is voor specifieke problemen of bepaalde groepen. Net als wat er al gebeurt op preventiegebied en samenwerking en waar verbeteringen mogelijk zijn. Door deze informatie te verzamelen, ontstaat een compleet beeld van de situatie in een wijk. Lokale data en informatie zijn onmisbaar voor effectief beleid, aldus het Trimbos. Of het nu gaat om de aanpak van zwaar middelengebruik of gezondheidsproblemen.
Concrete actiepunten
Uitdagingen op wijkniveau worden vertaald naar concrete actiepunten. Bovendien vergroot het hulpmiddel de lokale bereidheid om samen te werken aan oplossingen, door alle betrokkenen – van beleidsmakers tot bewoners – te betrekken bij de analyse van de resultaten. Een gemeente krijgt zo ook de handvatten om in de wijk aan de slag te gaan en te investeren in effectieve middelenpreventie.
Een kosten-batenanalyse is op voorhand niet te maken. Net zoals de adviezen verschillen per lokale situatie. Zo kan een wijk met veel overmatig alcoholgebruik geholpen zijn met goed georganiseerde vroegsignalering van alcoholproblematiek. En een middelbare school in een wijk waar veel gerookt wordt door scholieren, heeft wellicht baat bij een rookvrije ‘challenge’.
Geef een reactie