Versnelling aanpak kwetsbare groepen in coronatijd

Beeld: rijksoverheid

Gemeenten en het Rijk versnellen sinds deze maand acties om de sociale gevolgen van het coronavirus op te vangen. Het gaat onder meer om huisvesting van kwetsbare groepen, aanpak van schuldenproblematiek en onderwijsachterstanden, en het voorkomen van werkloosheid. Met jongeren wordt gekeken naar een uitbreiding van het activiteitenaanbod om te voorkomen dat ze afglijden.

Rijk en gemeenten willen voorkomen dat mensen als gevolg van het coronavirus (verder) in de problemen raken. Dat staat in de kabinetsreactie op het verslag van de werkgroep ‘Sociale Impact Coronacrisis’ en het manifest Kom op voor de meest kwetsbare gebieden. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken stuurde de stukken aan de Tweede Kamer.

In een begeleidende brief deelt het kabinet de zorgen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), zoals verwoord door de werkgroep onder leiding van burgemeester Halsema van Amsterdam en de burgemeesters van het manifest. Kwetsbare groepen kunnen hard geraakt worden door de effecten van corona en het risico bestaat dat nieuwe kwetsbare groepen ontstaan.

De gevolgen van het coronavirus komen extra hard aan in kwetsbare gebieden. Mensen die hun baan verliezen, toenemende schulden en kinderen die niet naar school konden. Het is daarom goed om te zien dat burgemeesters samen met het Rijk direct aan de slag zijn gegaan om de sociale gevolgen van het coronavirus op te vangen. Daar gaan we de komende tijd mee door.”

– Minister Ollongren

Versnellingsacties

De afgelopen maanden is op basis van signalen gestart met verschillende acties. De versnellingen concentreren zich in de 16 stedelijke vernieuwingsgebieden waar de sociale effecten van de coronacrisis groot zijn. Maar de acties kunnen worden uitgebreid naar andere gebieden in Nederland.

De versnellingsacties die direct zijn gestart:

• Opschalen van de zogenoemde ‘doorbraakmethode’ naar 10.000 professionals in 45 grote gemeenten: nog dit jaar worden de eerste 15 steden met een stedelijk vernieuwingsgebied aangesloten. De in het sociaal domein werkzame professionals worden de komende tijd extra ondersteund om jaarlijks 100.000 huishoudens met ingewikkelde problemen te helpen.
• In het landelijk Programma Maatwerk Multiprobleemhuishoudens: inzet Landelijk Escalatie Team (LET), uitrol Landelijk Maatwerkregister en inzet overbruggingsprocedure.
• Versnelling in de Brede Schuldenaanpak: preventie en toeleiding, versnelling van de dienstverlening, versterken signalerings- en verwijsfunctie zorgverleners en sneller signaleren betaalachterstanden.
• In huisvesting van kwetsbare groepen, zoals dak- en thuislozen, arbeidsmigranten, jongeren die jeugdhulp verlaten en mensen met verward gedrag: meer woonplekken op korte termijn, meer ruimte voor lokaal maatwerk en basis op orde bij jongeren die jeugdhulp verlaten.
• Extra inzet om onderwijsachterstanden in te halen: vanuit de Gelijke Kansen Alliantie worden circa 25 gemeenten ondersteund met onderwijsexperts die gemeenten en scholen helpen inhaal- en ondersteuningsprogramma’s te realiseren.
• Maatregelen om (langdurige en jeugd-)werkloosheid te voorkomen: van werk(loosheid) naar werk en omscholing binnen de arbeidsmarktregio’s. Regionale aanpak jeugdwerkloosheid: kwetsbare met werkloosheid bedreigde jongeren en jongeren die werkloos worden of zijn aan het werk helpen. Specifieke regionale inzet op kwetsbare schoolverlaters: door in te zetten op doorleren of begeleiding naar werk, zo nodig in combinatie met leren. Zoals waar de regio Nijmegen op 1 januari 2021 mee start.
• Extra inzet op jeugd en veiligheid.

Aanvullende maatregelen

Op basis van de ervaringen en effecten bekijken Rijk en gemeenten de komende maanden of aanvullende maatregelen nodig zijn. In de aanpak werken de ministeries van Binnenlandse- en Sociale Zaken, Onderwijs, Volksgezondheid en Veiligheid samen. De bewindslieden bespreken de voortgang van de versnellingsacties periodiek met een vertegenwoordiging van burgemeesters en wethouders, vertegenwoordigers van jongeren en wetenschappers. In het voorjaar van 2021 volgt informatie over de voortgang.

Steunpakket

De versnellingsacties liggen in het verlengde van het steun- en herstelpakket van het kabinet, inclusief sociaal pakket. ‘Met meer dan 1 miljard euro aan extra middelen krijgen sociale partners, gemeenten, uitvoeringsorganisaties en scholen de ruimte om mensen van wie werk onder druk staat of die hun rekeningen niet meer kunnen betalen perspectief te bieden,’ aldus het kabinet. Gemeenten gaan in regionale mobiliteitsteams inzetten op begeleiding van werk(loosheid)naar werk, (om)scholing en ontwikkeling, het tegengaan van armoede en problematische schulden, het aanpakken van jeugdwerkloosheid en het beschermen van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt.