Gemeenten zien het leveren van maatwerk binnen inburgeringstrajecten door botsende wetgeving en beperkte middelen als uitdaging. Vijf stappen voor een succesvolle, integrale aanpak van inburgering.
Het nieuwe inburgeringsstelsel gaat van start in 2021. Dit betekent een grote verandering voor gemeenten, die weer verantwoordelijk worden voor het organiseren van de inburgering. Uit onderzoek dat bureau voor sociale vraagstukken RadarAdvies uitvoerde, blijkt dat binnen gemeenten nog veel onduidelijkheid heerst over hoe zij deze veranderingen in de praktijk kunnen vormgeven.
Invulling
Ondanks de complexiteit van het nieuwe stelsel en de onduidelijkheid over de details zijn veel gemeenten alvast van start gegaan met de invulling. In de vorm van pilotprojecten of door de ontwikkeling van een nieuwe lokale of regionale aanpak. Grote, middelgrote en kleine gemeenten staan voor andere uitdagingen en kiezen hier eigen oplossingen voor. De experimenten leren dat maatwerk de kans op snellere en hogere uitstroom naar werk vergroot en de kans op gezondheidsklachten verkleint.
Vijf stappen
Een succesvolle inburgering kan volgens het bureau voor sociale vraagstukken gerealiseerd worden door een integrale aanpak. Deze bestaat uit vijf stappen:
- Cultuursensitief werken
De Handreiking Cultuursensitief werken (pdf) van de VNG beschrijft hoe een beleidsambtenaar tot een cultuursensitieve aanpak kan komen. Deze sensitiviteit zorgt ervoor dat gemeenten niet hoeven te wachten tot de nieuwkomer om hulp vraagt. Zo kunnen ze tijdig ondersteuning bieden. En het inburgeringsproces kan voor nieuwkomers menswaardiger verlopen; er wordt verder gekeken dan alleen taal en werk. De nieuwkomer staat centraal. - Het inzetten van sleutelfiguren en ervaringsdeskundigen
Om de toegankelijkheid van gemeenten voor inburgeraars te vergroten kunnen sleutelfiguren en ervaringsdeskundigen worden ingezet. Deze personen zijn door hun kennis van de taal en cultuur een belangrijke schakel tussen gemeenten en inburgeraars. Veel gemeenten die successen behalen, zoals Schiedam, maken gebruik van zulke coaches. - Het inzetten van jobcoaches
Zogenoemde jobcoaches helpen inburgeraars werk te vinden. Jobcoaches fungeren als schakel tussen gemeente, werkgever en inburgeraar. De coach werkt in zijn ondersteuning toe naar een moment waarop de begeleidingsbehoefte van de nieuwkomer overgenomen kan worden door de werkgever. - Goede samenwerking met interne en externe partners
Om de gestelde doelen van het nieuwe inburgeringsstelsel te halen, is het belangrijk om zowel de interne als externe samenwerking te optimaliseren. Zo kunnen de afdelingen werk, participatie en jeugd informatie met elkaar delen op casusniveau. Ook het inzetten van periodieke overleggen met verschillende bestuurslagen kan bevorderend werken. Beleid en uitvoering zijn op deze manier op de hoogte van elkaars werk en kunnen elkaar aanvullen. - Betrouwbare monitoring en evaluatie
Tot slot is het van belang om in te zetten op monitoring en evaluatie. Dit houdt in dat er een compleet beeld van de inburgeraar en het inburgeringsproces in kaart wordt gebracht. Hierdoor ontstaat inzicht in de effecten van het inburgeringsstelsel, wat evalueren eenvoudiger maakt. Voor de betrouwbaarheid is het belangrijk dat er passende vragen gesteld worden en rekening wordt gehouden met culturele verschillen.
Deze tips zijn afkomstig uit het gratis whitepaper Hoe gemeenten zich kunnen voorbereiden op het nieuwe inburgeringsstelsel (pdf). Hierin lees je meer over de nieuwe aanpak van inburgering en ervaringen van gemeenten.
