Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt krijgen vaak niet de hulp die ze nodig hebben, omdat medewerkers van gemeenten en de uitkeringsinstantie UWV ‘te druk zijn’. Naar schatting krijgt ongeveer een op de drie kwetsbare werkzoekenden onvoldoende ondersteuning door de gemeente. Dat komt uit onderzoek van de Arbeidsinspectie. Desondanks zien de onderzoekers dat er ook veel goed werk wordt geleverd.
Professionals pakken vanwege tijdgebrek vaak de minder ingewikkelde zaken op en hebben bovendien hun handen vol aan administratie. Ministers Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Participatieminister Schouten zeggen deze uitkomsten van het onderzoek Spiegel Bestaanszekerheid 2022 te betreuren. ‘Zeker in deze tijden van een krappe arbeidsmarkt. Ondanks alle maatregelen en stevige inzet van gemeenten, UWV en werkgevers,’ schrijven ze in hun reactie op het rapport.
Re-integratie
Een deel van de problemen zit in de manier waarop de re-integratie is geregeld. Zo heeft niet iedereen die hier baat bij zou hebben recht op hulp om weer aan het werk te gaan, zoals coaching of een opleidingstraject. De betrokken instanties werken daarnaast niet altijd goed samen.
Een ander punt is dat werkzoekenden bang zijn voor de financiële consequenties als ze een baan vinden, omdat rechten op bijvoorbeeld een uitkering vervallen. Ze vinden het systeem vaak te ingewikkeld om deze risico’s te overzien.
Aanbod verbreden
Het kabinet is bezig om voor mensen die extra ondersteuning nodig hebben het publieke dienstverleningsaanbod te verbreden en beter toegankelijk te maken. Van Gennip en Schouten zeggen dat ze de hulp ‘eenvoudiger en efficiënter’ willen organiseren. De ervaringen die zijn opgedaan met de Regionale Mobiliteitsteams worden gebruikt voor de nadere uitwerking, die in de zomer moet volgen.
Niet-gebruikers
Veel inwoners weten bovendien niet van welke beschikbare minimaregelingen zij gebruik kunnen maken. ‘Daarom hebben wij gemeenten gevraagd alert te zijn op niet-gebruik van de algemene bijstand en mensen die daardoor mogelijk niet kunnen voorzien in noodzakelijke bestaanskosten,’ schrijven de bewindsvrouwen. Om dit mogelijk te maken is er een wetgevingstraject in voorbereiding. Hiermee moeten UWV, SVB en gemeenten de bevoegdheid krijgen om gegevens van vermoedelijke niet-gebruikers te verwerken.
Nauwelijks rondkomen
Een andere conclusie van het onderzoek is dat mensen die geen werk kunnen vinden en zijn aangewezen op een uitkering vaak amper rond kunnen komen. Een op de vijf bijstandsgerechtigden kampt met schulden. Wie een standaarduitkering nodig heeft, wordt vaak wel goed geholpen. Maar mensen met specifieke persoonlijke omstandigheden krijgen vaak niet het maatwerk dat ze nodig hebben.
Meer nodig
‘Deze uitkomst betreuren wij ten zeerste en we erkennen dat te veel mensen in Nederland kampen met ernstige geldzorgen, problematische schulden of leven rondom de armoedegrens,’ zeggen Van Gennip en Schouten hierover. Ze wijzen op de maatregelen die de afgelopen tijd zijn genomen om mensen te helpen met de hoge kosten, zoals de energietoeslag en de verhoging van het minimumloon. De bewindsvrouwen sluiten niet uit dat er meer nodig is.
Geef een antwoord