Gemeenten experimenteren met basisinkomen

Twee gemeenten willen na de zomervakantie beginnen met een proef met het basisinkomen. Utrecht en Tilburg willen ‘gratis geld’ geven aan bijstandsontvangers zonder dat daar een tegenprestatie tegenover staat.

De twee gemeenten wachten alleen nog op toestemming van staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA, Sociale Zaken), meldt Het Financiële Dagblad woensdag.

Voor gemeente Utrecht is het ‘niet het ultieme doel’ om uiteindelijk het basisinkomen in te voeren, maar de gemeente hoopt op deze manier de bureaucratische regels van de bijstand te vereenvoudigen. Er zijn nu veel re-integratieverplichtingen en hoge sancties.

Projectleider Nienke Horst van de gemeente Utrecht zegt dat het ‘broodnodige maatwerk’ niet mogelijk is en dat de gemeente ‘behoorlijk druk’ is met de handhaving. ‘Dat kan wellicht beter.’

Het Utrechtse experiment bestaat uit drie groepen:

1. Eén groep blijft gebruik maken van het oude systeem van de bijstand. Zij hebben dus ook een sollicitatieplicht

2. Een ander groep krijgt bonussen als het werk vindt

3. De laatste groep houdt het basisinkomen – ook als men werk vindt

Groep nummer drie krijgt dus geld van een werkgever én van de belastingbetaler – waarmee we natuurlijk belasting betalende werknemers bedoelen die zelf geen basisinkomen krijgen.

Tilburg wil een experiment uitvoeren samen met de Universiteit Tilburg. ‘Nu word je gekort op je uitkering als je één vinkje verkeerd zet en mag je als je tien kranten rondbrengt, er één qua bijverdiensten houden. Dat maakt nerveus,’ zegt wijkombudsman Ralf Embrechts tegen de krant.

In Tilburg hebben al 47 geïnteresseerde gezinnen zich gemeld. Het is de bedoeling dat het experiment vier jaar duurt. De gemeente wil weten wat werklozen doen als zij niet worden gecontroleerd door de sociale diensten maar ‘zelf een plan mogen maken en als je hun zorgen over controles en sancties wegneemt’.

Groningen, Maastricht, Gouda, Enschede, Nijmegen en Wageningen willen ook experimenteren met ‘gratis geld’.