Het aantal 65-plussers neemt de aankomende jaren enorm toe. Vooral onder de senioren die net met pensioen zijn of gaan, bestaat een deel dat graag vrijwilligerswerk wil doen, maar niet goed weet wat er mogelijk is. Hoe kun je dat potentieel verzilveren?
Uit onderzoek blijkt dat 34 procent van de senioren (60-plussers) uren beschikbaar heeft voor (extra) vrijwillige inzet als zij daarvoor gevraagd wordt. “Dat is best aanzienlijk”, vindt Jan Willem van de Maat van kenniscentrum MOVISIE. Volgens Van de Maat is er voor deze groep zinvol vrijwilligerswerk te vinden. De Toolkit Verzilveren geeft de gemeente, vrijwilligersorganisaties en welzijnsorganisaties én senioren handvatten om de kennis en ervaring van deze senioren te benutten.
Senioren
Voor senioren zelf is het belangrijk om er achter te komen waar ze goed in zijn en wat ze precies willen doen. “De meeste mensen kiezen uiteindelijk vrijwilligerswerk dat vergelijkbaar is met het werk dat ze altijd gedaan hebben. Maar het mooie van deze levensfase is juist dat je de kans hebt om dingen te doen waar je eerder nooit aan toekwam. Of om iets heel anders te kiezen”, zegt Van de Maat. Senioren kunnen daarvoor bijvoorbeeld een cursus volgen om met anderen uit te pluizen wat ze zouden willen en waar ze echt goed in zijn.
Zo bestaan er allerlei verschillende type vrijwilligers: de hulpverlener, de zelfontplooier, de ondernemer. “Het is voor vrijwilligersorganisaties belangrijk om te bedenken welk type vrijwilliger je wilt binnenhalen. Alle mensen hebben weer verschillende motivaties. Specifiek voor senioren is dat zij sterk gehecht zijn aan hun nieuwverworven vrijheid. Zij willen wel hard werken, maar dat “moeten” willen ze niet meer. Je kunt hen die vrijheid bieden door flexibel te zijn. We raden dan ook aan om te werken met duobanen. Zo kunnen vrijwilligers in bijvoorbeeld een bestuurlijke functie elkaar afwisselen en makkelijker op vakantie gaan.”
Welzijnsorganisatie
Ook voor welzijnsorganisaties geldt: denk goed na over wie je binnen wilt halen en stel je flexibel op. “Senioren zijn allergisch voor het gevoel dat ze voor een karretje worden gespannen”, weet Van de Maat. Een goede communicatie is geen overbodige luxe. “Senioren willen zinvol werk leveren, dus geef duidelijk aan wat hun inzet oplevert. En denk goed na of je het woord ‘ouderen’ wilt gebruiken in je werving. De senior wil niet graag op leeftijd aangesproken worden, maar wel op zijn competenties.”
Regierol gemeente
Voor de gemeente is vooral een regierol weggelegd als het gaat om het aanboren van de kennis en ervaring van senioren, meent Van de Maat. “De gemeente moet alle partijen bij elkaar brengen en aanzetten tot een gezamenlijke visie en plan van aanpak. Op welke groepen senioren richten we ons precies? Waar kunnen we deze groep senioren vinden en hoe gaan we ze werven? Dat lukt het beste in samenspraak met alle betrokkenen.”
In de waardering van vrijwilligerswerk heeft de gemeente ook een belangrijke rol. “Bijvoorbeeld door aanwezig te zijn bij startbijeenkomsten van maatschappelijke initiatieven van senioren.”
Druk
Mantelzorgen voor ouders, oppassen op de kleinkinderen, vrijwilligerswerk. De 65-plusser krijgt het druk. “Er wordt al veel van ze verwacht’, vindt Van de Maat, “We moeten dus wel realistisch zijn. Het is zeker geen verplichting. Bij het verzilveren ga je uit van de motivatie en talenten van de senior. Maar niet iedereen kent de mogelijkheden, en jezelf aanbieden is soms een stap te ver. Het is dus van belang dat je senioren op de juiste manier vraagt.”
