De houdbaarheid van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) staat onder druk. Dat komt door ontwikkelingen buiten de maatschappelijke ondersteuning zelf, waar gemeenten maar deels grip op hebben. Er zijn duidelijke politieke keuzes nodig om maatschappelijke ondersteuning voor kwetsbare mensen beschikbaar en toegankelijk te houden.
Dat blijkt uit het Houdbaarheidsonderzoek Wmo 2015, dat door staatssecretaris Pouw-Verweij is aangeboden aan de Tweede Kamer.
Aanbevelingen
De aanbevelingen richten zich op drie hoofdlijnen. Ten eerste moet de plek van de Wmo in het sociale en zorgstelsel beter worden bepaald, met meer samenhang tussen zorg- en sociaal domein, duidelijke afbakening tussen verschillende zorgwetten en aandacht voor mensen met een levenslange en brede ondersteuningsbehoefte. Ten tweede wordt gewezen op factoren buiten de zorg: er is behoefte aan voldoende passende huisvesting, bescherming van bestaanszekerheid en een gerichte inzet op leefdomeinen waar de impact het grootst is voor specifieke doelgroepen.
Ten derde adviseert het rapport om de druk op individuele maatwerkvoorzieningen te verlagen en tegelijk de sociale basis en collectieve ondersteuning te versterken. Gemeenten moeten meer ruimte krijgen om te prioriteren voor wie ondersteuning het hardst nodig is, inzet te richten op (herwonnen) zelfredzaamheid en burgers te stimuleren zich voor te bereiden op beperkingen op latere leeftijd. Verder wordt gepleit voor het maximaal ondersteunen van mantelzorg, het activeren van vitale AOW’ers voor informele zorg, goede arbeidsomstandigheden voor professionals, logische en beter op elkaar afgestemde eigen bijdragen, en verdere professionalisering van het sociaal werk.
Randvoorwaarden niet op orde
Daarnaast wordt geconcludeerd dat randvoorwaarden nog niet op orde zijn, bijvoorbeeld rond landelijke kaders voor bepaalde vormen van individuele ondersteuning, de kwaliteit en wettelijke borging van data, en de samenwerking tussen Rijk en gemeenten. Ook vraagt het rapport om meer aandacht voor het functioneren van de zorgmarkt en de rol van aanbieders. De staatssecretaris doet zelf geen uitgebreide beleidsduiding, maar benadrukt dat politieke keuzes onvermijdelijk zijn en dat de bevindingen vooral richtinggevend zijn voor formerende partijen en gemeenten bij het vormgeven van een toekomstbestendige, houdbare Wmo 2015.
Geef een reactie