Meldingen fraude in wijkverpleging en met pgb’s fors toegenomen

In 2017 is het aantal meldingen over fraude in de wijkverpleging en met persoonsgebonden budgetten (pgb’s) fors toegenomen. Het aantal pgb-signalen steeg van 63 in 2016 naar 197 in 2017, het aantal signalen van fraude in de wijkverpleging van 17 naar 61.

Dit staat in de rapportage Signalen zorgfraude 2017 van het Informatie Knooppunt Zorgfraude (IKZ). In 2017 zijn 675 signalen van mogelijke zorgfraude geregistreerd bij het IKZ. In 2016 waren dat er 447, een stijging van ruim 50 procent. De rapportage gaat over meldingen in allerlei soorten zorg, maar de meest opvallende stijgingen betreffen fraude met het pgb en in de wijkverpleging. De stijging komt volgens het IKZ deels doordat de verschillende opsporingsdiensten, toezichthouders en uitvoerders in de zorg actiever informatie uitwisselen.

Gemeenten

Zo sloten gemeenten zich in 2017 voor het eerst aan bij het IKZ, via de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Aangesloten gemeenten leveren signalen aan en krijgen relevante signalen doorgezet. Dat leidt er volgens het IKZ toe dat er een ‘bredere basis’ is voor toezicht en handhaving bij mogelijke zorgfraude met gelden vanuit de Wmo 2015 en Jeugdwet.

Beschermd wonen en thuiszorg

Ook het aantal signalen in de categorie beschermd wonen is flink gestegen van 8 naar 70 meldingen. De sterke toename is te verklaren doordat in 2017 lopende onderzoeken die nog niet bekend waren in het verzamelpunt, ingevoerd zijn als nieuw signaal. Ongeveer 60 signalen vielen in de categorie beschermd wonen. Verder zijn er geen signalen over thuiszorg in 2017. Dat komt doordat de categorie is opgedeeld in persoonlijke verzorging, begeleiding individueel en huishoudelijke hulp. In totaal waren dat 23 meldingen, tegenover 34 in de categorie thuiszorg het jaar ervoor.

Meerdere terreinen

Het IKZ constateert in haar rapport dat zorgaanbieders vaak op meerdere terreinen frauderen. Bijvoorbeeld door cliënten met psychische problemen of een lichte verstandelijke beperking minder dagbesteding te geven dan zou moeten. En daarbij ook onvoldoende begeleiding te geven in de beschermde woonvorm waar zij verblijven. Volgens het IKZ kunnen deze gecombineerde fraudevormen door samenwerking en informatiedeling door de verschillende partners worden aangepakt.

Signalen delen

De convenantspartners van het IKZ (NZa, ZN, IGJ i.o., Inspectie SZW, CIZ, Belastingdienst, FIOD, OM en VNG) zijn daarin steeds actiever. Dat blijkt uit het aantal signalen dat met meerdere partijen wordt gedeeld. Als voorbeeld geeft het rapport een zaak over verschillende samenwerkende aanbieders die in meerdere gemeenten werken en zorg declareren op basis van de Wmo en Wlz. Zij worden betaald vanuit het pgb en als gecontracteerde zorgaanbieders.

Er is een vermoeden dat er meer zorg wordt gedeclareerd dan geleverd. Ook lijkt er sprake te zijn van samenspanning met de cliënten die contante betalingen ontvangen van de zorgaanbieders. Door de zaak te bespreken met alle deelnemers is duidelijk geworden hoe de zorgaanbieders te werk gaan en kan volgens het IKZ een gericht onderzoek worden gestart.