Een dag op pad met een boa: ‘Handhaven gaat altijd door’

Op een van de koudste dagen van het jaar liep Gemeente.nu mee met buitengewoon opsporingsambtenaar (boa) Ron Commandeur in de gemeente Ouder-Amstel. Wie denkt dat er dan niets te handhaven valt, heeft het mis. ‘Handhaven gaat altijd door,’ aldus Commandeur.

Boa Ron Commandeur is een handhaver in hart en nieren. Hij werkte 26 jaar bij de Dienst stadstoezicht in Amsterdam en werd in 2014 gevraagd zich aan te sluiten bij Ouder-Amstel. Ook zijn vrouw, die hij leerde kennen toen ze samen toezicht hielden in Amsterdam, maakte de overstap. Nu werken ze beiden als boa in Ouder-Amstel, wel op verschillende domeinen.

Bijdrage aan veiligheid

‘Het moet in je zitten om te willen handhaven,’ zegt Commandeur. Het leuke eraan is volgens hem het buiten zijn, de afwisseling en ‘een zichtbare bijdrage leveren aan veiligheid en gezondheid in een gemeente’. Hij is gemeentesurveillant, handhaver Milieu, welzijn en infrastructuur én boa. ‘Het maakt niet uit hoe ze me noemen. Het gaat om integrale controle zoals het bedoeld is.’ Zijn specialisaties zijn fiscaliteit, de Wegenverkeerswet, milieu en bestuursrecht. Dat houdt onder meer in, zoals we ook deze dag met eigen ogen zien, het bekeuren van overtredingen zoals te lang parkeren in de blauwe zone, het dumpen van vuilnis en het rijden met een auto over de busbaan.

Niet geliefd

In Ouder-Amstel worden ongeveer 4500 bonnen per jaar uitgeschreven. ‘Naarmate je langer handhaaft moet het aantal bonnen omlaaggaan natuurlijk. Dat zie je bijvoorbeeld bij het afsteken van vuurwerk buiten de toegestane tijden, dat gebeurt hier bijna niet meer. Het doel is dat mensen er iets van leren en het veiliger wordt. Ongeveer 40 procent komt weg met een waarschuwing,’ zegt Commandeur. Maar bij bepaalde overtredingen is hij onverbiddelijk, omdat daar niks aan af te dingen valt. Zo zien we hem boetes uitschrijven voor het parkeren op een invalidenplaats zonder kaart, een auto op de stoep neerzetten voor een ondergrondse container en parkeren bij een bord waar staat dat het niet mag. ‘Je bent als handhaver niet geliefd,’ aldus Commandeur, ‘maar dat is dan maar zo. Inwoners willen handhaving, maar willen niet zelf gehandhaafd worden.’

Samenwerking

In samenwerking lijkt de handhaver meer geliefd. Zo praat Commandeur tijdens het controleren van een autowrak even bij met de politie. ‘We hebben korte lijnen. In de samenwerking moet je elkaar aanvullen, hier gaat dat perfect.’ En tijdens een controle in een blauwe zone worden banden gesmeed met de Belastingdienst. Zij nemen een auto in beslag die al langer een doorn was in het oog van handhaving. De bestuurder had inmiddels erg veel parkeerbonnen op zijn naam staan, maar kon in de zone niet worden weggesleept. Om soortgelijke gevallen in de toekomst te melden worden visitekaartjes met de Belastingdienst uitgewisseld.

Stadsproblematiek

De gemeente Ouder-Amstel bestaat uit de kernen Amsterdam-Duivendrecht, Duivendrecht, Ouderkerk aan de Amstel en Waver. Ouder-Amstel ligt ingeklemd tussen Amstelveen en Amsterdam-Zuidoost en is onderdeel van de ‘plusregio’ Stadsregio Amsterdam. Het handhavingsgebied is heel divers met een dorpse kern, woonwijken, een buitengebied met polders, grote bedrijventerreinen, een station, viaducten, het gebied rond Ziggo Dome en de Amsterdam Arena. ‘Een dorpse gemeente met stadsproblematiek,’ noemt Commandeur het. ‘En in het groene gebied heb je te maken met bomen kappen, illegale vuurwerkopslag en zwijnen die gedumpt worden in de polder, als ze te groot worden en niet leuk meer zijn.’ Vanwege de grootte van het gebied gaat de boa op pad met de auto.

Bovenop de politiek

Het gemeentehuis is in Ouderkerk aan de Amstel, waar Commandeur zijn kantoor houdt. ‘Hier zit je letterlijk bovenop de politiek, in het stadhuis, tussen de burgemeester, wethouders en beleidsmakers.’ De afstand is letterlijk klein, daardoor is er ook betrokkenheid en overleg. De boa is bekend in het stadhuis en hij wordt vaak om zijn mening gevraagd. ‘Het is goed dat je kan en mag meedenken over het beleid, want het heeft direct invloed op je werk, bijvoorbeeld als ergens een blauwe zone wordt ingevoerd.’ Voorafgaand aan een overleg vraagt hij wel of er iets wordt besproken met betrekking tot handhaving; zo niet, dan doet hij niet mee. Zijn tijd is kostbaar.

Administratie

Commandeur werkt zo’n 60 uur per week en komt alsnog tijd tekort. ‘Er komt tegenwoordig gigantisch veel administratie bij kijken, dat is nu al ongeveer 50 procent van het werk. Als boa kom je straks de deur niet meer uit door alle administratie en beleidsstukken.’ Dat is toch de minder leuke kant, want in de praktijk wil een boa volgens Commandeur gewoon op straat zijn en handhaven. Het probleem is volgens hem de capaciteit, er is te weinig geld voor extra mensen. Een ander heikel punt: ‘Alle regels die zijn toegevoegd en je allemaal als boa moet onthouden. Heel veel boa’s weten eigenlijk niet waarvoor ze bevoegd zijn, daar is een inhaalslag te maken,’ denkt Commandeur.

Privacy

‘Veel boa’s beseffen niet dat je naar buiten gaat als toezichthouder, tot het moment dat je iets tegenkomt, dan word je handhaver.’ En dat maken we mee in de praktijk. Commandeurs oog valt op een gedumpte vuilniszak bij station Duivendrecht. De zak wordt meegenomen en ‘geprikt’ zoals dat heet, op zoek naar iets van een adres om aan te schrijven. ‘Hiermee duik je gelijk het meest in iemands privéleven, vuilnis is privacy, daar moet je nauwkeurig mee omgaan.’ Helemaal onderin de zak is het raak en wordt adresinformatie gevonden zodat Commandeur kan doen wat hij moet doen: handhaven!