In de gemeente Krimpenerwaard is tijdelijke respijtzorg voor mantelzorgers na een succesvolle pilot structureel ingebed. Irma Bultman, wethouder Sociaal Domein: ‘Het is een belangrijke en laagdrempelige voorziening die mantelzorgers een hoge mate van ondersteuning biedt.’
De gemeente Krimpenerwaard kent een hoog percentage mantelzorgers: 17,6 procent van de inwoners verleent mantelzorg tegenover een landelijk gemiddelde van 14,2 procent. De druk nam daarbij de afgelopen jaren toe, bijvoorbeeld omdat wachtlijsten en -tijden voor zorg steeds vaker oplopen. Of door het combineren van werk, gezin en mantelzorg.
Evenwicht
‘Een goed evenwicht tussen draaglast en draagkracht is een gegeven om mantelzorg vol te kunnen houden,’ zo is de gedachte in de gemeente. Als een mantelzorger namelijk langere tijd het evenwicht kwijt is, dan ligt overbelasting op de loer met alle gevolgen van dien. Genoeg reden voor Krimpenerwaard om mantelzorgondersteuning en respijtzorg op de agenda te zetten.
Irma Bultman, wethouder Sociaal Domein: ‘De gemeente Krimpenerwaard heeft relatief veel inwoners die naar elkaar omzien en mantelzorg verlenen en hier hebben we veel waardering en respect voor. Mantelzorgen kan heel mooi zijn en fijn zijn om te geven, maar ook zwaar en belastend. We willen voorkomen dat deze zorggevers overbelast raken en hebben dit als speerpunt vastgelegd in het Integraal Beleidskader Sociaal Domein. Mantelzorgers verdienen hulp en ondersteuning.’
Experimenteren met respijtzorg
In Krimpenerwaard zien ze veel voordelen van respijtzorg aan huis. In eerste instantie experimenteerde de gemeente hiermee tijdens een pilot. Tussen oktober 2021 en september 2022 kwam er bij 21 mantelzorgers een professional aan huis die voor een paar uur per week de zorgtaken overnam. Mantelzorgers die door corona langere tijd in een overbelaste situatie zaten, kregen zo extra praktische ondersteuning en de ruimte om even op adem te komen door de zorg van een professional.
Bultman: ‘Het bleek een belangrijke voorziening die een hoge mate van ondersteuning bood. Inwoners die mantelzorg verlenen, staan er zo niet alleen voor. De hulp is laagdrempelig. Je klopt aan bij het mantelzorgsteunpunt van stichting WelZijn Krimpenerwaard en na een gesprek met de consulente kan respijtzorg aan huis worden ingezet. Je hoeft geen ingewikkelde aanvraagprocedure te doorlopen voor ondersteuning.’
Over de drempel
Om mantelzorgers te bereiken, zette de gemeente welzijnsadviseurs en netwerkpartners in zoals thuiszorg en praktijkondersteuners in de huisartsenpraktijk. Ook ontvingen alle geregistreerde mantelzorgers een persoonlijke mail en later een herhaaloproep. Het actief benaderen van de doelgroep is nodig. ‘Een opmerkelijke uitkomst van de proef is dat veel mantelzorgers en of hun zorgvragers vaak een drempel over moeten om hulp te vragen en te ontvangen. We zien onder deze groep veel vraagverlegenheid, terughoudendheid en soms zijn ze ook zorgmijdend. Mantelzorg wordt vaak ervaren als vanzelfsprekend. Erkennen dat het zwaar is en je verhaal delen met een vreemde voelt dan ongemakkelijk, alsof je faalt. Met deze praktische en laagdrempelige ondersteuning komt de zorgverlener in huis, kun je vertrouwen opbouwen en de weg effenen naar andere vormen van hulp, bijvoorbeeld thuiszorg of dagbesteding.’
Professionele respijt
Het project toonde de meerwaarde van professionele respijt op verschillende vlakken aan. Zo voelen mantelzorgers zich ontlast en ervaren meer ruimte. Zij durven de zorg aan een professional beter over te laten. Bij zorgontvangers vermindert het de drempel om andere hulp dan die van de mantelzorger te accepteren. Zij worden meer gemotiveerd en uitgedaagd om nieuwe activiteiten te ondernemen. Dat komt ten goede aan hen welbevinden. En dankzij de signaalfunctie van professionele respijt worden andere knelpunten eerder benoemd. Ook bij complexe ziektebeelden zoals dementie of parkinson is de inzet van professionele ondersteuning te verkiezen boven vrijwillige inzet.
Win-win situatie
De gemeente kwam daarmee tot de conclusie dat praktische respijt een structurele inbedding verdiende, gelijkwaardig aan gemeentelijke regelingen zoals de mantelzorgwaardering. Waar de pilot werd betaald met behulp van coronamiddelen, wordt de financiering van de structurele respijtzorg nu anders geregeld. ‘Dit komt uit het budget voor mantelzorgwaardering. Mantelzorgers ontvangen jaarlijks honderd euro aan lokale cadeaubonnen als waardering voor hun inzet. Door over te stappen naar een lokale aanbieder hebben we geld kunnen besparen op de uitvoering en is er financiële ruimte ontstaan voor de respijtzorg aan huis. Tegelijkertijd ondersteunen we hiermee de lokale ondernemers. Een win-win situatie.’
Geef een reactie