‘Civil society helpt niet te bezuinigen’

Het idee is: “De overheid trekt zich terug en verwacht dat het maatschappelijk middenveld opdoemt uit de mist.”

“Dat is onmogelijk”, stelt de Britse denker Phillip Blond op het Wmo-congres van Zorg + Welzijn. De politiek denker, filosoof en founding father van de Big Society pleit voor meer persoonlijke en holistische zorg in kleine verbanden. “We moeten naar een lokale gemeenschappen met meer zeggenschap.”

De Britse overheid moet voor het welzijn van haar burgers zorgen, maar faalt hierin, stelt Blond tijdens het congres. “De overheid heeft er niet voor gezorgd dat bijvoorbeeld armoede verdwenen is. Sterker nog, veel mechanismen om burgers te helpen werken averechts. Hoe dat komt? Onder meer doordat de overheid van hulp en zorg standaardiseert. Dezelfde zorg voor iedereen benadrukt juist de verschillen tussen burgers. Niemand wordt er écht mee geholpen.”

Resultaat
De dienstverlening vanuit de overheid moet daarom veel persoonlijker en holistischer, kijk naar het geheel van problemen van een persoon, zo bepleit Blond. En daarbij moeten we niet het proces belonen, hoe we de zorg organiseren en welke hulp we verlenen, maar het resultaat.

“Het belonen van het proces zorgt ervoor dat ongeacht of het gewenste resultaat behaald wordt, de hulpverlenende instantie betaald wordt. Je betaalt dus eigenlijk voor iets wat fout gaat. Dat is niet efficiënt. Het maakt niet uit hoe je iets doet, als je het doel maar behaalt. Zo is er ruimte voor innovatie.”

Zeggenschap
Blond vindt dat de Britse publieke dienstverlening hervormd moet worden, maar zegt ook dat Nederland van zijn ideaalbeeld kan leren. “Veel professionals in Nederland vertellen mij over dezelfde knelpunten als in Engeland: er moet meer zeggenschap naar de burger, de overheid is te star.” De burger moet volgens hem het recht hebben om de overheid over te nemen wanneer hij het beter kan. Een voorbeeld daarvan zag Blond in Liverpool.

“Een buurtcentrum in handen van de wijkbewoners werd helemaal gerenoveerd. Doordat de burgers na de overname de overhead en bureaucreatie van de overheid konden schrappen, bleef er geld over voor de renovatie. Het liep er geweldig.”

Big Society
Het versterken van lokale gemeenschappen en de hervorming van de publieke dienstverlening zijn onderdeel van de Big Society, het gedachtengoed van Blond. Daarin past ook een grotere zeggenschap van de burgers. Dat vraagt om een bepaalde inzet en zet burgers vanzelf in hun kracht, aldus de filosoof. Blond presenteerde zijn ideeën aan verschillende overheden: in China, de Verenigde Staten en de EU.