Een budget voor teambuilding is voor sommige gemeenten gemeengoed. Is dit echter ethisch verantwoord nu gemeenten moeten bezuinigen op bijvoorbeeld Wmo-uitkeringen?
Onlangs vroeg ik een manager van een gemeente of hij de dienende leiderschapsstijl hanteerde. Hij antwoordde met een voorbeeld. “Onze gemeente kent een budget dat vrij besteed mag worden door en voor medewerkers voor uitjes, diners, soms zelfs tweedaagse reizen inclusief hotel, et cetera”, zei de manager.
“Dit naast het budget voor verjaardagspresentjes, jubilea, borrels en lunches in het kader van didactische aangelegenheden zoals opleidingen. Veelal wordt hieruit geput onder de noemer van teambuilding. Ik vind dit niet juist. Het betreft belastinggelden van burgers en bovendien moet er vanwege de bezuinigingen gekort worden op Wmo-uitkeringen. Afschaffing van het teambuildingsbudget lijkt mij dan ook gepast.”
Communicatie aan de medewerkers
De leidinggevende in kwestie stelde het teambuildingsbudget ter discussie in het MT van zijn afdeling en besloten werd dit budget niet meer te gebruiken. “MT-besluiten worden soms tijdens een teamoverleg gecommuniceerd, soms via de mail zoals in dit geval.”
Het besluit zorgde voor weerstand bij de medewerkers. Zij reageerden, zoals de leidinggevende al verwachtte, vanuit hun individuele belang: tegenstanders (blockers), medestanders (movers) en medewerkers die nog geen stelling hebben genomen (floaters).
Medewerkers deden vervolgens per mail en in persoonlijk overleg hun beklag. Ook de OR trachtte het besluit ongedaan te maken. “Medewerkers zien het budget als een recht. Maar dat is het niet, het is een gunst”, aldus de leidinggevende. “Bovendien vinden ze het onterecht dat andere afdelingen wel gebruik mogen maken van het budget.”
Leiderschap
Goed leiderschap betekent je mensen meenemen in dit dilemma van een veranderde kijk op de aanwending van het budget. Ook buiten de organisatie is immers het nodige veranderd door de aanhoudende bezuinigingen. De organisatie toekomstbestendig maken is een belangrijke vorm van dienend leiderschap.
Vervolgens onderbouwde de leidinggevende zijn besluit met argumenten richting de medewerkers (cognitieve veranderbereidheid). Daarbij benadrukte hij dat het gaat om belastinggelden van de gemeenschap en dat het budget niet paste bij de bezuinigingen op minimabeleid. Tevens gaf hij aan dat zowel het management (management support) als de gehele afdeling het goede voorbeeld dient te geven.
Lef, bescheidenheid en rentmeesterschap
De leidinggevende toonde lef door bij zijn besluit te blijven. Hij liet het belang voor het grote geheel, de gemeenschap, prevaleren boven de persoonlijke belangen van de medewerkers en wees erop dat de gemeente zich een goede rentmeester moet betonen waar het gaat om het geld van burgers en ondernemingen. Ook bepleitte hij bescheidenheid en benadrukte hij dat het mooi zou zijn als andere afdelingen zouden volgen.
De medewerkers accepteerden het besluit doordat hij lef toonde en hen aansprak op ethiek. De vraag blijft of ze er echt blij mee waren.
Het afschaffen van het teambuildingsbudget levert de leidinggevende een aantal voordelen op. Ten eerste komt het geld ten goede aan alle burgers. Ten tweede heeft hij zelf ethisch een beter gevoel, omdat hij kiest voor een dienend doel. Want hoewel medewerkers er naar de maatstaven van de gemeente recht op hebben, blijft het belangrijk om je als leidinggevende steeds af te vragen of je de goede dingen doet (actief verzetten van de bakens). Dat is echt (dienend) leiderschap.
Omdenken
De leidinggevende kan natuurlijk nog een stapje verdergaan. Als hij de externe doelgroep betrekt bij het uitje, doet hij zowel de medewerkers als de burgers, zoals Wmo-ontvangers een plezier. Bovendien doen leidinggevende en medewerkers iets voor de maatschappij. Deze plezierige interactie stelt hen in staat de verwachtingen van burgers nog beter in te schatten (externe in plaats van interne oriëntatie). Zo krijg je blockers en floaters ook nog mee!
________________________________________________________________________________________________________________________
Dit is de eerste van een reeks columns van Gemma Post over dienende gemeenten.
Geef een antwoord