‘Onderzoek nodig naar compensatie schatkistbankieren’

Het is de verwachting dat het zogeheten schatkistbankieren, een boekhoudkundige truc om het begrotingstekort optisch te verlagen, gemeenten veel geld zal kosten. Daarom wordt gevraagd om compensatie voor de verwachte verliezen.

Schatkistbankieren zorgt ervoor dat we, door een bepaald meetmethode, statistisch gezien onder de norm van de Europese Unie blijven”, verklaart COELO-directeur en hoogleraar Economie van decentrale overheden Maarten Allers. Na ambtelijk overleg is nu meer duidelijk over het onderbrengen van het budget van decentrale overheden bij het ministerie van Financiën.

Rekening courant

Aan het eind van elke dag worden alle saldi van de bankrekeningen van gemeenten, provincies en waterschappen overgemaakt naar een rekening courant van het Rijk. Dat klinkt ingewikkeld en het wordt niet eenvoudiger.

Er wordt een roodstandfaciliteit geboden, een eenvoudige manier om te lenen waaraan ook wat te verdienen is. Volgens informatie van de Rijksoverheid is dit een belangrijke reden voor het grote aantal consumentenleningen, maar dat terzijde. Een dag later wordt het geld weer teruggestuurd. De rentevergoeding voor tegoeden en het rood staan is gelijk aan de interbancaire rente van die dag.

Gemeenten kunnen verder deposito’s afsluiten met het Rijk als ze geld over houden, dat lijnrecht tegenover de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen staat. “Motivatie van het rijk voor het verplichte schatkistbankieren is de optische verbetering van de emu-schuld van Nederland.” Zo onderstreept de VNG de uitleg van COELO-directeur Allers.

Compensatie

Verwacht wordt dat twee uitzonderlijk goed aangeschreven systeembanken, van de gemeenten en de waterschappen, en de bestuurslagen financiële problemen gaan krijgen door deze puur cijfermatige aanpassing van de schuldenlast van Nederland. Daarom is gevraagd om te onderzoeken in hoeverre dit strookt met artikel 2 van de Financiële verhoudingswet, met de vraag hoe hoog de compensatie van het Rijk moet zijn. Het is vooral ook de vraag of dit geen te grote aantasting is van de gemeentelijke autonomie.