Noem deze ambtenaar een zelfstandige zonder personeel of noem hem of haar externe. De opmars van de flexibel inzetbare ambtenaar zet door.
Bezuinigen op ambtenaren ligt voor in de mond van politici. Gemeenten zijn huiverig mensen in dienst te nemen. En wie bezuinigen wil op de inhuur van externen krijgt de handen zelfs nog harder op elkaar. Toch moet het werk nog steeds worden gedaan. Door wie? Steeds vaker door mensen uit een poule van zelfstandige ambtenaren. Nu al.
Grote uittocht
De reden voor hun opmars is te vinden in de trendnota Arbeidszaken Overheid 2011 en het rapport met de alarmerende titel: De grote uittocht. Zeven op de tien werknemers bij de overheid kiezen tot 2020 voor de uitgang. Drie op de tien gaan met pensioen; vier op de tien gaan ergens anders werken. Vooral als gaat om specialistische functies dreigt kaalslag.
De arbeidsmarkt voor publieke functies kent een problematische verhouding tussen vraag en aanbod. En wie biedt zich aan om het werk te doen? Juist. Zelfstandigen. De flexibele werknemer, zonder vast contract. Om het werk ook in de nabije toekomst te blijven doen, is het in ieder geval te adviseren op een pragmatische manier om te gaan met dit flexibele potentieel.
Flexibele werkplek
Ook intern wordt hard nagedacht over een flexibeler manier van werken. Zelfs de werkplekken worden flexibeler ingericht, hoewel dit niet met externen te maken heeft. De helft van alle gemeenten moet binnen een jaar flexibele werkplekken hebben ingericht voor ambtenaren van andere overheden of overheidsinstellingen, blijkt uit een motie die werd aangenomen tijdens het vorige week gehouden congres van de Vereniging Gemeentesecretarissen.
Een flexibeler overheid – dat gebeurt niet van vandaag of morgen. Dit vraagt om een frisse kijk op de zaak. Neem de gemeente Lingewaard. Haar ambtenaren kregen de mogelijkheid hun uren wat meer zelf in te delen. De bedoeling was vooral om op vrijdagmiddag beter bereikbaar te zijn, maar de animo was niet om over naar huis te schrijven. Acht medewerkers waren te vinden voor het plan; de anderen krijgen binnenkort een tweede kans.
De reactie van Erwin is m.i. wat te kort door de bocht. Flexibilsering en inhuur versterken absoluut niet de uitstroom van vaste medewerkers. Zeker in tijden van crisis kiezen veel mensen toch voor een vaste baan met zekerheid.
Daarnaast zie je dat overheden, in ieder geval gemeenten, juist vaste medewerkers aan zich proberen te binden door hen de interessante klussen te bieden. De minder interessante of meer onzekere klussen gaan naar de inhuurkracht. Op zich een logische ontwikkeling, alhoewel het weer niet de zo hard nodige externe verjaagt.
Want een andere noodzaak van de externe is hun kennis en ervaring. Regelmatig wordt de externe, die vaak de nodige gemeente-ervaring achter de rug heeft, ingezet als coach voor de nieuwe medewerkers.
Inderdaad zijn flexibele werkplekken soms een bezuinigingsmaatregel, maar niet om het vrijdagmiddagprobleem op te lossen. Wees blijf dat er zelfstandigen zijn die bereid zijn tijdelijk werk bij de overheid op te pakken. Dat betekent in ieder geval continuiteit van het werk en de projecten.
Natuurlijk is er het nadeel dat de inhuurkrachten minder goed op de hoogte zijn van wat er speelt binnen de gemeente. Dat maakt een combinatie van vaste en tijdelijke medewerkers noodzakelijk en ideaal.
Dit artikel verwart de oorzaak met de oplossing van het probleem. Ambtenaren hebben vaak bewust gekozen om niet bij een adviesbureau of commerci?le bedrijven te werken. Door flexibilisering en inhuur wordt de uitstroom van ambtenaren versterkt. Door de inhuur worden de jonge en hoogopgeleide ambtenaren weggejaagd, want de uitdagende klussen worden uitgevoerd door externen. Terwijl we die jonge ambtenaren in de komende tijd keihard nodig hebben vanwege de versnelde uitstroom door vergrijzing binnen overheidsorganisaties.
En wat is eigenlijk het probleem waarvoor flexibele inzet voor ambtenaren de oplossing moet zijn? Flexibele werkplekken zijn meer een bezuinigingsmaatregel, want met bestaande instrumenten als werkroosters is het geen enkel probleem om bezetting te regelen voor de vrijdagmiddag.