Vijf zorgen over nieuwe Omgevingswet

Het is nog maar de vraag of de nieuwe Omgevingswet echt een verbetering gaat worden, stelt de VNG

Of een sneller en beter omgevingsrecht uiteindelijk wordt bereikt, hangt onder andere af van het daadwerkelijk schrappen van de reactieve aanwijzing en van de concrete invulling van verschillende regels in onderliggende regelgeving, zoals AMvB’s, reageert de VNG.

Hoewel de reactieve aanwijzing voor provincies niet in het concept-wetsvoorstel is opgenomen, heeft de VNG meerdere signalen ontvangen dat de minister dit instrument toch in de wet wil opnemen. De provincie kan met de reactieve aanwijzing gedetailleerde regels opleggen aan gemeenten. Dat is een slechte zaak, omdat zonder afbakening van de reikwijdte van dit instrument niet duidelijk is waar gemeenten aan toe zijn. Dit belemmert gebiedsontwikkeling. De reactieve aanwijzing druist bovendien in tegen de uitgangspunten van de nieuwe Wet revitalisering generiek toezicht.

Vijf zorgen
De VNG heeft een uitgebreide reactie op de concept-Omgevingswet aan de minister gestuurd in het kader van de officiële consultatie. De vijf belangrijkste conclusies zijn:

1. Gemeenten hebben behoefte aan meer bestuurlijke afwegingsruimte. Het wetsvoorstel biedt hiervoor weliswaar een kader, maar dit moet nog helemaal worden ingevuld;
2. De Omgevingswet moet duidelijkheid geven  waarvoor welke overheidslaag verantwoordelijk is. Het subsidiariteitsbeginsel is echter nog onvoldoende terug te vinden in de onderlinge bevoegdheidsverdeling;
3. Gemeenten willen meer flexibiliteit bij eigen planvorming. De introductie van het omgevingsplan in het wetsvoorstel is daar een goede eerste aanzet voor. Voordat één omgevingsplan voor het hele gemeentelijke grondgebied  de norm wordt, moet wel eerst bewezen zijn dat dit meerwaarde biedt ten opzichte van de huidige situatie;
4. Doorlooptijden en procedures moeten daadwerkelijk korter en flexibeler. Het wetsvoorstel is hiervoor een goede eerste aanzet, maar pas als de AMvB’s beschikbaar zijn, is duidelijk of dit lukt;
5. Het is nog onduidelijk welke gemeentelijke bestuurlijke lasten en baten (baten en lasten?) het wetsvoorstel met zich meebrengt, omdat het onderzoek daarnaar nog niet klaar is. En ook dan is er nog geen volledig financieel beeld, omdat ook de onderliggende AMvB’s met de bijbehorende lastenonderzoeken nog niet klaar zijn.

De VNG wil met de minister en het IPO in overleg om het probleem rondom de reactieve aanwijzing weg te nemen. De VNG heeft de minister gevraagd de gemeenten te blijven betrekken bij de verdere uitwerking van het wetsvoorstel en de AMvB’s.