• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • AI
    • Belastingen
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • KaFra Housing
    • KPN
    • Lefebvre Sdu
    • Segment
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Opinie Naar een realistische evaluatie van lokaal veiligheidsbeleid

9 september 2019 door Ronald van Steden

Lees voor

Gemeenten nemen veel veiligheidsmaatregelen, zoals het ophangen van camera’s en de inzet van buitengewoon opsporingsambtenaren voor handhaving op straat. Maar hoe evalueren we deze maatregelen? Praktijkgerichte wetenschap biedt uitkomst.

Kosten en baten van handhaving zijn vaak een vraagteken voor de overheid. In zijn whitepaper De belangrijke samenhang tussen risicoanalyse en preventie betoogt Willem Dijsselhof terecht dat zomaar handhaven niet handig is. Er moet een goede onderlinge afstemming worden gezocht tussen dienstverlening, toezicht, communicatie, preventie en repressie.

Gerichte interventies

Met de hulp van een risicomatrix kunnen gemeenten lokale problemen in kaart brengen, prioriteiten stellen, een analyse uitvoeren naar de effecten van dreigingen en gerichte interventies plegen. Financieel-economische verliezen en andere schade aan mens en milieu moeten worden voorkomen. Vervolgens is het zaak om interventies grondig te monitoren, informatie te verzamelen en beleid waar nodig bij te stellen.

Deze werkwijze brengt rationaliteit en structuur in integraal veiligheidsbeleid. Toch blijft het lastig om de baten van genomen maatregelen te evalueren. Klassiek is om veranderingen door beleidsinterventies te meten met behulp van de ‘gouden standaard’ – dat wil zeggen: een quasi-experiment, inclusief nulmeting, eindmeting en vergelijkende controlegroep.

Nulmeting onmogelijk

Maar in de praktijk werkt zo’n experiment nauwelijks. Het blijkt doorgaans uitgesloten om een vergelijkbare situatie te vinden waar geen beleidsinterventie is geïmplementeerd. Daarnaast vinden implementaties meestal niet op een duidelijk moment plaats, maar is er sprake van geleidelijkheid. Ook hebben beleidsmakers bij aanvang niet altijd een helder idee van wat ze precies willen weten. Dat maakt een nulmeting onmogelijk.

Maar valt er dan helemaal niets meer te zeggen over de effecten van complex lokaal veiligheidsbeleid? Het zou interessant zijn als gemeenten hun licht opsteken bij de Nederlandse Spoorwegen. In 2017 lieten de NS een onderzoek uitvoeren naar de werkzaamheid van een pakket maatregelen ter verbetering van de sociale veiligheid op het spoor.

Realistische methode

Dat gebeurde door gebruik te maken van wat bekend staat als de ‘realistische evaluatiemethode’. Deze methode wijkt af van de vaak onwerkbare ‘gouden’ evaluatiestandaard door effecten van beleid te analyseren via zogenaamde CMO-configuraties: het blootleggen van mechanismen (M) die door een bepaalde beleidsinterventie op gang zijn gebracht en binnen een bepaalde context (C) een uitkomst (O) tot stand brengen.

Een voorbeeld: de NS hangen op stations en in treinen bewakingscamera’s op. Deze camera’s zijn nog niet overal geplaatst of op dezelfde manier in gebruik, zodat een nulmeting en vergelijkende controlegroep lastig te realiseren zijn in het evaluatieproces. Wel kunnen hypothesen over werkzame mechanismen worden opgesteld: camera’s vergroten de (gepercipieerde) pakkans, reizigers en medewerkers vinden het fijn als iemand een oogje in het zeil houdt, handhavers kunnen ter plekke beter worden aangestuurd, beelden zorgen voor bewijslast en ze dragen ook bij aan de opsporing.

Zo wordt de veiligheid op een station of in een trein vergroot. Met behulp van interviews, cijfers en inzichten uit de literatuur gaan onderzoekers na of het aannemelijk is dat de veronderstelde mechanismen daadwerkelijk invloed hebben op de veiligheid. Contextfactoren zijn hierbij belangrijk: de situatie op Amsterdam Centraal is duidelijk anders dan op station Dalfsen.

Begrijpen lokaal beleid

De realistische evaluatiemethode biedt veel ruimte om dergelijke factoren mee te nemen, bevindingen te duiden en handvatten te geven aan beleid. Op deze manier steekt praktijkgerichte wetenschap een spade dieper in het begrijpen van lokaal veiligheidsbeleid. Want niets is zo praktisch als goede theorie.

Dr. Ronald van Steden is als Universitair Hoofddocent verbonden aan de Kenniswerkplaats Veiligheid & Veerkracht binnen de afdeling Bestuurswetenschappen & Politicologie en het Institute for Societal Resilience van de Vrije Universiteit Amsterdam.

Tagged With: onderzoek, veiligheidsbeleid Filed Under: Blog, Veiligheid

Lees 1 reactie
Vorige artikel
Wegstoppen van overheidstaken leidt tot geheimzinnigheid
Volgende artikel
Maatregelen voor veiligere jaarwisseling: 'Doe aangifte'

Reader Interactions

GERELATEERD

JOGG-aanpak draagt bij aan gezonde leefomgeving

De lokale, integrale preventie-aanpak voor kinderen (JOGG) helpt om een gezondere leefomgeving voor kinderen te creëren. Zowel op de korte als lange termijn. Dit blijkt uit onderzoek van onder andere het Mulier Instituut.  Samen met onderwijs, kinderopvang, sport, welzijn en bedrijfsleven werkt JOGG (Gezonde Jeugd, Gezonde Toekomst) in een gemeente aan een aanpak voor het... lees verder

Onderzoek naar mogelijk afbrokkelende vloeren van scholen

Minister De Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft alle gemeentebesturen verzocht om na te gaan of scholen in de gemeente een type vloer hebben dat mogelijk afbrokkelt. Scholen waarbij dit het geval is, moeten een onderzoek instellen. In mei kwam in Rotterdam een stuk beton boven een klaslokaal los en viel op een tafel.... lees verder

Plaagdruk eikenprocessierups in 2022 lager in Zuid-Nederland

Een studie naar het aantal eikenprocessievlinders toont aan dat in de zuidelijke helft van het land een grotere afname is dan in het noorden. Minder vlinders betekent waarschijnlijk minder rupsen volgend jaar. De hoogste plaagdruk is in het noorden te verwachten, het zuiden komt er beter van af. Een studie met feromoonvallen door experts van... lees verder

Comment (1)

  1. Sander Flight says

    11 september 2019 at 17:18

    Ik ben dol op Realistic Evaluation. In bepaalde situaties is de gouden standaard van de Randomized Controlled Trial trouwens wel degelijk haalbaar en bruikbaar. Dan moet je die natuurlijk ook doen, maar dan wel altijd aangevuld met een glasheldere theorie over mechanismen en contexten. Heb ik laatst nog gedaan voor de evaluatie van de bodycams in de Eenheid Amsterdam van de Nationale Politie.

    Voor de volledigheid: het onderzoek naar cameratoezicht op stations en in treinen is niet gedaan door de NS zelf, maar was een opdracht van het WODC (die daarvoor achtereenvolgens DSP-groep en het Verwey-Jonker Instituut inhuurden). Je kunt hier het eindrapport lezen:

    https://www.wodc.nl/binaries/2813_Volledige_Tekst_tcm28-283388.pdf

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Strategisch Adviseur Economische Zaken – Gemeente Amstelveen

Beleidsadviseur Gezondheid & Wmo – Gemeente Ridderkerk

Teamleider DOWR Financiële Administratie – Gemeente Deventer

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Meer bevoegdheden voor burgemeester en politie om ernstige verstoringen openbare orde te voorkomen

7 juli 2025

Tweede Kamer stemt voor woningwet die voorrang statushouders verbiedt

4 juli 2025

Bermgras als basis voor bouwpanelen of bodemverbeteraar

4 juli 2025

houten huis fabriek

Groene woningbouw noodzakelijk voor CO₂-reductie

3 juli 2025

Wijzigingen wetten en regels voor gemeenten per 1 juli 2025

2 juli 2025

GEMEENTE.NU PARTNERS

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’
  • Segment

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 
  • Segment

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar
  • Segment

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’
  • Segment

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment
  • Segment

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze
  • Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept
  • Segment

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6
  • Segment

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden
  • Segment

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden

De drie p’s van Segment
  • Segment

De drie p’s van Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling
  • Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling

De Wet open overheid is voor iedereen relevant
  • Segment

De Wet open overheid is voor iedereen relevant

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment
  • Segment

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’
  • Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 
  • Segment

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid
  • Segment

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid

‘Een feestje van de ceremonie maken’
  • Segment

‘Een feestje van de ceremonie maken’

Van bestemmingplan naar omgevingsplan
  • Segment

Van bestemmingplan naar omgevingsplan

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen
  • Segment

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker
  • Segment

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • AI
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Lefebvre Sdu

  • Disclaimer
  • Privacy Statement & Cookieverklaring
lefebvre SDU