• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • AI
    • Belastingen
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • KaFra Housing
    • KPN
    • Sdu
    • Segment
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Opinie Nieuwbouw duurder maar niet beter door privaat toezicht

30 juni 2022 door Hans Slot

Lees voor
privatisering bouwtoezicht

Vanaf 1 januari wordt een groot deel van de nieuwbouw niet meer gecontroleerd door gemeenten, maar door de markt. Dat is geregeld in de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Het Rijk wil hierin ook de aansprakelijkheid van de aannemer vergroten. Het eerste is een slecht idee. Maar het tweede is een goed idee, dat bovendien het private toezicht overbodig maakt.

Een nieuwbouwwoning moet aan bouwtechnische eisen voldoen. De wetgever heeft die bedoeld als minimumeisen, maar aannemers vatten ze op als maximumeisen. Liever nog gaan ze er iets ‘onder’ zitten. Dat is goedkoper en levert meer winst op. Veel aannemers hebben hun zaakjes al niet op orde. Zo zijn 10 procent van alle bouwkosten ‘faalkosten’, oftewel kosten die de aannemer onnodig maakt, door fouten tijdens de bouw.

In dienst van de aannemer

Nieuwbouw wordt straks gecontroleerd door een kwaliteitsborger die volkomen onafhankelijk moet zijn, zonder dat de wetgever de opdrachtgever van deze kwaliteitsborger aanwijst. Wordt deze betaald door de uiteindelijke opdrachtgever of door het ingeschakelde aannemersbedrijf?

Omdat de eindopdrachtgever geen idee heeft welke kwaliteitsborger hij moet kiezen, zal hij die keuze overlaten aan de aannemer. De aannemer zal een kwaliteitsborger naar voren schuiven die niet te moeilijk doet en de aannemer de nodige ruimte geeft, door kleine afwijkingen van de bouwtechnische eisen oogluikend toe te staan. Dat is immers weer kostenbesparend en betekent meer winst.

Dit soort een-tweetjes gaan ten koste van de beoogde onafhankelijkheid van de kwaliteitsborger.  

Privaat bouwtoezicht dubbel zo duur

De kwaliteitsborger bestudeert het bouwplan, bepaalt wat risicovolle onderdelen zijn en stelt een risicobeoordeling op. Om risico’s te tackelen stelt hij een borgingsplan op. Dit alles kost arbeidsuren, evenals het uitvoeren van controles op de bouwplaats.

Kosten brengt de kwaliteitsborger dus in rekening bij de aannemer, die ze doorberekent bij de opdrachtgever. Een kwaliteitsborger kost 120 euro per uur, terwijl een gemeentelijk bouwtoezichthouder in vaste dienst ongeveer 60 euro per uur krijgt. Dat een kwaliteitsborger duurder is dan een gemeentelijk bouwtoezichthouder is logisch, want een kwaliteitsborger moet winst maken. Per bouwproject zullen de kosten van een kwaliteitsborger al gauw 10.000 euro bedragen.

Het bouwtoezicht wordt zo duurder zonder dat de bouwkwaliteit omhooggaat. De kwaliteitsborger richt zich namelijk vooral op de risico-onderdelen van de nieuwbouw. De andere onderdelen gelooft hij wel. Hij is te duur om daar tijd en aandacht aan te besteden.

Minder aandacht vergende onderdelen van de bouw worden hiermee een soort prooi voor de calculerende aannemer. Die krijgt de kans om hier en daar wat goedkopere materialen te gebruiken. Bijvoorbeeld bij onderdelen die later aan het zicht onttrokken worden. 

Meer bureaucratie

Behalve tot meer kosten leidt de Wkb ook tot meer bureaucratie. De opdrachtgever heeft door de komst van de eveneens nieuwe Omgevingswet weliswaar geen bouwvergunning meer nodig voor het technische deel van de bouwactiviteit, maar nog wel voor de aspecten bestemmingsplan, welstand en bouwverordening. Daarnaast moet tijdens het Wkb-proces in ieder geval nog viermaal bij de gemeente een melding worden gedaan.  

Naast deze blijvende gemeentelijke betrokkenheid, moeten 900 tot 1500 kwaliteitsborgers worden klaargestoomd voor hun taak. Een gediplomeerde borger moet vervolgens bij de controle gebruikmaken van een goedgekeurd ‘instrument’. Die instrumenten worden speciaal hiervoor ontwikkeld en moeten op hun beurt worden goedgekeurd door een nieuwe instantie: de Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw. Ook daar gaan vele dure krachten aan het werk.

Die houden, bijvoorbeeld, registers bij van toegelaten instrumenten en gecertificeerde kwaliteitsborgers.
Meer bureaucratie leidt tot meer kosten en die komen uiteindelijk voor rekening van de opdrachtgever. Terwijl dit publiekrechtelijke deel van de Wkb niet nodig is, want de bouwkwaliteit gaat al omhoog door het privaatrechtelijke deel van dezelfde wet, dat een grotere aansprakelijkheid van de aannemer regelt.

Meer kwaliteit van de aannemer

Om te voorkomen dat de aannemer achteraf geconfronteerd wordt met aansprakelijkheidseisen moet de aannemer meer kwaliteit leveren op basis van de nieuwe wet. Wat hierbij bevreemdt, is dat niet eerst alléén dit deel van de Wkb in werking treedt, om na enkele jaren te evalueren of de bouwkwaliteit hierdoor inderdaad omhoog is gegaan. Zo ja, dan is de hele nieuwe markt van honderden kwaliteitsborgers niet nodig en de nieuwe toelatingsorganisatie evenmin.

Bovendien, als men van mening is dat de lage bouwkwaliteit te wijten is aan slecht gemeentelijk bouwtoezicht, dan kan je dat verbeteren door er hogere eisen aan te stellen. Of de gemeenten aan die eisen voldoen kan de provincie controleren, via het bestaande interbestuurlijk toezicht.

Kleine bedrijven verdwijnen

Meer bureaucratie is voor grote aannemersbedrijven vervelend, maar te doen. Kleine bedrijven op het platteland, met minder kantoorpersoneel, zullen de Wkb-bureaucratie niet overleven. Wat overblijft is een bouwwereld met louter grote bedrijven. Ook in de kwaliteitsborging zal een beperkt aantal spelers overblijven.

Als een kwaliteitsborger te maken krijgt met ziekte of overlijden of als hij failliet gaat, dan ontstaat straks het risico dat de bouw stilgelegd moet worden tot een nieuwe kwaliteitsborger is aangetreden. Dat is anders dan nu; de gemeente vervangt de bouwtoezichthouder gewoon. Om eventuele vertraging te beperken zullen aannemers onder de nieuwe Wkb hierom geen voorkeur hebben voor een eenpitter als kwaliteitsborger. Liever eentje van een groot bedrijf, dat snel een nieuwe kan leveren.  

Handhaving

Het ‘dubbele’ van de Wkb is dat de gemeente geen rol meer heeft in het bouwtoezicht, maar, als het daar misgaat, wel verplicht blijft om te handhaven. Dat is wel lastiger dan in de huidige situatie doordat de gemeente niet meer vooraf alle bouwgegevens krijgt en doordat veel onderdelen van het gebouwde tegen die tijd aan het zicht onttrokken zijn.

De private handhaving wordt zo niet alleen duurder bij gelijkblijvende of mindere kwaliteit, als het tegenzit kan het nieuwe bouwtoezicht ook nog eens lang gaan duren. Ook daar zit niemand op te wachten.

Hans Slot is gepensioneerd gemeenteambtenaar. Hij werkte bij diverse gemeenten, onder andere als projectleider Wkb.

Tagged With: bouwtoezicht, handhaving, vastgoed Filed Under: Blog, Bouw

Lees 4 reacties
Vorige artikel
Gemeenschappelijke adviescommissie? Weeg de belangen
Volgende artikel
Kamer twijfelt over haalbaarheid en aantallen extra woningen

Reader Interactions

Banner Profijt Grondexploitatie

GERELATEERD

Dierenmishandeling

Herkennen en melden van dierenmishandeling voor handhavers

Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) lopen regelmatig tegen dierenverwaarlozing en -mishandeling aan. Daarbij weten ze niet altijd wat te doen, maar daarin komt nu verandering als het aan de VNG ligt. De koepelorganisatie maakte samen met het ministerie van LNV en het Boa-platform de handreiking Dierenwelzijn gemeentelijk handhavers. ‘Door hun dagelijkse aanwezigheid signaleren handhavers regelmatig dierverwaarlozing en... lees verder

Huurwetgeving

Wijzigingen huurwetgeving kritisch ontvangen

Het wetsvoorstel van minister Keijzer om huurwoningen te redden van de verkoop door huurverhogingen toe te staan, is kritisch ontvangen. Zo maken Amsterdam en Utrecht zich ‘grote zorgen’ voor de betaalbaarheid van huurwoningen. De aanpassingen die de minister van Volkshuisvesting voorstelt voor de huurregels, zijn niet genoeg om de verkoopgolf van particuliere huurwoningen te stoppen.... lees verder

Belasting op leegstand nog niet in zicht

Minister Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening voelt er nog niets voor om een leegstandheffing voor woningen in te voeren. Een gemiste kans, vindt de VNG. ‘Er is niet serieus genoeg gekeken naar het succesvolle Vlaamse model.’ Keijzer stuurde eind vorig jaar een Kamerbrief over onder meer de leegstandheffing. Zijn ambtsvoorganger, Hugo de Jonge, had... lees verder

Comments (4)

  1. Margaretha van Engelshoven says

    24 september 2024 at 08:27

    Nieuw ontechtvaardig fenomeen: verplaatsbare tint houses worden in de nieuwe gemeente opnieuw getoetst.kosten paar duizend euro per (reeds getoetst) huisje. De huisjes staan veelal op plaatsen waar je 5, max. 10 jaar blijft staan. Tel uit je winst. Plus: hoe kwaliteitsverhogend is keuring van een huisje dat al gebouwd en gekeurd is. Of gaan we in onze borg drift straks alle woningen om de 5 a 10 jaar opnieuw toetsen als of ze nieuw gebouwd worden?

    Beantwoorden
  2. Eldad Latten says

    2 augustus 2023 at 13:43

    Dit artikel lijkt op voorhand er al vanuit te gaan dat de kwaliteitsborger maar gewoon een oogje dichtknijpt. Dat is wel vreemd aangezien de wkb’er zijn registratie hierdoor kwijt zal raken als dit aan het licht komt. Je moet je werk serieus nemen en juist durven op te treden als er iets afwijkt.

    Natuurlijk gaat de kwaliteit van de bouw al omhoog als er goed naar de nieuwe wetgeving wordt gebouwd. Maar er zullen echt wel mensen nodig zijn die het werk blijven controleren.

    Is het duur? Ja, misschien wel. Maar die kosten win je terug door minder ‘extra werk’ en faalkosten.

    Beantwoorden
  3. edwin says

    3 juli 2022 at 15:25

    Heel eenzijdig stuk zo…
    De onafhankelijke rol van de kwaliteitsborger wordt bewaakt door toezicht vanuit de certificerende instanties (instrumentaanbieders) en hoewel er risicogestuurd beoordeeld wordt, worden wel alle aspecten meengenomen in het proces. Door zowel in het ontwerp- als het realisatieproces meer alert te zijn op kwaliteit en eisen Bouwbesluit, zal het bouwwerk beter gaan voldoen, kunnen faalkosten verminderen en kan de reservering voor garantie omlaag: liquiditeit beschikbaar voor het bedrijf.
    Kleine bouwbedrijven hebben vaak geen (fulltime) KAM medewerker of administratie die ze in kunnen zetten voor de benodigde extra registraties (want ja, er zal meer werk in gaan zitten), maar daar zal bijvoorbeeld digitalisering een handje gaan helpen. Er zijn al veel soorten apps beschikbaar om je dossiers op te bouwen en te delen.
    Kansen genoeg voor iedereen die zichzelf serieus neemt!

    Beantwoorden
  4. Kees Hootsen says

    1 juli 2022 at 10:53

    Jammer dat dit soort onjuiste en tendentieuze informatie op deze wijze de wereld in geholpen wordt.
    Bent geïnteresseerd in hoe de Wkb wel gaat werken? Laat een bericht achter via info@zinkb.nl.

    Edit redactie: heeft u ook een opinie voor Gemeente.nu? Mail gemeente.nu@sdu.nl

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Senior Planeconoom – Gemeente Lelystad

Lead Buyer – Gemeente Eindhoven

Programmadirecteur Duin- en Bollenstreek Samenwerking – Gemeente Katwijk

Meer vacatures

Gerelateerde vacatures

Stagiair interne communicatie / organisatiekunde – Gemeente Eindhoven

Vastgoedeconoom – Gemeente Eindhoven

Junior Medewerker vergunningen APV, Alcoholwet en Bijzondere wetten – De BUCH

Juridisch medewerker – SED organisatie

Taxateur – Gemeente Vught

LAATSTE ARTIKELEN

integraal jeugdbeleid

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’

22 mei 2025

Huurbevriezing op de tocht

22 mei 2025

Belastingdienst beschermt mensen met schulden onvoldoende

22 mei 2025

Overheid blijft Amerikaanse cloud gebruiken ondanks zorgen

21 mei 2025

Woningbouwimpuls_De Jonge pareert kritiek

Financiële bijdrage voor gemeenten per gebouwd huis

21 mei 2025

GEMEENTE.NU PARTNERS

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’
  • Segment

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 
  • Segment

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar
  • Segment

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’
  • Segment

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment
  • Segment

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze
  • Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept
  • Segment

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6
  • Segment

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden
  • Segment

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden

De drie p’s van Segment
  • Segment

De drie p’s van Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling
  • Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling

De Wet open overheid is voor iedereen relevant
  • Segment

De Wet open overheid is voor iedereen relevant

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment
  • Segment

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’
  • Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 
  • Segment

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid
  • Segment

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid

‘Een feestje van de ceremonie maken’
  • Segment

‘Een feestje van de ceremonie maken’

Van bestemmingplan naar omgevingsplan
  • Segment

Van bestemmingplan naar omgevingsplan

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen
  • Segment

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker
  • Segment

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • AI
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU