Dit wordt mijn laatste column hier. Zeven en een half jaar lang mocht ik vanuit mijn vak ‘bestuurlijke- en organisatorische innovatie’ deze plek vullen. Mijn licht schijnend over hoe gemeenten reageren op de samenleving en hoe dat beter zou kunnen.
Weinig is vanzelfsprekend
Het lijkt erop dat een radicaal andere samenleving waar uit zichzelf wissels worden omgezet de samenleving uiteen heeft doen spatten. We horen over breuklijnen tussen oud en jong, hoog en laag opgeleid, kosmopoliet en plattelander, seculier en religieus, islam en anti-islam, zwarte en witte mensen, vertrouwen en wantrouwen in de overheid, autochtoon en allochtoon of fatsoenlijk burger en onderwereld. En dan de medialogica waar via many-to-many-communicatie langs Facebook, Instagram, Snapchat, WhatsApp en Twitter in no time emotionele zwermen rond een hupsafladder-thema op de been worden gebracht. En een week later volgt de volgende hype. Ideologieën zijn vervangen door incidenten.
De gemeente en haar inwoners
Betweterige gemeentepolitici staan elkaar naar het leven in een ‘virtuele burgeroorlog’ rond zonnepanelen, windmolens, straatnaambordjes, vuile openbare ruimte, oudjaarvuurwerk en Zwarte Piet. Talentvolle bestuurders tobben over gevolgen van een ‘glokale’ wereld zonder grenzen, fictie van de nationale staat, politieke onmacht, pluralistische samenleving, strijd tussen gelijkheid en vrijheid, ik-samenleving, verdwijnen van ‘links’ en ‘rechts’ tot de groeiende invloed van Russische trollen, eco-stalinisten en antivaccinatie-idioten. Inwoners beleven politici als onbetrouwbaar met gemis aan ruggengraat. Ze zien geen gat meer in de kouwe overheidswerkelijkheid.
Er is veel te doen
Als gemeenten zich door inwoners aangesproken voelen dan duikt in tragische volharding het antwoord op dat ‘de zaak ingewikkeld ligt’. En dan bedoelen ze niet voor henzelf. Privatisering heeft ook niks opgelost. Daarom wordt nu onder het mom van burgerparticipatie van inwoners verwacht dat ze de rommel opruimen die de gemeente laat liggen. De omgekeerde wereld. Geen wonder dat de route van afkeer van de gemeente kort is. Dat zorgcoöperaties, energiecollectieven en burgercorporaties de grond uit barsten klinkt positief. In werkelijkheid zijn ze voorbeelden van een kloof vergrotend inwonersverzet vanuit de huiskamer.
Democratie en kwaliteit van de samenleving
Als grondlegger van het gedachtengoed ‘regisserende gemeente’ is mijn drive het versterken van de democratie met de samenleving als middelpunt. Dat gaat iedereen aan. In een democratie bepalen inwoners zelf hun problemen en laten de gemeente weten hoe ze geholpen willen worden bij de oplossing. Dit eist een ‘contractverschuiving’ waar regisseren door gemeenten integer ondersteunen inhoudt. Concreet werken aan partnerships met inwoners, lokale initiatieven en vrijwilligers zonder zich een oor te laten aannaaien door invloedrijke particuliere belangenbehartigers. Om dit in de juiste banen te leiden heeft de ‘regisserende gemeente’ in plaats van technische primair sociaalwetenschappelijke kennis van zaken nodig.
Tijd voor afscheid
De overheid is een onuitputtelijke bron waarover veel blijft te zeggen maar voor mij valt hier het doek. In een nutshell heb ik in mijn schrijfsels gepoogd het heden met de toekomst te verbinden. Altijd optimistisch bedoeld maar soms kritisch-ironisch of humoristisch-sarcastisch en altijd cultureel-incorrect moralistisch opgeschreven. Mijn dank gaat uit naar Gemeente.nu, dat me de mogelijkheid zoveel jaren heeft geboden. Maar vooral ook naar jullie die elke maand de moeite hebben genomen mijn mailbox te vullen met inspiratie, ideeën, wind-van-voren-kritieken en andere verzuchtingen. Dat ga ik zeker missen.
4 reacties
Een laatste verzuchting dan: ach, de romeinen beleefde hun werkelijkheid ook al niet anders 😉
Piet wel bedankt voor de aandacht welke je hebt gegeven aan de misstanden in katwijk en de enorme schade welke ik op gelopen heb door huichelachtige criminele ambtenaren van katwijk .
En de duidelijke wijze waarop je het in een collum hebt verwoord .
Het heeft niets geholpen , maar dat is niet uw schuld .
Het is de starheid van al die domkoppen op het gemeentehuis dat de door hen veroorzaakte problemen nog niet opgelost zijn .
Liever vallen ze dood neer , dan dat zij fouten kunnen toegeven .
Dank Piet, ik ga je columns missen.
Bedankt Piet voor alle wijze lessen, al dan niet als nar naar burgers en gemeentedienaren geuit. Dat is ook de functie van de column. Verwonderen, vragen stellen en soms irriteren. Kritiek is altijd welkom ook al voel je je ongemakkelijk en soms in een hoek gezet. Je doet dat vanuit je persoonlijke drive met de publieke zaak en de integriteit die de overheid betrouwbaar houdt. Goed voorbeeld doet volgen. Mooi als Gemeente.nu direct een opvolger de kans geeft spiegels voor ons neer te zetten.