• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • AI
    • Belastingen
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • KaFra Housing
    • KPN
    • Lefebvre Sdu
    • Segment
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Opinie Wie betaalt, die bepaalt: hoezo democratisch?

9 april 2019 door Rob de Greef

Lees voor

Bij intergemeentelijke samenwerking is een van de belangrijkste vraagpunten altijd de zeggenschap. Krijgt iedereen evenveel stemmen en zijn partijen zodoende gelijkwaardig, of wordt gestemd naar rato van het inwonertal of de financiële inbreng?

In de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr), de basis voor veel gemeentelijke samenwerking, is het uitgangspunt dat iedere deelnemer een lid in het algemeen bestuur heeft. En ieder lid een stem. Dat uitgangspunt geldt in principe ook voor de algemene vergadering binnen de vereniging. In beide gevallen kan ook een andere verdeling worden afgesproken, zolang maar niet één partij alles te zeggen krijgt.

Democratische legitimatie

Een andere visie op democratie zou kunnen zijn dat het aantal stemmen gerelateerd moet zijn aan het aantal inwoners van de gemeente. De democratische legitimatie komt uiteindelijk immers van de achterliggende gemeenteraden, die op hun beurt rechtstreeks gekozen worden. Vanuit het idee dat iedere kiezer ook regionaal gelijk zou moeten zijn (hoewel het formeel niet om gelijke gevallen gaat) past het dan niet dat iedere gemeente één stem krijgt.

Net als bij vennootschappen

Maar nog vaker wordt gekozen voor het principe van wie betaalt, die bepaalt. Net zoals bij vennootschappen, waar aandeelhouders zeggenschap hebben naar rato van hun aandelen (de financiële inbreng). Het zou immers ‘ondemocratisch’ zijn wanneer een bepaalde deelnemer een groot deel van de kosten voor zijn rekening neemt, terwijl die partij dan niet méér te zeggen zou hebben over de besteding van ‘zijn publieke middelen’ dan andere deelnemers. Mij lijkt dit een rare opvatting. Sowieso taalkundig al: de publieke middelen zijn niet van een partij, dan zouden het immers geen publieke middelen zijn.

Een soort censuskiesrecht

Maar veel belangrijker: is het nu juist niet ondemocratisch dat de mate van zeggenschap afhankelijk is van het bedrag dat je inlegt. Stelt u zich eens voor dat we dit bij het kiesrecht zouden invoeren: naarmate u meer belasting betaalt, krijgt u ook meer stemmen. U betaalt immers meer dan een ander en dat geeft u logischerwijs ook meer invloed. Ooit hadden we een stelsel dat deels uitging van dit concept: het censuskiesrecht. De ‘inbreng’ als voorwaarde om te mogen stemmen.

Even over nadenken

Wat is nu democratisch? Bij het actieve kiesrecht geldt als een van de basisbeginselen one man, one vote, oftewel evenredige vertegenwoordiging. Bij verlengd lokaal bestuur zou dit betekenen dat iedere deelnemer één stem heeft; de hoofdregel van de Wgr en de vereniging. Hoe plausibel het wegen van de stemmen naar financiële inbreng ook kan zijn voor meer dienstverlenende samenwerkingsverbanden, er kan in elk geval niet gesteld worden dat het democratisch(er) is! Iets waar gemeenten eens over zouden moeten nadenken als ze weer een samenwerkingsverband aangaan.

Rob de Greef is partner bij PROOF Adviseurs in Rotterdam, docent/onderzoeker staats- en bestuursrecht aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en kerndocent van leergangen en cursussen rond samenwerking bij de VU Law Academy. Hij is gespecialiseerd in het bestuurlijk organisatierecht en publiceert regelmatig hierover. In 2019 hoopt hij te promoveren op een proefschrift over de democratische legitimatie van gemeenschappelijke regelingen.

Tagged With: gemeenschappelijke regeling, samenwerking Filed Under: Bestuur, Blog, Financiën, Samenwerking

Reageer
Vorige artikel
Den Haag heeft foute betalingen grotendeels terug
Volgende artikel
Btw-compensatie voor de sport verruimd

Reader Interactions

GERELATEERD

Noodzakelijk kwaad samenwerking gemeenten

Opinie Het noodzakelijke kwaad van samenwerking

Onlangs mocht ik voor Omroep Gelderland reageren op het vraagstuk ‘grip op gemeentelijke samenwerking’. Ik heb daarbij bewust stellig wat zaken neergezet. Zo noem ik samenwerking een noodzakelijk kwaad. Daarmee bedoel ik niet dat samenwerking tussen gemeenten slecht is. Mijn punt is dat deze samenwerking nu eenmaal noodzakelijk is in veel gevallen, ondanks alle problemen... lees verder

Onzorgvuldig en onrechtmatig met kosten

Opinie Onzorgvuldig en onrechtmatig met kosten

De Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) kent regels die enigszins tegenstrijdig zijn. Dat geldt bijvoorbeeld bij begrotingswijzigingen. Mijn vorige blog ging over een catch-22 in de regels voor gemeentelijke samenwerking enerzijds en openbaarmaking anderzijds. Maar ook in de Wgr zelf vinden we voorschriften die met elkaar lijken te conflicteren en oplossingen niet dichterbij brengen. De begroting... lees verder

Regelingen Samenwerking gemeenten Wgr

Opinie Vormen van gemeentelijke samenwerking

Gemeentelijke samenwerking kent velerlei vormen. De regeling zonder meer, bestuursovereenkomst, bevoegdhedenovereenkomst en convenant: waar hebben we het over? In mijn vorige blog kwam al de regeling zonder meer aan bod, met name in relatie tot de centrumregeling. Conclusie was dat een regeling zonder meer een gemeenschappelijke regeling is, waarbij géén taken of bevoegdheden overgedragen of... lees verder

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Beleidsadviseur Arbeidsmarkt en Talentontwikkeling – Gemeente Tilburg

Consulent Wmo – Gemeente Gooise Meren

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

houten huis fabriek

Groene woningbouw noodzakelijk voor CO₂-reductie

3 juli 2025

Wijzigingen wetten en regels voor gemeenten per 1 juli 2025

2 juli 2025

Lokale journalistiek toekomstbestendig maken

2 juli 2025

Gemeentelijke maatregelen tegen de hitte

1 juli 2025

Omgevingswet-ICT piept en kraakt onder zware geometrie

1 juli 2025

GEMEENTE.NU PARTNERS

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’
  • Segment

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 
  • Segment

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar
  • Segment

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’
  • Segment

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment
  • Segment

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze
  • Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept
  • Segment

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6
  • Segment

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden
  • Segment

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden

De drie p’s van Segment
  • Segment

De drie p’s van Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling
  • Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling

De Wet open overheid is voor iedereen relevant
  • Segment

De Wet open overheid is voor iedereen relevant

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment
  • Segment

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’
  • Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 
  • Segment

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid
  • Segment

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid

‘Een feestje van de ceremonie maken’
  • Segment

‘Een feestje van de ceremonie maken’

Van bestemmingplan naar omgevingsplan
  • Segment

Van bestemmingplan naar omgevingsplan

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen
  • Segment

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker
  • Segment

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • AI
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Lefebvre Sdu

  • Disclaimer
  • Privacy Statement & Cookieverklaring
lefebvre SDU