• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • Belastingen
    • Big data
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • NIEUW Raadsledennieuws
    • Participatie
    • Samenwerking
  • Partners
    • Wagner
    • Centric
    • Loyalis
    • OSR juridische opleidingen
    • Segment
    • Sdu VIND Handhaving
    • Sdu VIND Inkoop en Aanbesteding
  • Whitepapers

Opinie Wie betaalt, die bepaalt: hoezo democratisch?

9 april 2019 door Rob de Greef

Bij intergemeentelijke samenwerking is een van de belangrijkste vraagpunten altijd de zeggenschap. Krijgt iedereen evenveel stemmen en zijn partijen zodoende gelijkwaardig, of wordt gestemd naar rato van het inwonertal of de financiële inbreng?

In de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr), de basis voor veel gemeentelijke samenwerking, is het uitgangspunt dat iedere deelnemer een lid in het algemeen bestuur heeft. En ieder lid een stem. Dat uitgangspunt geldt in principe ook voor de algemene vergadering binnen de vereniging. In beide gevallen kan ook een andere verdeling worden afgesproken, zolang maar niet één partij alles te zeggen krijgt.

Democratische legitimatie

Een andere visie op democratie zou kunnen zijn dat het aantal stemmen gerelateerd moet zijn aan het aantal inwoners van de gemeente. De democratische legitimatie komt uiteindelijk immers van de achterliggende gemeenteraden, die op hun beurt rechtstreeks gekozen worden. Vanuit het idee dat iedere kiezer ook regionaal gelijk zou moeten zijn (hoewel het formeel niet om gelijke gevallen gaat) past het dan niet dat iedere gemeente één stem krijgt.

Net als bij vennootschappen

Maar nog vaker wordt gekozen voor het principe van wie betaalt, die bepaalt. Net zoals bij vennootschappen, waar aandeelhouders zeggenschap hebben naar rato van hun aandelen (de financiële inbreng). Het zou immers ‘ondemocratisch’ zijn wanneer een bepaalde deelnemer een groot deel van de kosten voor zijn rekening neemt, terwijl die partij dan niet méér te zeggen zou hebben over de besteding van ‘zijn publieke middelen’ dan andere deelnemers. Mij lijkt dit een rare opvatting. Sowieso taalkundig al: de publieke middelen zijn niet van een partij, dan zouden het immers geen publieke middelen zijn.

Een soort censuskiesrecht

Maar veel belangrijker: is het nu juist niet ondemocratisch dat de mate van zeggenschap afhankelijk is van het bedrag dat je inlegt. Stelt u zich eens voor dat we dit bij het kiesrecht zouden invoeren: naarmate u meer belasting betaalt, krijgt u ook meer stemmen. U betaalt immers meer dan een ander en dat geeft u logischerwijs ook meer invloed. Ooit hadden we een stelsel dat deels uitging van dit concept: het censuskiesrecht. De ‘inbreng’ als voorwaarde om te mogen stemmen.

Even over nadenken

Wat is nu democratisch? Bij het actieve kiesrecht geldt als een van de basisbeginselen one man, one vote, oftewel evenredige vertegenwoordiging. Bij verlengd lokaal bestuur zou dit betekenen dat iedere deelnemer één stem heeft; de hoofdregel van de Wgr en de vereniging. Hoe plausibel het wegen van de stemmen naar financiële inbreng ook kan zijn voor meer dienstverlenende samenwerkingsverbanden, er kan in elk geval niet gesteld worden dat het democratisch(er) is! Iets waar gemeenten eens over zouden moeten nadenken als ze weer een samenwerkingsverband aangaan.

Rob de Greef is partner bij PROOF Adviseurs in Rotterdam, docent/onderzoeker staats- en bestuursrecht aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en kerndocent van leergangen en cursussen rond samenwerking bij de VU Law Academy. Hij is gespecialiseerd in het bestuurlijk organisatierecht en publiceert regelmatig hierover. In 2019 hoopt hij te promoveren op een proefschrift over de democratische legitimatie van gemeenschappelijke regelingen.

Vorige artikel
Den Haag heeft foute betalingen grotendeels terug
Volgende artikel
Btw-compensatie voor de sport verruimd

Tags: gemeenschappelijke regeling, samenwerking Categorie: Bestuur, Blog, Financiën, Samenwerking

Lees Interacties

GERELATEERD

Tips voor duurzame samenwerking met sociale ondernemingen

Gemeenten hebben de afgelopen twee jaar veel gedaan om de samenwerking met sociale ondernemingen te verbeteren. Toch ervaren deze bedrijven dit nog niet echt, zo blijkt uit recent onderzoek van Social Enterprise NL en PwC. In 2018 publiceerden ze onderzoek en aanbevelingen voor een betere samenwerking tussen gemeenten en sociale ondernemingen. Het voordeel van samenwerken... lees verder

Opinie Hof biedt iets meer ruimte voor samenwerking

Het aanbestedingsrecht wordt vaak gezien als obstakel voor samenwerking. Een uitspraak van het Europese Hof van Justitie lijkt de weg dan toch vrij te maken. Tot vreugde van veel overheden, maar juich niet te vroeg. Samenwerking tussen overheden is onverminderd populair en in opmars. Uit een recente telling blijkt dat Nederland momenteel 1284 regionale samenwerkingsverbanden... lees verder

Kritiek Wijziging wet gemeenschappelijke regeling

Opinie Liever geen meebesturende raadsleden bij samenwerking

Minister Ollongren van BZK wil de rol van de raad in de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) versterken. Dat klinkt mooi, maar leiden alle wijzigingen ook echt tot verbetering van de kaderstellende en controlerende rol? De Afdeling advisering van de Raad van State is zeer kritisch, met name over de rolonduidelijkheid die kan ontstaan tussen raad... lees verder

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primaire Sidebar

TOPVACATURES

Docent Burgerzaken (gegevens & privacy) – Segment

Teammanager Administratie – Gemeente Den Haag

Assistent rioolbeheerder – Gemeente Gouda

Uw Topvacature op Gemeente.nu

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Uitvoeringslasten Klimaatakkoord vooral op bordje gemeenten

25 januari 2021

Opinie Participatie energieprojecten: het is zo 1 juli!

25 januari 2021

Veiligheidsberaad bespreekt ‘avondklokrellen’

25 januari 2021

Invoeringsdatum Omgevingswet onzeker

Nog veel vraagtekens rond invoering Omgevingswet

21 januari 2021

Wijdemeren blijft bij terugvorderen bijstand om boodschappen

21 januari 2021

Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • Big data
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU

 

Het laatste nieuws van Gemeente.nu in je mail?

Meld je aan voor de algemene nieuwsbrief of een van de themanieuwsbrieven van Gemeente.nu.

Aanmelden

×