Vorige week bezocht ik het Gemeente.nu-event de Dag van de Ondermijning. Ik hoorde er veel interessante dingen, maar bleef toch ook met een paar ongemakkelijke vragen zitten.
In de aanloop naar het event plaatsten we al een interview met burgemeester Arjen Gerritsen van Almelo, tevens portefeuillehouder op het gebied van ondermijning voor de hele regio Twente. Een gebied waar op het eerste gezicht misschien weinig gebeurt dat het daglicht niet kan verdragen, maar schijn bedriegt, toonde deze bevlogen spreker.
Vooral druggerelateerde activiteiten worden in het Oosten op forse schaal ontplooid. Branden in wietkwekerijen en gevaarlijke afvaldumpingen afkomstig van de productie van synthetische drugs als xtc, zijn daar de nare getuigen van. Het gebeurt in schuren, loodsen en op zolderkamers; en er zijn genoeg mensen – tot op het gemeentehuis – die willen meeprofiteren. Ziedaar het ‘ondermijnende’ karakter voor onder meer de rechtsstaat, sociale structuren, en de democratie zelf.
‘Nederland narcostaat’
Gerritsen gebruikte stevige woorden: het gaat om problemen van een enorme omvang, die volgens hem een ‘kankergezwel’ vormen voor de samenleving. Hij kwalificeerde Nederland daarbij als ‘narcostaat’ omdat ons land de spil in de wereldwijde productie en distributie van allerlei substanties zou zijn. Hier stond een burgemeester die zich duidelijk grote zorgen maakt, waarin hij niet alleen is, zoals hoogleraar Hans Boutellier onlangs schreef op deze website.
Boutellier deed daarbij wel wat schamper over het begrip ondermijnende criminaliteit. Hij heeft het over ‘ondermijnisering’ omdat tegenwoordig wel heel veel door deze bril wordt bekeken. Ik vind ook dat er iets vreemds is aan het begrip, en wel dit: criminaliteit ondermijnt per definitie de rechtsstaat. ‘Ondermijnende criminaliteit’ lijkt me dus een pleonasme als ‘witte sneeuw’, maar verbeter me vooral als ik dit verkeerd zie.
Hennep vs Grolsch
Waar ik met een achtergrond in de financieel-economische journalistiek ook nogal van opkeek, waren de cijfers die Gerritsen zijn publiek voorschotelde. De hennepteelt in de regio zou goed zijn voor grofweg een half miljard euro omzet. Dat is hoger dan de ruim 300 miljoen die bierbrouwer Grolsch, toch een beetje de trots van Twente, weet te realiseren.
Nu zijn dit voor de illegale activiteiten natuurlijk schattingen die met veel onzekerheid zijn omgeven. Zo luidt een onderliggende aanname van de politie dat de pakkans een op vijf is. Gerritsen zei ook dat je op één vierkante meter met wietplanten jaarlijks 60.000 euro kunt omzetten. Dit vertrouwde ik niet en navraag leerde me dat de burgemeester zich in zijn enthousiasme inderdaad had versproken: het genoemde bedrag is te verdienen met vijf vierkante meter, hoorde ik van het gemeentehuis.
Gezinnen uit huis
Dan nog, zo verneem ik uit andere bronnen, is dit echt de maximale opbrengst die je kunt behalen met wietplanten. Mijn vermoeden is dan ook dat de burgemeester in zijn begrijpelijke dadendrang de financiële omvang van het probleem enigszins opklopt. Hij zet daarop wel een stevig handhavingsbeleid in, waarbij zelfs gezinnen met kinderen zonder pardon uit huis worden geknikkerd zodra er vier of meer wietplanten worden aangetroffen.
Is dit nog proportioneel, mede gelet op het gedoogbeleid dat sinds jaar en dag in Nederland geldt en terwijl er nota bene een experiment wordt opgestart om ook de teelt te legaliseren? Daarbij moeten we denk ik realistisch zijn: vraag en aanbod verdwijnen niet. In Twente lijkt de ambitie te zijn dat álles wordt opgerold, maar dat gaat simpelweg niet gebeuren. Dat we een integer bestuur moeten hebben dat criminaliteit niet ondersteunt, staat uiteraard wel buiten kijf.
Minder zero tolerance
Verder lijkt het een beetje een vicieuze cirkel: hoe hoger de prioriteit in de opsporing, hoe heimelijker en wellicht ondermijnender criminelen te werk zullen gaan. Met alle risico’s van dien. Deze week zagen we daarvan weer een triest voorbeeld in Hilversum. Iets minder zero tolerance zou in die zin ook resultaat kunnen hebben.
Die illegale giflozingen in de natuur bijvoorbeeld: kunnen die niet ten minste deels worden voorkomen met een anoniem inleverpunt bij de milieustraat? Je zou daarmee niet alleen ecologische ondermijning en levensgevaarlijke situaties tegengaan, waarschijnlijk krijg je ook meer zicht op de lokale omvang van de productie. Of is dit een krankzinnige polderoplossing die we écht niet moeten willen?
3 reacties
@Fran en meelezers. In een kas kweken ziet de rechter als professioneel, net als de tiendengrammenweger, je voorraad in meerdere afgewogen zakjes, et cetera. Die “gedoogde” 5 planten is ook al zoiets, omdat er niet wordt gekeken naar de gemiddelde oogst die daar van af kan komen en dan… De echte thuiskweker, die alleen voor eigen gebruik teelt en dus braaf op balkon of in de tuin een paar plantjes heeft, kan gemiddeld in een jaar maar 1 keer oogsten. De gemiddelde gebruiker heeft ruim voldoende aan 300 gram voor het hele jaar, maar zeker niet genoeg aan 30 gram… En meer dan 30 gram wiet in huis wordt gezien als een handelshoeveelheid en dus een reden om je huis 3 maanden op slot te zetten! Met het huidige “beleid” wordt de gebruiker, die het zich kan veroorloven, richting crimineel gekweekte en ongezonde wiet geleid met de burgemeesters als grootste “pushers”. Ruim 45 jaar woedt deze discussie al en het lijkt er op dat de beleidsmakers nog steeds bezig zijn om dat “langharig uitschot” een hak te zetten. Van het zo vrije Nederland zijn we verworden tot het lachertje van velen, waaronder zelfs Amerikaanse staten…
Hop en groet,
Marc
Het is al lang tijd om de teelt van natuurlijke wiet legaal te maken. Vooral om meer zicht te krijgen op wat er gekweekt wordt en om de te sterke THC gehaltes te verminderen. Want het worden langzaamaan harddrugs. Verder zou het flink wat woningen schelen, als er netjes in kassen gekweekt kan worden.
Het anoniem inleveren van chemisch afval lijkt me een prima methode om de bossen en ons drinkwater te redden. Als ze in alle gemeentes terecht kunnen, ook een plek voor ’s nachts desnoods, waar het echt anoniem is, dan zou het kunnen werken. Het doel heiligt naar mijn idee de middelen dan.
Wiet voor eigen gebruik zou gewoon moeten mogen. 5 planten was het ooit. Mits je buren niet weg stinken.
Leuk: wist je dat Hop (wat in bier zit) eigenlijk ook softdrugs is? En dat het directe familie is van de Hennep? Als je even wilt stoppen met wiet, is het een prima manier om te kunnen slapen: Hop roken. Maar kijk uit: van Hop stijgt het libido van de vrouw, maar dat van de man daalt. In een land waar men zich druk maakt om het lage aantal baby’s, moet bier met softdrug Hop drinken, misschien ook maar verboden worden.
Als dit soort sterk handhavende burgervaders (en moeders, uiteraard) “een beetje” doorschieten, zoals in mijn gemeente Geldrop-Mierlo, dan dwingen ze diegenen die alleen voor eigen gebruik willen telen richting de veel duurdere Coffeeshop. Die Coffeeshop levert alleen “soft”-drugs uit het criminele circuit, die (zo zeggen de laatste onderzoeken) wiet leveren met een veel te hoog THC-gehalte en die voor 90% stijf staan van de chemicalien om het spul sneller te laten groeien. Door eigen gebruik niet te ontzien staan deze “handhavers” dus eigenlijk in dienst van de criminelen die ze zeggen te bestrijden. Waarschijnlijk met een glaasje wijn (harddrug) in de hand…