‘Flexibel werk vraagt ook zekerheid’

In toenemende mate is er sprake van flexibilisering en hybridisering van werk. Dit biedt kansen, maar er zijn ook zorgen voor de lange termijn. Dat zegt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). “Moderne organisatie van arbeid vraagt ook om de nodige zekerheid.”

In de WRR-Verkenning Voor de zekerheid gaan sociologen, economen en juristen in op belangrijke trends op de arbeidsmarkt en ontwikkelingen in de organisatie van arbeid. Welke gevolgen er te zien zijn en wat antwoorden van de overheid en andere actoren zouden kunnen zijn. Steeds meer werk is op basis van een tijdelijk contract, het aantal zelfstandigen is sterk toegenomen en de organisatie van veel werk verandert.

Onzekerheid

Deze ontwikkelingen hebben niet alleen positieve gevolgen voor economie en samenleving. Te veel flexibilisering kan nadelige gevolgen hebben voor het verdienvermogen van de Nederlandse economie, wanneer daardoor minder scholing en innovatie plaatsvinden. En het kan leiden tot psychologische- en levenslooponzekerheid, waar vooral jonge mensen tegen aanlopen als ze een huis willen kopen of een gezin stichten. Er ontstaan nieuwe kwetsbare groepen met veel onzekerheid over hun inkomen en sociale zekerheid.

Koploper flex

Nederland is Europees koploper zzp-schap en tijdelijke contracten. Het gaat inmiddels om bijna eenderde van het aantal werkenden. Ook binnen overheid en gemeenten is dit aan de orde. Zo is de gemeente Amsterdam volgens FNV ‘Kampioen flexwerk’ in negatieve zin. Het is volgens de WRR van belang om de organisatie van arbeid aan te passen aan de economie en samenleving die we wensen en in dat kader flexibel werkenden de nodige zekerheden te bieden.

Niet terug naar vroeger

Teruggaan naar de arbeidsmarkt van vroeger is niet mogelijk en niet wenselijk, zegt de WRR. Maar overheden en bedrijven kunnen de mate en vorm van flexibilisering aanpassen aan de aard van het werk. De overheid kan daartoe wet- en regelgeving inzetten en als werkgever het goede voorbeeld geven. Ook nieuwe zekerheden inbouwen om de gevolgen van flexibilisering te compenseren is een mogelijkheid. Het bestaande sociale zekerheidsstelsel kan aangepast worden om de verschillen tussen vaste werknemers en flexibele werkenden te verminderen.