Sinds begin dit jaar zijn tien nieuwe gemeenten aangesloten bij Stichting Steenbreek. Die zet zich in om binnen gemeenten waar mogelijk stenen te vervangen door groen. In totaal zijn er nu meer dan 170 gemeenten die meedoen. Een aantal voorbeelden uit de praktijk.
De net aangesloten gemeenten zullen zich, net als gemeenten die zich eerder committeerden, inzetten tegen verstening binnen de gemeentegrenzen. Ook zullen ze zorgdragen voor verduurzaming en vergroening en zo een bijdrage leveren aan biodiversiteit, klimaatbestendigheid én de leefomgevingskwaliteit.
De nieuwe gemeenten zijn Brunssum, Eersel, Heusden, Kaag en Braassem, Leudal, Opsterland, Overbetuwe, Schiermonnikoog, Staphorst en Veenendaal. Uit het stijgende aantal gemeenten dat meedoet, ‘klinkt het besef door dat gemeenten, organisaties en burgers aan de slag moeten’, aldus de stichting. Het sluit ook aan bij de lokale ambities op het gebied van klimaat en biodiversiteit, zoals al bleek uit verschillende coalitieakkoorden (2022-2026).
Kleinste gemeente, grote plannen
Schiermonnikoog heeft zich als kleinste gemeente van Nederland met zo’n 932 inwoners nu ook aangesloten. Deze stap past goed bij het behouden en versterken van het groene karakter van het dorp, zo licht Gerard Buining, beleidsmedewerker openbare ruimte van de gemeente toe. ‘Schiermonnikoog brengt dit jaar onder meer een nieuw maai- en schouwbestek op de markt voor het ecologisch beheren van bermen, bloemenweiden en sloten. Daarnaast leggen we een bloemenweide aan achter het gemeentehuis.’
‘Hoofd koel, voeten droog’
Een andere nieuw aangesloten gemeente is Veenendaal. Hier liggen plannen klaar voor groen als aanjager van verkoeling in warme tijden en als hulp bij wateropslag in natte tijden. Volgens wethouder Dylan Lochtenberg van openbare ruimte en klimaatadaptatie staan er verschillende acties op de agenda. ‘Zo plaatsen we weer tegelcontainers, worden er geveltuinen aangelegd bij reconstructies en zetten we nog meer in op duurzaamheidssubsidies. Kortom, met meer groen houden we het hoofd koel en de voeten droog.’
Sleutelrol voor inwoners
Ook in andere gemeenten worden al driftig tegels weggehaald ten gunste van groen. Bij veel van deze projecten zijn inwoners onmisbaar, aldus Steenbreek. Gemeenten zouden er daarom goed aan doen om de rol van burgers bij klimaatadaptieve maatregelen niet te onderschatten. ‘Bewoners kunnen met hun tuin een belangrijke bijdrage leveren aan klimaatadaptatie en biodiversiteit.’
Rolstoelvriendelijke ontmoetingstuin
Gemeente.nu eerder over de gemeente Den Helder, die een aanmoedigingsprijs ontving voor de rolstoelvriendelijke ontmoetingstuin, een initiatief van inwoners, ondersteund door de gemeente. Ook schreven we over de twee gemeenten die er met de Steenbreektrofee 2022 van door gingen, mede dankzij de inzet van bewoners. Zo won het project Wijkpark Cromvliet Den Haag dankzij een wijkaanpak, die ‘vrij uniek is in Nederland’.
Het eveneens prijswinnende project Groenbuurt Leiden is opgezet door bewoners die zich al tien jaar vrijwillig inzetten om hun wijk tot een groene stadsoase te ontwikkelen. Dit doen ze op verschillende manieren, bijvoorbeeld met boomspiegels en regentonnen, het aanplanten van fruitbomen, een minibos (’tiny forest’) en groene netwerken voor insecten en egels, maar ook met educatieve projecten.
Tuinen in soorten en maten
In de gemeente Súdwest-Fryslân zijn er heel wat geveltuinen en groene voortuinen bijgekomen. De gemeente moest met het riool aan de slag en zag kansen om meteen te vergroenen. Om de straat groener te maken, startte de gemeente samen met woningbouwvereniging Accolade ook de pilot ‘Groene voortuinen’. Samen deden ze een oproep en boden huurders in twee straten in Sneek een groene(re) voortuin aan. Ridderkerk organiseerde een cursus vogelvriendelijke tuin voor inwoners.
Hulpmiddelen voor gemeenten
Voor gemeenten die aangesloten zijn bij Stichting Steenbreek is er een online tool beschikbaar. Hierin staan kaarten over de mate van verstening van tuinen en de openbare ruimte, tot op straatniveau. Verder kwam het ministerie van Binnenlandse Zaken recent met een vernieuwde handreiking ‘decentrale regelgeving klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen, inrichten en beheren. Ook deze is bedoeld om gemeenten te helpen met opgaven als hittestress, wateroverlast en de kans op overstromingen.
Geef een antwoord