Burgers vinden het belangrijk dat de omgeving wordt gemonitord met sensoren als bewakingscamera’s, als dat de veiligheid ten goede komt. Dat blijkt uit een onderzoek dat het Rathenau Instituut uitvoerde in opdracht van de politie.
Burgers wijzen veelal de inzet van camera’s in privésituaties af, komt naar voren in het onderzoek Burgers en sensoren. In de openbare ruimte vinden ze monitoring wel geoorloofd, zeker als het gaat om drukke plaatsen waar de veiligheid in het geding kan komen.
Meer dan 3000 toezichtscamera’s
Nederland telt vele sensoren. Zo zijn er alleen al 1,5 miljoen beveiligingscamera’s van bedrijven en particulieren. Gemeenten hebben meer dan 3000 toezichtscamera’s en de politie ook nog eens honderden. Daarnaast zijn er slimme camera’s die nummerborden kunnen ‘lezen’, dragen agenten en boa’s bodycams en zijn er zelfs lantaarnpalen die het geluidsniveau meten om in de gaten te houden of ergens ruzie ontstaat.
Ook doet de politie testen met het live meekijken met camera’s van burgers. In een wijk in Amersfoort waar veel wordt ingebroken, hebben inwoners met geld van de gemeente camera’s opgehangen. In Roermond werken kennisinstellingen, bedrijven en de gemeente samen met de politie om bendes van rondreizende criminelen op te sporen.
Slimme stad
‘Smart cities’ als Amsterdam en Eindhoven werken samen met ICT-bedrijven en de politie om met slimme vernieuwingen de stad leefbaarder en veiliger te maken. Daarvoor verzamelen gemeenten allerlei gegevens met sensoren zoals:
- Wifi-trackers volgen de mobieltjes van automobilisten en zien zo waar het druk is in het verkeer.
- Automobilisten worden automatisch naar de dichtstbijzijnde vrije parkeerplaats geleid.
- Camera’s tellen hoeveel mensen door de binnenstad lopen om de stroom mensen in goede banen te leiden.
- Computerprogramma’s analyseren berichten op sociale media als Twitter en Facebook. Veel negatieve meldingen op Facebook kunnen bijvoorbeeld een relletje voorspellen.
Acht spelregels
Het Rathenau instituut heeft acht spelregels opgesteld die de politie, maar ook andere overheidsdiensten zouden moeten hanteren bij de inzet van de sensoren om het vertrouwen van de burgers te wekken. Die willen er transparant over worden geïnformeerd en willen bovendien niet dat de inzet van sensoren ten koste gaat van blauw op straat en contact met agenten. Ook mogen de sensoren niet leiden tot discriminatie, vinden de ondervraagden.
Het instituut deed literatuuronderzoek, interviewde een aantal experts en organiseerde zogeheten focusgroepen waarin burgers werden gehoord.
