Strijdplan Japanse duizendknoop: samen met inwoners

De Japanse duizendknoop is een plant met een enorme groeikracht die zich zeer snel vermeerdert. De exoot verdringt andere planten en struiken en kan veel schade aanrichten aan bijvoorbeeld funderingen van gebouwen, bestrating en riolen. Gemeenten bestrijden de plant met man en macht en betrekken inwoners bij hun strijdplan.

De plant is momenteel op grote schaal aan het verwilderen. De gemeente Baarn is op zoek naar inwoners die als vrijwilliger willen helpen om de plant handmatig uit te trekken. Daarbij graaf je met een spade de wortels zoveel mogelijk uit. Elke stengel die vervolgens opkomt, wordt er uitgetrokken. Zo raakt de plant uitgeput. ‘Op termijn wordt het werk lichter doordat er steeds minder nieuwe planten worden aangetroffen en de grond regelmatig wordt losgewoeld. Het is weliswaar een zaak van de lange adem, maar ervaring leert dat de plant het na drie jaar regelmatig uittrekken opgeeft en wegblijft.’

Gezocht: vrijwilligers voor bestrijding

Een behoorlijk intensieve klus waar extra handen van vrijwillige inwoners van harte welkom zijn. De gemeente noemt als tijdsbesteding voor het vrijwilligerswerk 25 beurten verspreid over drie jaar. Dit is ongeveer acht keer per jaar een halve dag. Het bestrijden van de exoot vindt plaats op plekken in de gemeente of in de tuinen van mede-inwoners die vanwege hun leeftijd of een handicap zelf daartoe niet goed in staat zijn. Aanmelden loopt via de groenmedewerker van Baarn.

Melding maken

Ameland roept inwoners op om een melding te maken als ze de Japanse duizendknoop op het eiland tegenkomen. Ook Schagen schakelt daarnaast inwoners in bij het verwijderen ervan. De gemeente bestrijdt de plant in het openbaar gebied zelf door deze af te maaien, met als doel de plant uit te putten en verdere verspreiding te voorkomen. ‘Het helpt enorm als ‘de buurman’ dat ook doet. Daarom roepen wij ook inwoners en grondeigenaren op om op hun perceel ook actie te ondernemen en de planten zorgvuldig te verwijderen. Op die manier willen we het aantal invasieve exoten verkleinen,’ aldus de gemeente.

Protocol in Heusden

Ook in Heusden worden vrijwilligers geactiveerd, maar dat is niet de enige maatregel die deze gemeente treft. Er is een heus strijdplan in het leven geroepen, zo blijkt uit deze raadsinformatiebrief.

In de gemeente startte in 2018 namelijk een pilot. Op plekken waar de plant voorkwam werd drie keer gemaaid en nabehandeld met heet water. Dat leek een goede aanpak. ‘In 2019 is daarmee doorgegaan op alle locaties. De verwachting was dat dit binnen het budget bleef, maar de kosten lopen op, net als het aantal locaties. Er was geen rekening mee gehouden dat het aantal plekken en de omvang zich zo zou uitbreiden, schrijft de gemeente. ‘Bovendien bleek de methode zeer arbeidsintenstief en niet zo effectief als gedacht.’

Daarom maakt de gemeente een pas op de plaats: zo gaat ze onder andere per locatie bekijken of en welke behandeling er nodig is. Niks doen is geen optie. ‘Elk jaar niet bestrijden zal het volgende jaar tot hogere kosten leiden.’ In samenwerking met de waterschappen en de Natuur en Milieuvereniging wordt een protocol opgesteld in lijn met de landelijke richtlijn voor de Japanse duizendknoop. Hierbij noemt de gemeente het geven van informatie over de bestrijdingsmogelijkheid, het melden van locaties en het activeren van vrijwilligers. Locaties waar de duizendknoop zich bevindt worden zichtbaar gemaakt met piketpaaltjes, linten of borden.

Bestrijding loopt in de papieren

De Japanse duizendknoop houdt de gemoederen ook in heel wat andere gemeenten bezig en een wondermiddel om de overlast aan te pakken is nog niet gevonden. De bestrijding kan een behoorlijke duit kosten: zo reserveert bijvoorbeeld Amsterdam 8,2 miljoen euro voor de aanpak.