Goed voorbeeld: horecapersoneel Breda ingezet in de zorg

In Breda krijgt de zorgsector hulp van lokale horeca en gemeente. Medewerkers die momenteel tijdelijk zonder werk zitten, worden supersnel omgeschoold en ingezet daar waar nodig. Wethouder Miriam Haagh-Reijne: ‘Juist door de coronacrisis zijn er veel mogelijkheden om te ontdekken hoe het samen ook anders kan. Die kans moet je benutten. Het maakt misschien wel het verschil voor het inrichten van de zorg van de toekomst.‘

Van een baan als barman of kok naar werk als ondersteuner of gastvrouw in een verpleeghuis: de Noord-Brabantse gemeente werkt samen met de Bredase afdeling van de Koninklijke Horeca Nederland en zorgorganisatie Surplus om horecapersoneel in te zetten in de zorg. Door de sluiting van de restaurants en café’s zitten er honderden medewerkers tijdelijk zonder werk. Tegelijkertijd zijn er nu in de zorg extra handen nodig. Wethouder Gezondheid Miriam Haagh-Reijne en projectleider Participatie Jeroen Haamers lichten het project toe.

Zorgschool als basis 

Het plan vanuit horeca en zorg lag er en de verbindingen waren inmiddels gelegd, toen de wethouder ervan hoorde en besloot om contact te leggen met beide partijen. Breda zette de afgelopen jaren namelijk in op het beter op elkaar aan laten sluiten van werk en leren en het faciliteren van nieuwe participatiekansen. Hun beleidsaanpak ‘Zorgschool’, waarbij inwoners zonder zorgachtergrond worden opgeleid voor werk in de zorg, werd vervolgens gekoppeld aan het corona-project. Haamers: ‘Surplus heeft alleen al zo’n 60 extra tijdelijke medewerkers nodig. Die worden via een particuliere opleider in twee weken tijd klaargestoomd en zijn vervolgens inzetbaar als zorg-ondersteuner.’

Rol van de gemeente 

De gemeente doet meer dan alleen faciliteren. ‘Om te beginnen moeten mensen in sneltreinvaart worden opgeleid. We hebben contact met een opleider die een verkort opleidingstraject maakte voor huishoudelijke- en zorgondersteuning. Voor de kosten van deze twee opleidingslijnen hebben we middelen vrijgemaakt, wij betalen de opleiding.’

Daarnaast wil de gemeente het project verbreden naar andere zorgaanbieders. ‘Er zijn 350 aanmeldingen van horecamedewerkers die aan de slag willen. Op dit moment inventariseren we de behoefte van tien andere zorgaanbieders in en rond Breda. Inmiddels weten we dat er al vijf zorginstellingen deelnemen aan het project. Daarna kunnen we overgaan tot een mooie evenredige verdeling van de beschikbare middelen over de deelnemende zorgaanbieders.’

Toekomstbestendig denken

Haagh-Reijne: ‘De grootste uitdaging? Om het niet alleen te zien als een kort, intensief project, maar om hier van te leren en het toekomstbestendig maken. Nu is er veel enthousiasme en interesse, maar het arbeidsvraagstuk gaat dieper en duurt langer. Al jarenlang kennen we codes rood in de zorg, bijvoorbeeld in vakantietijden. De sector heeft veel meer nodig dan alleen de instroom vanuit school. We zullen dus naar andere vormen of combinaties van personeelsinzet moeten kijken. Misschien is het combineren van werk in horeca en zorg wel een heel mooie combinatie hiervoor. Of willen mensen die nu ervaring op doen, later wel meer betekenen in de zorg. Daar zijn mogelijkheden voor, die kunnen we meteen oppakken en begeleiden. Wie weet kun je zo de druk op de reguliere zorg verlagen of opvangen. Het is een beetje ontdekken zo samen. Het is aan ons om er straks de lijnen voor de toekomst uit te halen.’

Haamers: ‘Daarnaast willen we de zorgschool bestendigen, om deze ook toegankelijk te maken voor alle doelgroepen die lastig aan werk komen. Denk aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt of een arbeidsbeperking. We willen een heel brede doelgroep kans bieden op een plek in de zorg. De situatie nu is eigenlijk een snelkookpan, maar ook een prachtige oefening om te kijken of we dit met elkaar weten te fixen. En het is voor ons als gemeente ook heel interessant om te zien dat sommige zorgaanbieders heel snel schakelen en er creatief mee omgaan. Het is goed om te weten met welke partners we in de toekomst snel kunnen schakelen.’

Randvoorwaarden

Soms vragen andere gemeenten Breda om raad en randvoorwaarden. Haagh-Reijne: ‘Je kunt dit alleen doen als je alledrie echt de schouders eronder wilt zetten. Doe het op basis van gelijkwaardigheid. Onze constructie, waarin de horeca met de zorg onderling de overeenkomst en de financiering regelt, kan een gemeente niet zomaar overnemen. Wij kunnen juist wel weer bijspringen en snel schakelen, omdat we met de zorgschool al budget hadden voor en investeerden in extra opleidingen in de zorg. Die gelijkwaardigheid, dat samenspel van allemaal iets bijdragen, dat is echt nodig wil je het goed en snel laten verlopen.’

Ervaring uitwisselen

Een blauwdruk is er niet. ‘We hebben keurig twee A-viertjes gemaakt met hoe we nu en naar de toekomst werken. Die informatie is beschikbaar. Ik nodig iedereen uit om contact op te nemen. Schroom niet, pak die telefoon en stuur dat mailtje, we wisselen graag onze ervaring uit.’ 

Inmiddels onderzoeken meerdere gemeenten de mogelijkheid. De wethouder juicht dat alleen maar toe. ‘Door de coronacrisis komen er ook kansen voorbij. Juist nu is er zicht op de zorg, net als op de waardering. Dat biedt heel veel mogelijkheden om samen te ontdekken hoe het ook anders kan. Die kans moet je gewoon benutten. Het maakt straks misschien wel het verschil om de zorg van de toekomst in te richten.’