De landelijke Verwijsindex Risicojongeren werkt niet naar verwachting en past niet in de dagelijkse praktijk van professionals in de jeugdhulpverlening.
De verwijsindex is een ICT-systeem dat in 2010 werd geintroduceerd om risicokinderen vroegtijdig te signaleren en de samenwerking tussen diverse hulporganisaties te bevorderen, Uit het proefschrift van Inge Lecluijze, waarop ze op 4 november hoopt te promoveren aan de Universiteit Maastricht, komt naar voren dat het voorschrijven van samenwerking in het jeugddomein via een ICT-systeem een complexe zaak is. “De implementatie is geen succes gebleken en volgens mij is het opnieuw ter discussie stellen van de Verwijsindex gerechtvaardigd.”
Hulpverleners die zich zorgen maken over een kind of risico’s zien die de gezonde ontwikkeling bedreigen, plaatsen een ‘risicosignaal’ in het systeem. Zodra twee of meer hulpverleners dat voor hetzelfde kind doen, is er een ‘match’ en worden ze op de hoogte gebracht van elkaars betrokkenheid. In de praktijk blijken hulpverleners de term ‘risicokind’ echter verschillend te interpreteren en blijken ze slechts zelden een signaal in het systeem te plaatsen. “Hierdoor bevat de Verwijsindex een vreemde selectie van ‘risicokinderen’, met een onduidelijke betekenis en komt de signaleerfunctie van het instrument dus niet uit de verf”, aldus Inge Lecluijze. “De focus van beleidsmakers op risicosignalering beperkt niet alleen de professionele vrijheid en inschatting door professionals, maar veroorzaakt bij hen ook weerstand om de Verwijsindex te gebruiken.” Volgens de promovenda wijzen veel professionals om deze reden het gebruik af of werken er omheen.
Analyse
Uit haar analyse, die gebaseerd is op de introductie van de Verwijsindex in vier Nederlandse gemeenten met verschillend profiel, blijkt daarnaast dat een sterke focus op het voorschrijven van samenwerking via een technologisch script de aandacht afleidt van bestaande samenwerkingspraktijken in het jeugddomein. Volgens Lecluijze laat een sturende bestuurlijke aanpak onvoldoende onderhandelingsruimte, waardoor de mogelijkheden voor beleidsmakers en professionals om verbeteringen aan te brengen en slecht lopende processen bij te sturen, beperkt worden.
Lecluijze concludeert dat de huidige Verwijsindex ‘the wrong tool for the job’ is. “Hij past niet in de dagelijkse praktijk van professionals en functioneert niet zoals verwacht. Daarmee versterkt hij niet de veerkracht van jeugdzorgpraktijken, integendeel hij verzwakt het veld.”
(via Nieuwsbank)
