Gemeenten en burgemeesters hebben een gezamenlijke brief gestuurd naar de Tweede Kamer over het uitwisselen van gegevens in de aanpak van ondermijning. Zij vinden dat dit urgente probleem niet wordt opgelost en stellen twee mogelijkheden voor, die volgens hen nog niet nader verkend zijn.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Regioburgemeesters en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters (NGB) stuurden de brief naar aanleiding van het rapport van de Raad van State (RvS) en de reactie van de ministers van Justitie en van Binnenlandse Zaken daarop. ‘Het advies van de RvS en de ministers gaan voorbij aan de problemen die gemeenten op dit moment ervaren,’ menen de partijen.
Kritiek
Het NGB kwam eerder al met een kritische reactie op het advies, nu concluderen de VNG, Regioburgemeesters en het NGB gezamenlijk dat het advies gemeenten niet verder helpt bij de aanpak van ondermijning. De uitbreiding van bevoegdheden van de burgemeester die de RvS onderzocht is volgens de partijen niet interessant, omdat daar niet om gevraagd is. ‘Slechts het mogelijk maken van een ruimere informatie-uitwisseling binnen de gemeente zelf is nodig.’
Gegevens delen
Zo willen gemeenten dat bepaalde gegevens tussen afdelingen met elkaar gedeeld kunnen worden om specifieker zicht te krijgen op handelingen die in strijd zijn met elkaar. Zoals een uitkeringsgerechtigde die ook als leidinggevende op een horecavergunning staat. Deze informatie mag nu niet gekoppeld worden, terwijl deze wel voorhanden is. Ook wordt gevraagd specifieke gegevens bijeen te kunnen brengen in samenwerking met partners, zoals in het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC).
Modelprotocol
De oplossing waar minister Grapperhaus in zijn ‘ondermijningswetgeving’ mee komt na het advies van de RvS – een modelprotocol en daarnaast gemeenten faciliteren met workshops – vinden de gemeenten en burgemeesters ‘niet ver en niet snel genoeg gaan. Het voorstel borduurt voort op een aanpak die wij de afgelopen jaren hebben gehanteerd en ons niet dichter bij een oplossing heeft gebracht voor de gesignaleerde problematiek,’ schrijven ze in hun brief. ‘Daarbij lijkt de eerdere Proeve van wetgeving met ideeën en denkrichtingen om de discussie te versnellen, gebruikt te worden als de enige oplossing en worden daar onmogelijkheden van geschetst.’
Gratis whitepaper | Toepassen van privacyregels bij toezicht en opsporing
Hoe zit het met alle begrippen en functies rondom privacy in de Algemene verordening gegevensbescherming en Wet politiegegevens? Lees meer
Twee oplossingen
De partijen komen met twee oplossingen die volgens hen nog niet nader verkend zijn en die aansluiten op het advies van de RvS. De eerste regelt de benodigde gegevensverwerkingsbevoegdheid voor de burgemeester in de Gemeentewet, zonder dat er generieke wetgeving op het gebied van ondermijning nodig is. De tweede is om het raamwerk van het wetsvoorstel gegevensverwerking samenwerkingsverbanden (WGS), ook toe te passen binnen gemeenten en met partners. ‘Op dit moment is onhelder waarom dit wel toepasbaar zou zijn voor samenwerkingsverbanden en niet voor het hier geschetste vraagstuk.’
Niet effectief
Gemeenten en burgemeesters vragen de Tweede Kamer om naar hun voorstel te kijken en onder de aandacht te brengen van minister Grapperhaus, waar ze ook mee in gesprek willen. ‘Wij missen op dit moment een inventief en out of the box meedenkende Rijkspartner die naar mogelijkheden zoekt. Zonder oplossingen voor deze problematiek kunnen wij niet anders dan accepteren dat wij ondanks onze goede wil, niet zo effectief kunnen en mogen optreden als maatschappelijk vereist is,’ besluiten ze hun relaas.
