Rapport: prestatie-eisen bij crises

Burgemeester en gemeentesecretarissen hebben een rapport ontvangen over de mogelijkheden van gemeenten en politie bij rampen en crises. “Zelfredzaamheid en verantwoordelijkheid zijn belangrijke uitgangspunten.”

Het rapport Bevolkingszorg op orde, de vrijblijvendheid voorbij, van de commissie Bruinooge, waarschuwt voor te gedetailleerde hulpverlening. “Tijdens een crisis of een ramp moet de overheid het principe loslaten dat zij in elk opzicht voor alle getroffenen moet zorgen.” Zelfredzaamheid staat hoog in het vaandel.

Paniek

Vertrouwen op de zelfredzaamheid van burgers is ook heel goed mogelijk, stelt het rapport. “De kernbegrippen ‘paniek’, ‘hulpeloosheid’, en ‘kwade wil’ komen niet overeen met de realiteit en zijn in die zin een mythe die de overheid verhindert om optimaal gebruik te maken van de veerkracht van de samenleving. De noodhulp is dan ook nog altijd op klassieke wijze georganiseerd, waarbij de mythe dat burgers in paniek raken en hulp behoeven nog steeds een leidende gedachte is.”

In de jaren negentig is dit al betoogd door verschillende wetenschappers.

De focus moet liggen op mensen die minder zelfredzaam zijn. Hulp van burgers moet waar mogelijk worden gebruikt. De commissie heeft zich dan ook laten leiden door de vraag wat burgers zelf kunnen en willen doen tijdens incidenten. “Er zijn namelijk grenzen aan de zorg die de overheid kan leveren op het gebied van bevolkingszorg.”

Prestaties

Gemeenten en veiligheidsregio’s hebben de vrijheid om zelf te bepalen hoe zij de bevolkingszorg willen organiseren. Tegelijkertijd heeft de commissie prestatie-eisen opgesteld op drie terreinen:

• Crisiscommunicatie: het communiceren met de bevolking waarbij wordt aangesloten bij de (informatie)behoefte van de samenleving;
• Acute bevolkingszorg: de bevolkingszorg die naast de spoedeisende zorg door de professionele hulpverleners ter plaatse meteen geleverd moet worden;
• De herstelzorg: na de acute fase van een crisis is zorg nodig om een terugkeer naar de 'reguliere' situatie te ondersteunen.

De uitwerking van de eisen staan in het rapport. Of ze aansluiten bij de praktijk wordt het komende maanden bekeken. Voor de zomer van 2013 wordt bepaald of de eisen definitief worden vastgesteld.