Foto: ANP EVERT ELZINGA
Op de Dag van de Boa, afgelopen 11 november, stond de positie en rol van de boa (buitengewoon opsporingsambtenaar) anno 2024 centraal. Burgemeester van Woudenberg Magda Jansen – van Harten ging in op de ontwikkelingen in haar eigen gemeente en op de samenwerking tussen politie en handhavers in bredere zin.
In de plenaire zaal van het congrescentrum zijn de lichten gedempt tijdens de start van de jaarlijkse Dag van de Boa, de 16e editie al weer. Op het podium wordt burgemeester Magda Jansen – van Harten van gemeente Woudenberg geïnterviewd over de positie en rol van de boa.
Woudenberg ligt in Utrecht, midden in het groen, maar is afgelopen tijd niet in de media geweest vanwege het vredelievende karakter. Een groep jongeren maakt al enkele jaren de straten onveilig tijdens de jaarwisseling, er is brand gesticht in het gemeentehuis en intimidatie en bedreigingen aan bestuurders en hulpverleners zijn ook niet uitgebleven. Werk aan de winkel voor de 2 boa’s en de 2 wijkagenten van Woudenberg en natuurlijk de rest van het politieteam.
Verschuiving taken
Landelijk wordt er naar gestreefd om de politie meer in te zetten voor opsporing en minder voor het bewaken van de openbare orde. Dat laatste komt dan terecht bij de boa’s. Burgemeester Jansen zet hier vraagtekens bij. ‘Als boa’s zwaarder worden belast zal hun aantal moeten stijgen om al het werk goed uit te kunnen voeren, maar daar is in de meeste gemeenten helemaal geen geld voor beschikbaar.’
Neem Woudenberg met 14.637 inwoners. De gemeente heeft 1 kern en een groot groen agrarisch buitengebied. Het is volgens de burgemeester een flinke uitdaging voor de boa’s om dit hele gemeentelijke terrein te bestrijken. ‘Daar hebben ze al bijna een dagtaak aan. Hierdoor ontbreekt soms de tijd om mensen aan te spreken op hun gedrag in plaats van meteen een boete uit te delen. Terwijl je met een gesprek meer bijdraagt aan het vergroten van de leefbaarheid. We zijn altijd op zoek naar lange termijnoplossingen, een belangrijk gegeven in een gemeente met veel jongeren’, aldus Jansen. De burgemeester zou graag meer willen doen aan het bevorderen van de leefbaarheid, maar ‘met slechts 2 boa’s is dat niet te doen’.
Alert op briefjes in de brievenbus
Als het gaat over de belasting en taken van de boa hoort daar in toenemende mate ook het herkennen bij van situaties die op ondermijning duiden, zo blijkt uit het gesprek op het podium. Jansen: ‘In een gemeente als Woudenberg is ondermijning minder zichtbaar dan in de grote stad, maar we zetten er wel flink op in. Met name in het buitengebied om mensen bewust te maken van de risico’s’.
De handhavers van Woudenberg voeren keukentafelgesprekken, waarbij ze de mensen vragen alert te zijn op ongewone gebeurtenissen. Ook waarschuwen ze voor briefjes in de brievenbus, waarop bijvoorbeeld gevraagd wordt of de achterafgelegen schuur kan worden gehuurd. Die huurders willen daar vaak grof geld voor betalen om er vervolgens een drugslab te beginnen, of een andere ondermijnende activiteit. Deze tendens is terug te zien in het hele land. In Woudenberg is volgens de burgemeester nog nooit iets aangetroffen. ‘Aan de andere kant is het ook een beetje ongeloofwaardig dat hier helemaal niks zou gebeuren,’ voegt ze er wel aan toe.
Zij aan zij met de politie
Dan ontstaat er een gesprek in de zaal over de rolverdeling en samenwerking tussen politie en boa’s binnen een gemeente. Jansen geeft als eerste mee dat de boa veel meer mag dan mensen denken. ‘Het beeld van de stadswacht is allang achterhaald, maar het kost veel tijd om dat door te laten dringen tot de samenleving. Dat bemoeilijkt soms het werk van de boa.’
De samenwerking van de handhavers met de wijkagenten verloopt in Woudenberg soepel. Dat is ook bijvoorbeeld het geval in Friesland. Een boa vertelt hoe ze in zijn werkgebied aan de IJsselmeerkust samen met de politie een gezamenlijke Dienst toezicht vormen in het landelijk gebied. ‘We gaan met elkaar het water op om verdachte situaties te onderzoeken. Daarbij vullen we elkaar aan. Wij zijn bijvoorbeeld heel goed thuis in de gebieden, dat mist de politie. Zij doen dan ook hun uiterste best om ons te bedienen. Omgekeerd hebben zij hun eigen expertise en bevoegdheden, waar wij gebruik van kunnen maken. Onze samenwerking is efficiënt en verloopt prima’, aldus de de Friese handhaver vanuit de zaal.
Ongelijkwaardigheid
Jansen juicht deze samenwerking toe en ook de manier waarop beide partijen gebruik maken van elkaars kennis en bevoegdheden. ‘Helaas is dat nog lang niet overal zo, boa’s voelen zich vaak niet gelijkwaardig aan de politie.’ Zij pleit er dan ook voor om het gelijkwaardigheidsgevoel te versterken, omdat dit volgens haar er toe kan leiden dat handhavers en politie elkaar beter en sneller weten te vinden voor een gezamenlijke aanpak.
Workshop ondermijning
Dan is de tijd voor burgemeester Jansen voorbij en stroomt de plenaire zaal leeg. Na koffie met wat lekkers verspreiden de boa’s en andere aanwezigen zich over de workshops, waaronder eentje met de prikkelende titel ‘Boa: Een onmisbare schakel in de keten bij de aanpak van Ondermijning?!’. Het enthousiasme voor deze workshop is groter dan waar de trainers rekening mee hadden gehouden, waardoor het bespreken van verschillende casussen in kleine groepen in het water valt. Wel wordt met behulp van de methode ‘over de streep duidelijk’ dat vrijwel alle aanwezige boa’s melding maken van een in hun ogen verdachte activiteit, maar dat slechts een klein handje vol direct fysiek in actie komt.
Geef een reactie