Fotograaf: Renata Jansen
Samen met tien basisscholen organiseerde de gemeente Haarlem onlangs de Textiel Race. In een paar weken tijd is meer dan 9.000 kilo textiel ingezameld. ‘Als je inwoners wil betrekken bij een groene, schone en duurzame toekomst, dan is het belangrijk om dat kinderen al op jonge leeftijd spelenderwijs te leren,’ aldus Marie-José Brandsma, coördinator duurzaamheidseducatie.
In de gemeente Haarlem gaat er per jaar een miljoen kilo textiel de vuilnisbak in. Om die reden is van half september tot en met de eerste week van oktober de Textiel Race gehouden. Dat gebeurde op initiatief van de gemeente en in samenwerking met maatschappelijke organisatie Spaarne Werkt en afvalverwerker Spaarnelanden. De tien basisscholen die hieraan meewerkten, haalden samen meer dan 9.000 kilo textiel op. Dit textiel krijgt een tweede leven, omdat het opnieuw gebruikt of gerecycled kan worden.
Lokaal textiel inzamelen
De Textiel Race is een project van de bedenkers van de succesvolle E-waste Race, die al op meer dan 1000 scholen is gehouden. Tijdens zo’n race nemen scholieren uit groep 6, 7 en 8 het tegen elkaar op om textiel uit de wijk in te zamelen. Het initiatief is bedoeld om leerlingen ervan bewust te maken dat het belangrijk is om duurzaam om te gaan met kleding, schoenen, knuffels, tafellakens en gordijnen. Zo leren leerlingen tijdens het project bijvoorbeeld dat ze textiel kunnen repareren, hergebruiken of kunnen inleveren bij een textielcontainer. En vergemakkelijken ze de inzameling voor de buurtbewoners.
‘Op jonge leeftijd betrekken’
Gemeente.nu vroeg Haarlem naar de reden om aan de race mee te doen en hun ervaringen. Marie-José Brandsma, coördinator duurzaamheidseducatie bij de gemeente en actief voor Natuur en Milieu Educatie (NME) Haarlem: ‘In Haarlem zet het stadsbestuur vol in op een sociale, groene en leefbare stad en wil daarin daadkrachtig optreden. Als de gemeente inwoners wil betrekken bij een groene, schone en duurzame toekomst voor onze stad, dan is het belangrijk dat kinderen al op jonge leeftijd spelenderwijs leren hoe we zuinig met de aarde om kunnen gaan.’
Flink ingezameld
Het aantal ingezamelde kilo’s lag wel een beetje in de lijn der verwachting, aldus Brandsma. ’Natuurlijk was de gemeente blij verrast dat de kinderen zo goed gescoord hadden. Dat toont de enorme inzet van de leerlingen en de betrokkenheid van de ouders en leerkrachten. Tegelijkertijd doet Haarlem het sowieso goed als het gaat om de inzameling van oud textiel. Ter vergelijking: in Nederland wordt gemiddeld meer dan de helft van het oud textiel bij het restafval gegooid, terwijl hier de meeste mensen hun textiel naar kringloopwinkels brengen of het in de textielbakken gooien. Van al het ingezamelde textiel wordt in Haarlem maar liefst 85 procent hergebruikt.’
Samenwerking als succesfactor
Gemeenten krijgen ondersteuning van de organisatie achter de Textiel Race en werken hierbij samen met lokale afvalophaaldiensten. Ook in Haarlem. ‘De samenwerking met het Textielsorteercentrum en Kringloopbedrijf van Spaarne Werkt was bij ons een groot succes. Zo wisten we zeker dat het ingezamelde textiel echt goed terecht kwam. Spaarne Werkt is een sociaal werkbedrijf met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het Textielsorteercentrum en Kringloopwinkel Snuffelmug is een plek waar zij verder kunnen leren en ontwikkelen.’
7000 liter water
Waarom zouden andere gemeenten de race ook moeten houden? ‘De inzameling van textiel kan stukken beter! Per jaar belandt zo’n tien kilo textiel per Nederlander in de vuilnisbak. Of kleren blijven jaren in de kasten hangen. Jammer! De meeste kleding is goed genoeg voor een tweede ronde. De kledingindustrie is namelijk een van de meest vervuilende industrieën ter wereld en daar wordt niemand vrolijk van. Om één spijkerbroek te maken is bijvoorbeeld wel 7.000 liter schoon water nodig. Veel modemerken gebruiken synthetische stoffen. Deze niet-natuurlijke stoffen zijn medeverantwoordelijk voor de plastic soep. En dan hebben we het nog niet eens over de slechte arbeidsomstandigheden in de naaiateliers.’
Praktijkvoorbeelden
Ook in andere gemeenten lopen acties voor inzamelingen, omdat oud en afgedankt textiel een waardevolle grondstof is voor nieuwe producten. Verschillende gemeenten dragen deze boodschap uit en stimuleren inzameling. Van ontwerpwedstrijden voor textielcontainers tot het koppelen van een goed doel aan een inzamelingsactie.
Ook maatschappelijk zou er bij de bedrijven en politiek lef en moed gestimuleerd moeten worden om te durven zeggen, dat er grenzen, gezondmakende grenzen aan de groei zitten. Het zou toch jammer, heel pijnlijk zijn als we door vervuiling en uitputting van de aarde met zijn alle “tekortkomen” of langszaam ten onder gaan.
Laatst zei iemand “de Materie is onze nieuwe God” geworden. Ik herhaal nog maar een keer: de “heb”, de materie bevredigt nooit helemaal. Bij de jeugd, de berichtgeving van TV met zijn eindeloze reclames( alsof de broeken van Mister Marvis de wereld gaan redden