De politiek moet het vertrouwen in gemeentefinanciën herstellen. Volgens de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) zijn deze financiën niet meer doelmatig georganiseerd en moet het volgende kabinet dit aanpassen.
Dat staat in het advies ‘Eerst de politiek dan de techniek. Spelregels voor toekomstbestendige financiële verhoudingen van de Rfv. Doel is een transparant systeem waarmee gemeenten hun werk goed kunnen doen. Dat is hard nodig zegt de raad, want anders verdwijnt het draagvlak voor het lokaal bestuur. De Financiële- verhoudingswet moet worden aangepast voor het vertrouwen in de financiële verhoudingen.
Wie bepaalt, betaalt
Gemeenschapsgeld doelmatig uitgeven lukt volgens de Rfv alleen als de overheid die de beslissing neemt en de voordelen heeft, ook de kosten betaalt. Bijvoorbeeld bij beschut werk of bijstand waar het Rijk bepaalt dat de dienstverlening in elke gemeente hetzelfde moet zijn. Gemeenten moeten voor zo’n taak een kostendekkende uitkering van Rijk ontvangen, anders kan het Rijk ‘winkelen met de portemonnee van gemeenten.
Drie vragen
Een goed financieel systeem voor gemeenten is geen puur technische, maar vooral een politieke kwestie. Drie vragen staan volgens de Rfv centraal:
– Moet een taak worden uitgevoerd door de gemeente, de regio, de provincie of het Rijk?
– Hoeveel lokale beleidsvrijheid is er? Mogen voorzieningen tussen gemeenten verschillen?
– Moeten gemeenten allemaal dezelfde financiële mogelijkheden krijgen? Of is dit minder belangrijk?
Lokale belastingen
Gemeentetaken als sport, cultuur of plantsoenen zouden vooral moeten worden gefinancierd uit de gemeentelijke belastingen. Dan moet de gemeenteraad kiezen of ze het belastinggeld waard zijn. De landelijke belastingen kunnen dan omlaag, omdat het Rijk minder geld aan gemeenten hoeft te geven.
