Op welke vlakken hebben lokale politieke partijen nu ‘geen gelijkwaardige positie’ aan de landelijke, vormt dat een probleem, en wat zijn eventueel de oplossingen? Het nieuwe Expertiseteam lokale politieke partijen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zoekt de antwoorden daarop.
De VNG beoogt met het team beter inzicht te verkrijgen ‘om een goed standpunt in te kunnen nemen’. April 2020 moet het werk erop zitten. Dat lokale politieke partijen worden benadeeld, staat niet ter discussie voor het team. ‘Op dit moment is geen sprake van een gelijk speelveld,’ schreef de VNG eerder al.
Die stelling strookt met de bevindingen van Kars Veling, die de Wet financiering politieke partijen (Wfpp) evalueerde. Zijn commissie sprak van ‘een ongelijkheid die niet langer te verdedigen valt’.
Minister toont geen haast
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken maakt desondanks geen vaart op dit punt. Haar reactie liet bijna een jaar op zich wachten, waarna ze ten slotte de boot afhield. Verschillende Kamerfracties riepen op tot meer daadkracht, maar de bewindsvrouw wijst op de uitvoeringsproblemen die volgens haar bij subsidies voor lokale partijen komen kijken. Ook zou ze het benodigde geld – enkele miljoenen – niet hebben. Ollongren heeft de kwestie daarom geparkeerd bij de Wet op de politieke partijen (Wpp) waaraan ze werkt.
Groei lokale partijen
De VNG vindt het ondertussen ook allemaal wat lang duren met de discussie die al zo’n twintig jaar sleept. ‘De groei van lokale partijen en hun deelname in steeds meer colleges maken het noodzakelijk dat lokale partijen en hun bestuurders gelijk worden behandeld met hun collega’s in landelijke partijen,’ zo krijgt het team mee als uitgangspunt. Gezamenlijk waren lokale partijen de onmiskenbare winnaar van de laatste raadsverkiezingen.
Het team moet nadrukkelijk wel naar méér dan de geldkwestie alleen kijken. ‘Dit betreft meer dan alleen een verschil in financiële ondersteuning. Het betreft bijvoorbeeld ook de wetenschappelijke en educatieve ondersteuning en de vertegenwoordiging in bestuurlijke netwerken en verbanden.’
Oproep Eerdmans
Dat vooral de subsidieverdeling lokale partijen dwarszit, is geen geheim. Onlangs deed fractievoorzitter Joost Eerdmans van Leefbaar Rotterdam nog een oproep tot het opheffen van de verschillen.
PvdA-voorzitter
Van de tien leden van de commissie hebben er overigens vier hun wortels bij lokale een lokale politieke partij, blijkt uit de namenlijst. Verder lijken de leden geen partijpolitieke achtergrond te hebben, behalve voorzitter Peter den Oudsten (PvdA), tot voor kort de waarnemend burgemeester van Groningen. Verder zijn de VNG, het ministerie van Binnenlandse Zaken en de wetenschap vertegenwoordigd in het team.
