• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • Belastingen
    • Big data
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • NIEUW Raadsledennieuws
    • Participatie
    • Samenwerking
  • Partners
    • Wagner
    • Centric
    • Loyalis
    • OSR juridische opleidingen
    • Segment
    • Sdu VIND Handhaving
    • Sdu VIND Inkoop en Aanbesteding
  • Whitepapers

Opinie Waar kan een mens nog klagen tegenwoordig?

17 maart 2019 door Rob de Greef

Participatiewet, Jeugdwet of Wmo. Mensen die ermee te maken hebben, krijgen met nogal wat verschillende instanties van doen. Daarbij is het klachtrecht voor gemeenten niet altijd meer duidelijk, laat staan voor de burger. Dit verdient aandacht van de wetgever.

Met wie heb je te maken? Soms zijn het gemeenten zelf, soms samenwerkingsverbanden van gemeenten, soms instanties die door gemeenten zijn ingehuurd om namens die gemeenten bepaalde taken op te pakken. Maar wat nu als je niet tevreden bent en wilt klagen over hoe zo’n organisatie zich jegens jou gedraagt? Daar is het klachtrecht voor. De Nationale ombudsman heeft hierover een aantal interessante rapporten uitgebracht.

Ombudsman: eigen gemeente

Kern is dat een inwoner altijd terecht moet kunnen bij zijn eigen gemeente. Het maakt daarbij niet uit of de gemeente haar wettelijke taken zelf uitvoert, uitbesteedt aan een zorgaanbieder of overdraagt aan een samenwerkingsverband. Zegt dus de ombudsman.

De burger moet altijd gehoor vinden bij zijn gemeente en niet van het kastje naar de muur worden gestuurd. Zo werden de gemeenten Leeuwarden en Heerlen aangesproken op het handelen van hun gemeenschappelijke regelingen, en de gemeente De Ronde Venen op de uitbesteding. Een begrijpelijk standpunt van de ombudsman, geredeneerd vanuit een goede en zorgvuldige klachtbehandeling.

En de Awb dan?

Maar laten we ook even de Algemene wet bestuursrecht (Awb) erbij pakken. Die kent, naast procedurele bepalingen, ook meer formele bepalingen rondom het klachtrecht. Het gaat dan om de bevoegdheid klachten te behandelen. Uitgangspunt is: klagen doe je bij het betreffende bestuursorgaan zelf. Als dat niet leidt tot een bevredigend resultaat, is er de ombudsvoorziening.

Onder gedragingen van het bestuursorgaan worden ook de gedragingen verstaan van degenen die onder zijn verantwoordelijkheid werken. Gemeentelijke ambtenaren, maar ook ingehuurde uitzendkrachten bijvoorbeeld. Dat werpt een interessante vraag op met betrekking tot instanties waaraan taken worden uitbesteed, zoals bij De Ronde Venen. Of voor samenwerkingsverbanden waaraan bevoegdheden worden overgedragen, zoals bij Heerlen.

Bij uitbesteding geen twijfel

Die vraag is natuurlijk: werken zij onder verantwoordelijkheid van de gemeente? De ombudsman gaat daar in elk geval van uit. Naar mijn oordeel is dat onomstotelijk ook zo wanneer taken worden uitbesteed. De verantwoordelijkheid voor de uitoefening van wettelijke taken blijft immers gewoon bij het gemeentebestuur liggen. Dat kan zijn taken en bevoegdheden geheel zelf uitoefenen.

Het is trouwens wel verstandig dat in de overeenkomst met de zorgaanbieder hierop nader wordt ingegaan, zodat een gemeente altijd instructies kan geven. Juridisch lijkt de uitbesteding in deze zin op een machtiging om namens het bestuursorgaan bepaalde handelingen te verrichten.

Delegatie ligt anders

Bij de overdracht (delegatie) van bevoegdheden aan een samenwerkingsverband ligt dit echter anders. Kern van de gedachte van overdracht is nu juist dat de gemeente dan niet langer verantwoordelijk is, maar het samenwerkingsverband!

Het samenwerkingsverband moet daartoe een eigen klachtvoorziening in het leven roepen. De gemeente heeft daarbij géén formele verantwoordelijkheid, anders dan misschien een toezichthoudende rol vanuit de politieke verantwoordingslijnen – het zogenoemde verlengd lokaal bestuur. De ombudsman lijkt de Awb dus wel enigszins op te rekken, zo niet daarmee in strijd te adviseren. En de burger staat te klagen bij het verkeerde loket, dat niets in de melk te brokkelen heeft. Dat is toch wel pijnlijk.

Redenering plausibel

De redenering van de ombudsman dat een burger niet kan weten waar hij moet klagen en daarom gewoon bij de gemeente terecht moet kunnen, vind ik evenwel plausibel. Dit past bij de gedachte van één loket zoals die in de mode is: de gemeente als eerste overheid, als ‘frontoffice’ voor overheidstaken. Hoe het daarachter geregeld is, is voor de klagende burger niet interessant. Het is ook in lijn met de wettelijke gedachte van verlengd lokaal bestuur, waarbij er nauwe banden zijn tussen het samenwerkingsverband en de deelnemers.

Wetgever aan zet

Het wordt dan ook tijd dat de wetgever hier eens naar gaat kijken. Decentralisaties en hybride constructies mogen voor de burger inderdaad geen ondoordringbaar woud worden. Tegelijk moeten verantwoordelijkheden, zoals voor klachtafhandeling, wel op de juiste plek liggen. Dat dreigt momenteel te ontsporen op de rit van de gemeentelijke samenwerking. Terwijl het nogal belangrijk is.

Rob de Greef is partner bij PROOF Adviseurs in Rotterdam, docent/onderzoeker staats- en bestuursrecht aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en kerndocent van leergangen en cursussen rond samenwerking bij de VU Law Academy. Hij is gespecialiseerd in het bestuurlijk organisatierecht en publiceert regelmatig hierover. In 2019 hoopt hij te promoveren op een proefschrift over de democratische legitimatie van gemeenschappelijke regelingen.

Bedrijfsvoering in het sociaal domein

Gemeenten, gemeentelijke diensten, (jeugd)zorg- en welzijnsinstellingen staan enorm onder druk. Of het nu gaat om financiën, informatiemanagement, verantwoording of regionale en ketensamenwerking.

 

Lees meer

 

Vorige artikel
De grootste wetswijziging sinds 1848
Volgende artikel
Vlaggen bij gemeentehuizen halfstok

Tags: klachten, klachtenregeling, Nationale ombudsman, sociaal domein Categorie: Bestuur, Blog, Sociaal

Lees Interacties

GERELATEERD

Tekorten in sociaal domein dwingen tot strenger toelatingsbeleid

De tekorten in het sociaal domein dwingen gemeenten strenger te worden in het toelaten van mensen tot sociale voorzieningen. Dat geven ze aan in een onderzoek onder wethouders en ambtenaren uit 151 gemeenten. Veel gemeenten hebben sinds de decentralisaties in 2015 te maken met tekorten in het sociaal domein, met name voor het leveren van... lees verder

Risicosignalering in het sociaal domein voor gemeenten en inkooporganisaties

Gemeenten werken vaak met tientallen, soms honderden partijen samen om zorg en ondersteuning te kunnen leveren aan hun inwoners. Er toezicht op houden dat al het zorggeld goed wordt besteed is een omvangrijke klus. Hoe analyseer je de financiële gegevens van zorgaanbieders in Nederland? Annual Insight schreef hier een whitepaper over. In deze whitepaper zetten... lees verder

Opinie Decentralisaties mislukt? We nemen te weinig tijd!

Het Sociaal Cultureel Planbureau kwam onlangs met het onderzoeksrapport ‘Sociaal domein op koers?’ over de vijf jaar geleden ingezette decentralisaties. Uit het rapport blijkt dat ‘het sociaal domein’ behoorlijk uit koers is geraakt. De gewenste koers is een product van de leemlaag van Haagse ambtenaren die fraaie structuren bedenken die perfect werken…in hun wereldje van... lees verder

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primaire Sidebar

TOPVACATURES

Docent Burgerzaken (gegevens & privacy) – Segment

Teammanager Administratie – Gemeente Den Haag

Assistent rioolbeheerder – Gemeente Gouda

Uw Topvacature op Gemeente.nu

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Invoeringsdatum Omgevingswet onzeker

Nog veel vraagtekens rond invoering Omgevingswet

21 januari 2021

Wijdemeren blijft bij terugvorderen bijstand om boodschappen

21 januari 2021

Duurzame successen: van groen dak tot gratis warmtefoto’s

21 januari 2021

‘Gele boekje inzetten voor registratie coronavaccinatie’

21 januari 2021

Schulden van gedupeerden kinderopvangtoeslag kwijtgescholden

20 januari 2021

Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • Big data
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU

 

Het laatste nieuws van Gemeente.nu in je mail?

Meld je aan voor de algemene nieuwsbrief of een van de themanieuwsbrieven van Gemeente.nu.

Aanmelden

×