• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • Belastingen
    • Big data
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • NIEUW Raadsledennieuws
    • Participatie
    • Samenwerking
  • Partners
    • Wagner
    • Centric
    • Loyalis
    • OSR juridische opleidingen
    • Segment
    • Sdu VIND Handhaving
    • Sdu VIND Inkoop en Aanbesteding
  • Whitepapers

Opinie Tijd voor een noodwet openbaar bestuur

24 maart 2020 door Rob de Greef

De coronacrisis heeft het openbare leven in Nederland grotendeels tot stilstand gebracht. Via digitale netwerken proberen mensen met elkaar in contact te blijven en houden bedrijven de zaken zoveel mogelijk draaiende. Dat geldt ook voor provincies, waterschappen en gemeenten. Alleen voor gemeenteraden en provinciale staten blijkt dit een enorme worsteling.

Deze organen moeten immers in het openbaar vergaderen, zo schrijft de Grondwet voor. Een belangrijk democratisch beginsel. Uit de Gemeentewet, Provinciewet en Waterschapswet volgt ook nog dat de leden bij de vergaderingen ‘tegenwoordig’ moeten zijn, oftewel aanwezig. Of digitale vergaderingen tot de mogelijkheden behoren, zoals het ministerie van Binnenlandse Zaken hierover veronderstelt, is dus maar de vraag. Dat geldt ook voor algemene besturen van openbare lichamen ingesteld bij gemeenschappelijke regelingen.

Achter gesloten deuren

In artikel 23 lid 1 van de Gemeentewet wordt de hoofdregel herhaald: de vergaderingen zijn openbaar. De deuren kunnen worden gesloten door de raad, maar daarachter mag bijvoorbeeld niet besloten worden over gemeentebelastingen, de begrotingen jaarrekening, en de benoeming en ontslag van wethouders. Voor een raadsvergadering is het nodig dat meer dan de helft van ‘zitting hebbende leden’ aanwezig is, anders kan de vergadering niet beginnen.

Met zitting hebbende leden wordt het wettelijk aantal raadsleden verstaan minus eventuele vacatures. Voor provinciale staten geldt hetzelfde, en zodoende hebben provinciale staten van Drenthe creatief gerekend om aan deze eis te voldoen. Van belang is dat raadsleden niet de toegang tot de raadsvergadering kan worden ontzegd, behalve wanneer een raadslid door zijn gedragingen de zaken herhaald belemmert.

Creatieve truc

Naast Drenthe bedacht ook de gemeenteraad van Haarlemmermeer een creatieve truc. Daar constateerde de burgemeester dat het quorum niet gehaald was en de vergadering dus niet kon doorgaan. Vervolgens kan op grond van de Gemeentewet een nieuwe vergadering worden uitgeschreven waarbij de quorumeis niet geldt. Twee raadsleden waren aanwezig, zodat men kon besluiten. Creatief gevonden, mijns inziens binnen de kaders van de Gemeentewet, maar vanuit democratisch perspectief onhoudbaar als oplossing indien deze crisis langer aanhoudt.

Bij besluitvorming is het nog ingewikkelder. Daar geldt óók een stemquorum. Er mag pas gestemd worden indien de helft van aantal leden dat zitting heeft, en zich niet hoeft te onthouden van stemming, deelneemt. Voor stemming is bovendien een harde eis dat men letterlijk aanwezig is (art. 32 lid 2 Gemeentewet). Digitaal stemmen lijkt daarmee dus al helemaal uitgesloten.

Noodwet openbaar bestuur

Veel beter dan creatieve kunstgrepen zou het zijn als de minister van BZK met een ‘noodwet openbaar bestuur’ komt. Dat zou mogelijkheid bieden in deze noodsituatie voor nog een andere vorm: gesloten deuren, maar met openbare verslagen én livestream. Omdat fysieke aanwezigheid van geïnteresseerden niet meer mogelijk is in dit geval, kunnen meteen digitale vergaderingen en besluitvorming geregeld worden.

De technieken bestaan, laat gemeenteraden maar bedenken hoe zij dit het beste kunnen aanpakken. Geef bijvoorbeeld de tijdelijke bevoegdheid aan de burgemeester om hierover een digitale vergadering te beleggen, zodat de gemeenteraad niet ouderwets bijeen hoeft te komen om de nieuwe werkwijze te bekrachtigen. Als men de normen van openbaarheid en transparantie maar in acht neemt.

Zoals de Nationale ombudsman in 2011 zei: ‘openbaarheid impliceert dat stellingname door of overwegingen van volksvertegenwoordigers over een besluitvormingsproces niet aan de openbaarheid mogen worden onttrokken en daarover verantwoording moet worden afgelegd in openbare vergaderingen.’ Het uitgangspunt dat in beginsel in openbaarheid wordt vergaderd, beoogt onder meer de kennis en beïnvloeding van bestuurlijke- en beleidsprocessen door inwoners te vergroten. Neemt een raad dit niet in acht, dan kan via spontane vernietiging altijd nog ingegrepen worden.

Experiment

Op die manier wordt het openbaar bestuur niet lamgelegd. De discussie of dit definitief moet worden ingevoerd, kan na de coronacrisis plaatsvinden. Dit kan tevens als experiment dienen voor een eventuele toekomstige wetswijziging. Maar voor zorgvuldige onderbouwde experimenteerbepalingen is nu geen tijd!

Coronacrisis: vragen en antwoorden voor gemeenten

Als gemeente wil je snel, duidelijk en begrijpelijk antwoord geven. VIND Antwoord van Sdu biedt de helpende hand. Zeker tijdens de coronacrisis.

 

Lees meer

Vorige artikel
Stormloop op bijstand zzp'ers
Volgende artikel
Aanbesteden en corona: nood breekt wet

Tags: coronacrisis, coronavirus, Gemeentewet, raadsvergadering Categorie: Blog, College, Coronavirus, Digitalisering, Gemeenteraad

Lees Interacties

GERELATEERD

‘Financiële situatie gemeenten onhoudbaar’

Bijna acht op de tien gemeenten krijgen dit jaar de gemeentebegroting niet rond. Dat concludeert accountants- en adviesbureau BDO in zijn jaarlijkse rapport over de gemeentefinanciën. Volgens het onderzoek lopen de tekorten op en verschraalt de uitvoering van het openbaar bestuur. In totaal komen de gemeenten naar verwachting 1,3 miljard euro tekort. BDO noemt de... lees verder

Grootschalige coronatest in Lansingerland

Lansingerland is de eerste gemeente in Nederland die gevraagd is mee te werken aan ‘risicogericht grootschalig testen’. Alle inwoners worden opgeroepen voor een coronatest. Door op grote schaal te testen willen de GGD Rotterdam-Rijnmond en Erasmus MC beter zicht krijgen op de verspreiding van het coronavirus en de Britse variant. De gemeente Lansingerland leent zich... lees verder

Schuldhulpverlening ondernemers niet op orde

Veel gemeenten hebben de schuldhulpverlening voor zelfstandig ondernemers niet of onvoldoende op orde. Bij bijna honderd van die gemeenten is de hulpverlening onduidelijk of niet aanwezig, waardoor deze ondernemers buiten de boot vallen. Dat blijkt uit een inventarisatie van het actualiteitenprogramma Pointer van KRO-NCRV onder 150 gemeenten. Zelfstandig ondernemers hebben recht op schuldhulpverlening. Dat wordt... lees verder

Reacties

  1. Monique zegt

    12 mei 2020 op 12:40

    Noodwetten invoeren… misschien eerst even deze bekijken:
    https://youtu.be/CJkYXXQeYp4
    Over het effect van angst op de maatschappij, met vanaf ca 30 minuten de haken en ogen van noodwetten.

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primaire Sidebar

TOPVACATURES

Docent Burgerzaken (gegevens & privacy) – Segment

Teammanager Administratie – Gemeente Den Haag

Assistent rioolbeheerder – Gemeente Gouda

Uw Topvacature op Gemeente.nu

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Rotterdam loopt voorop met digitale balie

14 januari 2021

Zonnepanelen op bedrijfspanden mogelijk lokaal verplicht

14 januari 2021

‘Financiële situatie gemeenten onhoudbaar’

14 januari 2021

Mogelijk pas in voorjaar duidelijkheid over datum Omgevingswet

14 januari 2021

Nieuwe scan voor impact Brexit

13 januari 2021

Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • Big data
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU

 

Het laatste nieuws van Gemeente.nu in je mail?

Meld je aan voor de algemene nieuwsbrief of een van de themanieuwsbrieven van Gemeente.nu.

Aanmelden

×