Onder de klinkende naam Gronings Goud wordt in het noorden afgedankt en ingezameld textiel omgezet naar hoogwaardige industriële garens en stoffen. Het project draagt bij aan werkgelegenheid, maatschappelijke doelstellingen en vooral aan de circulaire economie.
Een circulaire economie begint bij het herkennen van afval als grondstof, zoals afgedragen kleren. De gemeente Groningen nam het voortouw voor het project Gronings Goud. Behalve milieuwinst zorgt het project ook voor werkgelegenheid en in de toekomst ook voor kansen en ontwikkelingen voor onderwijs en bedrijfsleven. Gemeente.nu vroeg gemeentelijk projectleider Carolina Vogel hoe je dit nu aanpakt en wat de lessen zijn.
Van oud textiel naar nieuw product
Eerst een korte introductie van dit veelomvattende project, waarbij vier partijen intensief samenwerken. Het proces begint bij inzamelen van textiel in containers. Medewerkers van kringloopbedrijf GoudGoed sorteren het vervolgens nauwkeurig op textielsoort en kleur. Wat bruikbaar is, wordt samengeperst voor verdere verwerking. Daarna wordt in een fabriek het textiel weer ontrafeld tot vezels en gesponnen tot hoogwaardig, industrieel garen: het Gronings Goud. De garens kunnen op verschillende manieren worden gebruikt, bijvoorbeeld voor interieurstoffen. De sociale onderneming Amsterdamse ReBlend coördineert het recyclingproces van lompen tot nieuwe stof. En kantoor- en projectmeubelfabrikant Vepa uit Hoogeveen gebruikt de stoffen voor het herstofferen van kantoormeubilair.
De gemeente is initiatiefnemer en bracht de partijen bij elkaar. Groningen is ook ‘launching customer’ van het project en laat oude bureau- en en vergaderstoelen opknappen, repareren en opnieuw bekleden met Gronings Goud. In totaal krijgen zo’n 250 gemeentelijke kantoorstoelen een tweede leven. Door zelf afnemer te worden van een nieuw ontwikkeld product of concept is het voor andere partijen in de keten makkelijker om te investeren in nieuwe producten en markten. Daarnaast maakt de gemeente inzameling mogelijk, licht inwoners in en is ambassadeur.
Was het moeilijk om dit circulaire project in samenspraak te doen?
Vogel: ’Het is niet moeilijk om zo’n project op te zetten, mits je investeert in je netwerk. Het is onze ambitie om in 2030 afvalvrij te zijn en in 2050 volledig circulair. Dat kunnen we niet alleen, daar heb je partners voor nodig. Vervolgens is het dan een kwestie van afstemming: wat willen we bereiken, wat zijn de gemeenschappelijke drijfveren en wat is de beste manier om het project vorm te geven? Ik geloof dat de drive om het gezamenlijk te doen van onmiskenbaar belang is om resultaat te kunnen boeken. Het heeft al met al twee jaar gekost om het project Gronings Goud op te zetten.’
Waar zijn jullie het meest trots op?
‘Op het feit dat het project meerdere maatschappelijke doelstellingen dient. Het is echt een project met impact. Niet alleen als het gaat om hergebruik van materialen, maar ook op het gebied van milieuwinst en werkgelegenheid. En we laten met Gronings Goud zien dat het echt kan, die circulaire economie. We hebben een productieketen opgezet die waarde toevoegt in plaats van vernietigt. Mijn droom is dat Gronings Goud zowel de lokale als regionale markt bestormt, dat we samen de lokale textielindustrie weer kunnen opbouwen in Groningen.’
Wat is jullie belangrijkste les geweest?
‘Investeren in netwerken dus en het daadwerkelijk willen opzetten van projecten is belangrijk. Je hebt als gemeente nu eenmaal niet alle wijsheid in pacht. Daarnaast is het van groot belang om geduld te hebben met alle partners in het project. En je moet je niet uit het veld laat staan door tegenslag. Zo hebben we vijf maanden moeten wachten op machines die het schonen van textiel bij GoudGoed makkelijker maken. Een ander voorbeeld is het gemeentelijk beleid, dat zwart beklede bureaustoelen voorschrijft. Een verfbad op basis van natuurlijke materialen is heel goed mogelijk, maar in hoeverre zijn we ook bereid om mee te gaan in kleuren die het circulaire proces van nature niet biedt? Allemaal heel interessante vraagstukken waarvan het einde vast nog niet in zicht is. Zie het niet als een drempel of moeilijkheid, maar als verrassingen die je het hoofd kunt bieden mits je bereid bent het met elkaar op te lossen en elkaar niet uit te sluiten in het vinden van de antwoorden.’
Komen er vervolgstappen?
‘We willen Gronings Goud graag meer body geven. In dit geval wordt kleding gebruikt als interieurstof, maar textiel kent natuurlijk veel meer toepassingen, zoals voor isolatiemateriaal in de bouw. Daarom roepen we het bedrijfsleven op om na te denken over de toepassing hiervan in hun bedrijf. En we haken graag bij kenniscentra aan, al was het alleen maar om studenten te interesseren en inspireren mee te denken over the wicked problems van nu. Dat raakt gelijk een ander aspect, namelijk dat van het creëren van bewustwording bij inwoners. Samengevat: dit project is slechts het begin om te laten zien dat het kán en we zijn vol vertrouwen dat we dit verder kunnen uitbouwen, ook naar andere grondstoffen.’
Waarom zouden andere gemeenten dit ook moeten doen?
‘Het is een prachtig voorbeeld hoe je met vereende krachten kunt bijdragen aan een circulaire economie, minder weggooien en meer hergebruiken. We willen hiermee een beweging aanjagen om hoogwaardige toepassingen te bedenken voor afval, want dit is het nieuwe goud. En uiteindelijk is het gewoon ook superleuk en leerzaam om te doen. Of er een blauwdruk is? Wij zijn meer dan bereid onze werkwijze te delen met andere gemeenten en ze kunnen zeker contact opnemen als daar interesse voor is.’
Geef een antwoord