We gaan op pad met Evelien van Rijswijk-Hendriks, manager van het gebiedsprogramma Nieuwstraatkwartier bij de gemeente Almelo. Het programma is in het leven geroepen om met de hulp van bewoners problemen in de wijk aan te pakken.
Startpunt is het nogal futuristisch stadhuis uit 2015, waar je als bezoeker een ruimtebesparende autolift in rijdt en met auto en al omhoog naar het inpandige parkeerdek wordt gebracht. In een van de moderne vergaderkamers vertelt Van Rijswijk meer over de achtergrond van het programma en het Nieuwstraatkwartier.
Ze is in 2017 van start gegaan als programmamanager, ‘omdat de wijk niet lekker scoorde’. Het vertrouwen in de toekomst en in organisaties als de gemeente was volgens de programmamanager niet hoog toen ze begon. Inzet van het programma is om bewoners zelf te laten meewerken aan een wijk om weer trots op te zijn. ‘Wij gaan het niet als gemeente oplossen, maar kunnen wel ondersteunen.’
De vernieuwing van een van de hoofdstraten, de Nieuwstraat, is een belangrijk onderdeel van het programma. Bewoners en ondernemers mochten meebeslissen over de aanbesteding en inrichting. Alles was bespreekbaar, van de maximumsnelheid naar 30 kilometer per uur tot aan de afwijkende kleur van de straattegels. ‘We hebben hier laten zien dat goed gedrag wordt beloond, je kunt meedoen en dan bepaal je zelf mee hoe mooi het wordt,’ aldus Van Rijswijk.
Gemeentefiets
Dan pakken we de gemeentefiets en vertrekken naar de wijk waar het allemaal om draait. Het Nieuwstraatkwartier ligt op een paar minuten fietsen aan de andere kant van het spoor, grenzend aan het centrum van Almelo. We rijden door een wijk met veel diversiteit, van netjes onderhouden woningen tot overvolle voortuinen, vervallen en opgeknapte panden naast elkaar en van brede straten tot kleine centrumstraatjes.
Aan het grote en netjes onderhouden Goossenmaatspark met een enorme vijver ligt de voormalige Hagedoornschool. Het pand is door een bewonersinitiatief omgetoverd tot een ontmoetingsplaats voor de buurt met (zorg)voorzieningen als een ruilwinkel, dagbesteding, welzijnswerk, buurtzorg en fysiotherapie.
De mensen die de school leiden begroeten Van Rijswijk enthousiast met zoenen op de wang. De sfeer is gemoedelijk, er worden grapjes over en weer gemaakt en ondertussen zaken besproken. Iedereen is heel trots op wat er in korte tijd in samenwerking met de gemeente en wijkondersteuner bereikt is. ‘In februari was het pand nog leeg en donker en nu loopt het allemaal,’ zegt Van Rijswijk. Liesbeth Krol van het bewonersinitiatief: ‘Het is ongelooflijk hoe goed het gaat. We wilden de buurt weer bij elkaar brengen, iedereen kan hier zo binnen lopen en dat doen ze ook, het is hier huisje weltevree.’
Nieuwstraat
Daarna fietsen we langs de Melkweg, waar bewoners een speelplaats voor de straat opzetten op braakliggend terrein van de gemeente, op weg naar de Nieuwstraat. De winkelstraat is een bonte mix van woningen en winkels, van kleine buurtwinkels tot een grote Albert Heijn. Omdat er veel open ligt vanwege de vernieuwing van de straat is het beeld wat vertekend, maar duidelijk is dat een opknapbeurt niet misstaat. Fietsenwinkel Harings Tweewielers is sinds 1972 gevestigd in de Nieuwstraat. Eigenaar Justin Harings is de spil van de ondernemersvereniging.
Er moest veel geregeld worden voor de inspraak over de straat en de vereniging is daaruit voortgekomen. Bijna alle ondernemers uit de straat, op twee na, zijn aangesloten. ‘Het heeft positiever uitgepakt dan we in eerste instantie gedacht hadden met zoveel uiteenlopende ondernemers in de straat. En ook bewoners en ondernemers hebben vaak een andere insteek, bijvoorbeeld op het gebied van parkeerbeleid. Maar ik heb het gevoel dat de bewoners blij zijn met de vereniging. Nu trekken we de straat voort en organiseren evenementen zoals een kerstmarkt.’ Een veelgehoorde kreet is volgens Harings ‘het wordt nog eens gezellig in de straat’.
Van Rijswijk vult hem aan: ‘Ze hadden een zetje nodig om de vereniging te starten. We hebben gezegd: als jullie willen dan is er ondersteuning vanuit de gemeente, maar jullie moeten het zelf doen. De vereniging bedenkt dingen en betrekt de gemeente erbij in navraag over bijvoorbeeld een vergunning, zoals voor een banner voor de kerstmarkt die aan het begin van de straat hangt. In plaats van dat we een vraag krijgen van 35 verschillende ondernemers, krijgen we die nu vanuit de vereniging. Ook hier is in korte tijd veel bereikt, ook in dit geval geldt weer: laat het als gemeente daar waar het hoort en bied ondersteuning.’
Kwetsbaar
Volgens Harings zijn de ondernemers blij met die manier van samenwerken. ‘Hiervoor dacht ik: de gemeente is onbereikbaar. Maar we kunnen nu heel snel schakelen. Ook over de wijkaanpak is hij overwegend positief. ‘Het is leuk dat iedereen mee kan doen, maar je haalt je heel wat op de hals als gemeente. Het is goed dat inspraak nu ook met focusgroepen van inwoners en voor ondernemers vanuit de vereniging wordt geregeld. Anders kom je nergens en is het net zo’n chaos als op de eerste inspraakavond,’ zegt Harings met een knipoog.
‘Daar hebben we ook wel van geleerd,’ vult Van Rijswijk aan. ‘Als gemeente stellen we ons kwetsbaar op om uit te vinden hoeveel je aan de wijk over wilt laten en hoe, zo leren we wat wel en niet kan. Het kost veel energie om te organiseren, maar het geeft ook heel veel energie. Het is mooi om de trots van bewoners te zien op wat ze bereiken. Een mooie wijk maak je samen, dat kun je niet alleen,’ sluit ze af.
Lees meer over het programma in onze longread over het Nieuwstraatkwartier.
