Gemeenten worden straks verplicht om mee te werken aan de opvang van asielzoekers. Het kabinet komt na de zomer met een wetsvoorstel. Dat zei staatssecretaris Van der Burg van Asielzaken afgelopen vrijdag na de ministerraad.
Eind mei werd al bekend dat het kabinet werkte aan een wettelijke taak voor gemeenten om opvanglocaties voor asielzoekers te leveren. Dat leidt nu tot het vervaardigen van een wetsvoorstel.
Het kabinet werkt aan een stabiel, flexibel en duurzaam opvangmodel met evenwichtige spreiding over het land, zo staat in de brief die staatssecretaris Eric van der Burg van Justitie en Veiligheid op 8 juli aan de Tweede Kamer stuurde. Het lukt echter al langere tijd niet om voldoende structurele en duurzame asielopvang te realiseren. Er is volgens de staatssecretaris door veel partijen waaronder medeoverheden, COA, Rode Kruis en Vluchtelingenwerk, hard gewerkt om meer opvangvoorzieningen te realiseren, ‘maar het is niet genoeg’. Dat komt mede doordat niet alle gemeenten bereid zijn mee te werken aan asielopvang.
Structurele oplossing nodig
Er zijn momenteel onvoldoende opvangvoorzieningen beschikbaar. ‘Deze situatie duurt al geruime tijd en is, in het bijzonder in het aanmeldcentrum in Ter Apel, onhoudbaar geworden,’ aldus Van der Burg. Aangezien de situatie kritiek is, heeft het kabinet daarom op 17 juni jl., in nauwe samenspraak met medeoverheden, besloten tot activering van de nationale crisisstructuur.
‘Want naast diverse korte termijn maatregelen is het ook voor de langere termijn noodzakelijk om te komen tot een stabiel, wendbaar en duurzaam stelsel van asielopvang. Een stelsel waarbij de asielopvang evenredig over het land is verdeeld,’ stelt de staatssecretaris in de brief aan de Kamer. Om ervoor te zorgen dat alle gemeenten hun bijdrage leveren aan een humane en duurzame opvang van asielzoekers, is het volgens hem dringend nodig om een wettelijke taak te beleggen bij gemeenten om opvangvoorzieningen mogelijk te maken.
Twee wettelijke varianten
Het kabinet heeft verschillende varianten verkend om de wettelijke taken te beleggen bij gemeenten. In de eerste variant wordt die taak bij iedere gemeente afzonderlijk belegd, zodat de asielopvang evenredig over het land wordt verdeeld. In de tweede variant komt de wettelijke taak terecht bij enkele gemeenten op basis van een jaarlijks verdeelbesluit. Dat besluit nemen provincies dan zelf of de verantwoordelijk staatssecretaris neemt de beslissing. In beide gevallen zorgt het voor een evenwichtige verdeling van de opvang over de provincies.
Draagvlak in de samenleving
Volgens de bewindsman is er in Nederland veel draagvlak voor de opvang van vluchtelingen. ‘Als samenleving moet je dan ook zeggen dat de asielopvang op een eerlijke wijze over Nederland moet worden verdeeld. Het kan niet zo zijn dat je collectief zegt ‘we moeten dat in Nederland doen, maar dan liever wel in een andere gemeente’.’ Sommige gemeenten zeggen volgens Van der Burg altijd nee en dat betekent dus dat ‘we aan andere gemeenten vragen om altijd ja te zeggen’.
Het gaat niet alleen om gemakzucht, zegt de staatssecretaris. ‘In sommige gevallen geven gemeenten aan dat ze gewoon de plek niet hebben. En dat kan. Tegelijkertijd is dat soms ook bij andere gemeenten het geval en toch weten die dingen wel te realiseren. Zo hebben we gezien dat er voor de opvang van Oekraïners vaak wel wat van de grond kwam. Soms ontbreekt het ook aan draagvlak bij de gemeente zelf of bij de bevolking.’ Eind juni zei Van der Burg nog geen mogelijkheden te zien om gemeenten tot medewerking te dwingen.
Acuut opvangprobleem blijft nijpend
De staatssecreatis erkent dat het plan geen oplossing biedt voor de acute opvangproblemen. In het aanmeldcentrum in Ter Apel is regelmatig zo weinig plek over dat asielzoekers bijvoorbeeld op stoelen moeten slapen. Verschillende organisaties spraken schande van de omstandigheden in het aanmeldcentrum.
In de ministerraad is afgelopen vrijdag niet gesproken over deze acute opvangproblemen, aldus Van der Burg. Hij wijst op al bestaande plannen van het kabinet, zoals het openen van extra opvanglocaties in bijvoorbeeld Vlissingen. Daarnaast heeft het kabinet zijn oog laten vallen op Bant in Flevoland om een tweede aanmeldcentrum te openen.
‘Te laat en te weinig’
VluchtelingenWerk Nederland is daarom niet optimistisch over de nieuwe wettelijke verplichting. ‘Ik ben bevreesd dat het niet alleen te laat is, maar ook te weinig’, zegt een woordvoerder van VluchtelingenWerk Nederland tegen ANP. De organisatie spreekt van een enorme opvangcrisis. ‘Ook op korte termijn moet je in staat zijn gemeenten te kunnen dwingen asielzoekers op te nemen.’
als het verplicht word asiel zoekers op te nemen in huis. Dan vindt ik je tekent je eigen dood vonnis .
grenzen dicht en Rutten afzetten. Want de belofte die hij deed gelukszoekers terug te sturen daar hoor je niks meer. ik vind het walgelijk dat er eten afgewogen word voor ouderen terwijl die asiel en gelukzoekers kunnen kiezen uit 3 soorten vlees en andere dingen
je ziet ook geen asiel of gelukzoekers bij de voedsel bank alleen Nederlanders waar is het ooit zo mooie Nederland gebleven
Dank zij de waardeloze regering zit Nederland bijna aan de grond
Moet Nederland oneindig vluchtelingen op blijven vangen? We kunnen hier toch niet de halve wereld opvangen. Is er geen eerlijke verdeling in Europa? Moet er niet meer ingezet worden op opvang in de regio? Er zijn al geen woningen voor Nederlanders zelf, ze moeten vaak 10 tot 20 jaar op wachtlijsten staan om in aanmerking te komen voor een woning. Een huis kopen is al helemaal geen optie voor velen omdat je voor een uitgewoond krot in een slechte buurt al 3 ton moet betalen. Waarom worden “vluchtelingen” die zowieso geen kans maken niet teruggestuurd. Zou een immigratiebeleid zoals in Denemarken ook in Nederland kunnen? De politiek is bezig als een kip zonder kop en wil inderdaad de halve wereld opvangen. Zou het iets zijn om na een verblijf van bijv 5 jaar de situatie in het land van herkomst wordt bekeken of de situatie daar zodanig is verbeterd dat de vluchteling weer terug kan?