Gemeenten hebben de afgelopen twee jaar veel gedaan om de samenwerking met sociale ondernemingen te verbeteren. Toch ervaren deze bedrijven dit nog niet echt, zo blijkt uit recent onderzoek van Social Enterprise NL en PwC.
In 2018 publiceerden ze onderzoek en aanbevelingen voor een betere samenwerking tussen gemeenten en sociale ondernemingen. Het voordeel van samenwerken is dat beide partijen namelijk grotere en duurzame impact realiseren. Hoewel het vervolgonderzoek ‘Zicht op duurzame samenwerking’ nu laat zien dat er positieve ontwikkelingen zijn, zoals groter bewustzijn bij gemeenten en meer toenadering, blijft samenwerking in de praktijk een uitdaging. Dat meldt Pjotr Anthoni, expert sociale ondernemingen bij PwC. ‘Gemeenten zijn complexe organisaties met grote takenpakketten, waarbij de financiën onder druk staan. Daarbij is de inkoopvrijheid van gemeenten minder groot dan deze lijkt; het uitwisselen van kennis en ervaring is nodig om tot slimme oplossingen te komen.’ Volgens hem blijkt over de gehele linie dat gemeenten lijken te investeren in hun kennis en hun contacten met sociaal ondernemers en dat er kansen zijn voor verdere verduurzaming van de samenwerking.
Vergroot zichtbaarheid
Volgens de organisaties doen gemeenten er goed aan hun inspanningen ook zichtbaar(der) maken voor sociale ondernemingen om uiteindelijk (meer) concrete resultaten te boeken. Het beeld dat sociaal ondernemers van de samenwerking met gemeenten hebben, ziet er namelijk heel anders uit en is in de afgelopen twee jaar niet significant verbeterd. ‘Sociaal ondernemers zijn vaak ambitieus en idealistisch gedreven’, zo vertelt Stefan Panhuijsen, directeur van Social Enterprise NL. ‘Gemeenten zijn niet per se minder idealistisch, maar zij hebben vaak beperkte bewegingsvrijheid binnen gestelde kaders. Dan voelt het voor sociaal ondernemers al snel alsof dingen te langzaam gaan of dat zij van het spreekwoordelijke kastje naar de muur worden gestuurd.’
Zeven aanbevelingen
In het rapport staan zeven aanbevelingen voor een betere samenwerking.
1.Versterk de interne organisatie: geef alle ambtenaren training over sociaal ondernemen en hoe dat kan bijdragen aan het behalen van gemeentelijke doelstellingen die daadwerkelijk maatschappelijke impact maken.
2. Meer kennis? Betrek sociaal ondernemers: communiceer meer met sociaal ondernemers en bewerkstellig meer interactie. Betrek ze bijvoorbeeld bij interne trainingen en andere gemeentelijke bijeenkomsten. Geef ze hierbij een presenterende of faciliterende rol of behandel een concreet vraagstuk van een sociaal ondernemer.
3. Sla een brug tussen portefeuillebudgetten: breng de mogelijkheden in kaart om budgetten van verschillende portefeuilles tegelijkertijd aan te spreken om het maatschappelijke rendement in aanbestedingsprocedures mee te nemen.
4. Gebruik SDG’s: gemeenten en sociale ondernemingen geven aan bekend te zijn met de Sustainable Development Goals (SDG’s), maar gebruiken deze nog weinig. Als beide partijen ze gebruiken voor het weergeven van de beoogde maatschappelijke impact creëert dit meer duidelijkheid. Als gemeente kun je zo beter sturen op de meest relevante samenwerkingen.
5. Maak werk van artikel 2.82: inkoop is een belangrijk instrument om de ontwikkeling van sociale ondernemingen te stimuleren. De toepassing van artikel 2.82 Aanbestedingswet 2012 blijft volgens de organisaties onvoldoende benut. Hiermee kan aan een inkoopopdracht de eis worden meegegeven dat dertig procent van de opdracht wordt ingevuld door personen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zorg dat ambtenaren die bij inkoop betrokken zijn de mogelijkheden kennen, hiervoor wordt verwezen naar het stappenplan in de handleiding voor sociaal aanbesteden van Van Doorne.
6. Breng mkb en sociale ondernemingen bij elkaar: door het mkb en sociale ondernemingen samen te brengen, kunnen nieuwe samenwerkingen, inspiratie en leermomenten ontstaan. Deze bijeenkomsten helpen ook bij het zichtbaar maken van de gemeentelijke inzet.
7. Wees creatief met financiële beperkingen: een omvangrijk takenpakket met stevige financiële druk zorgt voor beperkte financiële ruimte voor beleidsvorming en samenwerking met sociale ondernemingen. Maar dit laatste hoeft niet per se extra financieel beslag te leggen en kan zelfs financiële ruimte opleveren. Bijvoorbeeld als er meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk worden geholpen, kan dat aan de uitkeringszijde een besparing opleveren.
Geef een antwoord