Haal laaggeletterdheid uit de taboesfeer, in de invloedsfeer! Ongeveer 26.000 inwoners in de regio West-Brabant en landelijk 1,3 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar. Dat zijn de harde cijfers van mensen die kampen met laaggeletterdheid. In eerste instantie wellicht onbegrijpelijk in een land waar we prima onderwijsvoorzieningen hebben. Maar, wel de realiteit. En, actueler dan ooit. Niet in de laatste plaats vanwege onze moelanders, statushouders en asielzoekers.
Actuele problematiek
Volop reden dus om hier samen met partners de schouders onder te zetten. En dat doen we. Zo hebben we onlangs samen met onderwijspartners de onderwijsagenda opgesteld, waarin taal en laaggeletterdheid een belangrijke plaats inneemt. Onderwijs in Breda staat voor een leven lang – onbegrensd – leren. Zo borgen we dat aandacht voor taal al begint voor de basisschoolleeftijd en volop doorgaat bij volwasseneneducatie. Variërend van de voorleesexpres tot taalcursussen.
Ambassadeurs bij bestrijding
Ook onze Bredase wijkteams worden getraind laaggeletterdheid te signaleren en te bestrijden. Daarnaast grijpen we mogelijkheden om er aandacht aan te besteden met beide handen aan. Zoals tijdens de week van de alfabetisering. Zo was ik afgelopen maandag 7 september bij een taallunch waar taalvrijwilligers van het netwerk BredaTaal en cursisten genoten van Roti-plaat en couscous. En ik genoot van hen. Want, wat is het mooi om te zien dat je door het volgen van een taalcursus letterlijk en figuurlijk handen en voeten krijgt. Handen en voeten om je te redden in onze samenleving. En daarmee worden zij ambassadeurs van de bestrijding van laaggeletterdheid.
Op diezelfde bijeenkomst tekenden vijf nieuwe partners uit Breda en de regio de alliantie en het onderliggende convenant ‘Taal voor het Leven West-Brabant’. Samen met de nieuwe en negen huidige partners waaronder Bibliotheek Breda, ROC Kellebeek West Brabant, ATEA Groep Breda, UWV West Brabant en Stichting Lezen & Schrijven, gaan we de strijd tegen laaggeletterdheid aan. Daar waar mensen wonen, leren, werken en zorg ontvangen.
Week van de Alfabetisering Ieder jaar op 8 september is het Wereldalfabetiseringsdag. In de week rond deze dag organiseren honderden organisaties een evenement rondom taal en geletterdheid. Bij elkaar opgeteld vormen deze evenementen de Week van de Alfabetisering. Deze week zullen gastauteurs op uitnodiging van ondermeer Cubiss op Gemeente.nu een bijdrage leveren rondom het onderwerp. Mede mogelijke gemaakt door Sociaal Bestek
Geen smoesjes
Zo belangrijk! Want laaggeletterdheid is niks om je voor te schamen. Maar, alles om aan te werken. Juist door het bespreekbaar te maken wordt het gewoner. En door het te delen, wordt het behapbaarder. Het is vervelend genoeg wanneer je een straatnamenbord niet kunt lezen, geen briefje kunt schrijven voor je kind, geen recept van de dokter kunt lezen of geen lekkere cake kunt bakken omdat je simpelweg het recept niet kunt lezen. Mijn droom is dat smoesjes zoals: “Ik heb m’n leesbril niet bij me” en “Ik vul dat formulier straks wel in” uiteindelijk overbodig worden.
Aan taal kun je niet genoeg aandacht besteden. Los van het tegengaan van laaggeletterdheid, doet taal veel met ons. We kunnen ons uitdrukken in taal en zeggen wat we bedoelen. Kinderen vergroten hun woordenschat, waardoor ook hun fantasie en daarmee hun wereld groter wordt. Taal opent deuren en taal verbindt. Voor jong en oud. En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Wij staan er niet zo bij stil dat we kunnen lezen en schrijven. Maar, het gaat hier over meedoen. Over mensen die willen werken, over ouders die betrokken willen zijn bij de schoolloopbaan van hun kind en over (groot)ouders die willen voorlezen. Maar ook over werknemers die werkinstructies willen kunnen lezen.
Taalakkoord SZW
Over werknemers gesproken. In Nederland hebben 700.000 werknemers moeite met lezen, schrijven of communiceren in de Nederlandse taal. 700.000! Werkgevers kunnen een grote bijdrage leveren aan de bestrijding hiervan. Bijvoorbeeld door mee te doen met het Taalakkoord van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het Taalakkoord is onderdeel van het actieprogramma Tel mee met Taal, waarbij taal als middel wordt ingezet om duurzaam meedoen –op de werkvloer – te stimuleren. Participatie dus. De Stichting Lezen & Schrijven heeft ook een stimuleringsregeling voor bedrijven om hun medewerkers te scholen.
Wet Taaleis
Ook participatie is nieuwe Wet Taaleis, die in januari 2016 onderdeel zal worden van de Participatiewet. Een wet met als doel om met behulp van taal de kans op de arbeidsmarkt te vergroten. Het is nog onduidelijk hoe de uitvoering eruit komt te zien. Hoe dan ook, in Breda blijven we graag naar het individu kijken. Het is en blijft immers mensenwerk. Én maatwerk. Daarom luistert de invulling ook zo nauw. Ik ben namelijk geen voorstander van dingen verplichten. Juist dan ontstaat weerstand. Ik zie liever dat we stimuleren en laten zien dat je er echt iets aan hebt. Verleiden dus. Verleiden om mee te doen en erbij te horen. Wie wil dat nu niet?
