Zomereenzaamheid onder ouderen tegengaan

De overheid startte recent een campagne om aandacht te vragen voor zomereenzaamheid onder ouderen. Wat doen gemeenten om eenzaamheid tegen te gaan? Een overzicht van initiatieven en praktijkvoorbeelden.

De campagne tegen zomereenzaamheid is onderdeel van het actieprogramma Een Tegen Eenzaamheid dat minister De Jonge begin vorig jaar presenteerde. Het bevat een gezamenlijke aanpak om eenzaamheid onder ouderen een halt toe te roepen. Daar is aanleiding toe, zo blijkt uit cijfers. Ongeveer de helft van het aantal ouderen voelt zich matig tot zeer eenzaam. Uit onderzoek van seniorenorganisatie KBO-PCOB blijkt dat eenzaamheid voor ouderen een grotere rol speelt in de zomer. Volgens eentegeneenzaamheid.nl voelt 15 procent van de ouderen zich in deze periode eenzamer. ‘Uit onderzoek blijkt dat zij gemiddeld wel acht dagen helemaal niemand spreken,’ zo staat op de site.

Brief van de minister

Reden voor de minister om nog eens extra aandacht te vragen voor het onderwerp en een brief te sturen aan de wethouders (pdf). Hij schrijft dat er een toolkit beschikbaar is waarbij de landelijke campagne benut kan worden voor lokale uitingen. Daarnaast geeft hij voorbeelden van extra aanbod voor ouderen om onder de mensen te komen, zoals de zomeruitjes van het Ouderenfonds. In de brief benadrukt hij dat de leden uit de nationale coalitie tegen eenzaamheid, zoals musea en supermarkten, benaderd kunnen worden voor gezamenlijke acties.

Eenzaamheid aanpakken

In veel gemeenten is er al aandacht voor het probleem eenzaamheid, ook voor en na de vakantieperiode. Lokale coalities zetten gezamenlijk de schouders eronder. Een greep uit die gemeentelijke acties en initiatieven, ter lering en inspiratie.

Emmen is de eerste gemeente die De Ouderenlijn subsidieert en actief inzet. Senioren kunnen door middel van de telefoonlijn gratis en gemakkelijk met elkaar in contact komen. Voor een praatje met iemand die meestal in hetzelfde postcodegebied woont. Op bepaalde ‘favorietendagen’ kunnen bellers die een klik voelen tijdens het gesprek, elkaar ontmoeten. In de gemeente brengen huisartsen en welzijnsorganisaties de telefoonlijn onder de aandacht.

In de gemeente Lansingerland startte de pilot Samen eten. GGZ Delfland, maatschappelijke organisatie Kwadraad en de lokale bibliotheek organiseren zes keer een eettafel voor buurtbewoners. Bij succes wordt het concept overgenomen in andere kernen van de gemeente. Ook gaan kinderen en ouderen samen koken, onder het motto ‘Oma’s recept.’ Voor een lekker gerecht én een goed gesprek. Daarnaast organiseert de gemeente OV-opstapdagen en zijn er verschillende projecten die een koppeling met kunst en cultuur hebben. Zo is er onder andere Music generations: statushouders maakten samen met oudere inwoners een musical en vertellen levensverhalen op muziek.

Ook in Dordrecht is er een lange lijst met activiteiten (pdf) voor eenzame ouderen. Ook hier staat het bevorderen van samen koken en eten in de wijk op de agenda. Op laagdrempelige plekken waar mensen graag samen komen om gezond te eten, anderen te ontmoeten en iets voor de wijk kunnen doen. Ook doen leerlingen uit het basisonderwijs beweegactiviteiten in verpleeghuizen. Daarnaast worden er buitensporten georganiseerd, net als hulp bij digitale activiteiten.

Meer praktijkvoorbeelden

Meer lezen? Dit zijn drie extra voorbeelden uit de praktijk van gemeenten die de strijd met eenzaamheid willen aangaan. Van een Rotterdamse marktplaats voor zomervrijwilligers tot activiteiten als ‘Kom op de Soep’ in Kerkrade. Op eentegeneenzaamheid.nl staan verschillende gemeentelijke aanpakken beschreven.