‘Corona kwam rauw op ons dak, maar we zeiden: we gaan ervoor met z’n allen. Dit is ernstig en we doen wat we kunnen. Dat is tekenend voor ons team.’ Aan het woord zijn Erwin Verkijk en Rocky Emmen van team handhaving Capelle aan den IJssel. Gemeente.nu mocht deze zomer met ze meekijken in de praktijk.
In maart werden de boa’s net als de rest van Nederland overvallen door het coronavirus en de maatregelen. Het team VTH was verantwoordelijk voor het uitvoeren en handhaven van de noodverordening geldend in de Veilgheidsregio Rotterdam-Rijnmond, waar Capelle onder valt. ‘Samen met het coronakernteam van de gemeente Capelle aan den IJssel, waren we het episch centrum binnen de gemeente voor ondernemend en sportief Capelle,’ vertelt Verkijk.
‘De impact was enorm, we kregen veel vragen over bijvoorbeeld de sluiting van horeca en sportscholen.’ Er was, zo herinnert Verkijk zich, veel behoefte aan fysieke informatie. Handhavers gingen onder meer langs bij ondernemers om de maatregelen persoonlijk uit te leggen. ‘Een pluim voor de horeca in Capelle, die hielden zich er meteen goed aan. Op één na dan, die is uiteindelijk ook door ons gesloten.’
Houd je aan de genomen maatregelen rondom het #Coronavirus. Ze zijn er niet voor niets! Duidelijk, toch? 🦠 @Capelle_IJssel pic.twitter.com/j993aC0ue2
— Handhaving Capelle (@HVCapelle) March 21, 2020
Na een maand duidelijkheid
Alle buitengewoon opsporingsambtenaren waren vanaf de noodverordening Covid-19 eind maart bevoegd op te treden. En boetes uit te delen. Er zijn door het team ongeveer 150 coronaboetes opgelegd tussen half maart en half juli, het grootste deel voor het niet houden van voldoende afstand en samenscholing. Eerst waarschuwen was het devies, ook vanuit de veiligheidsregio. ‘In het begin was er veel onduidelijk, na een maand wist iedereen ondertussen wel dat je 1,5 meter afstand moest houden.’
De handhavers merkten dat veel jongeren tussen de 16 en 20 jaar het lastig vonden de maatregelen op te volgen en de grens opzochten. ‘Dan zaten ze bij elkaar en renden snel weg als ze ons aan zagen komen,’ zegt Verkijk. Maar echt grote problemen met de handhaving ondervond het team niet. Emmen: ‘Er zijn wat uitschieters met verbale agressie geweest, maar het viel heel erg mee. Het grootste deel begreep het juist wél als ze een boete kregen. We kunnen het niet mooier maken dan het is, als je de verordening overtreedt, heeft dat consequenties.’
Aandacht voor boa’s
Hoewel het dus in Capelle meeviel, laaiden in coronatijd de aandacht voor geweld tegen boa’s en in het kielzog voor de oude bewapeningsdiscussie flink op. ‘Beter mee verlegen dan om verlegen, het gaat puur om middelen ter verdediging’ aldus Verkijk. ‘Met voorbehoud van opleiding moet het mogelijk zijn. Ik snap dat je niet iedere boa kan bewapenen. Het hangt samen met niveau, training, en functie.’
Volgens Emmen is het opleidingsniveau in Capelle voldoende voor uitbreiding van geweldsmiddelen, zoals de korte wapenstok. ‘Het hangt ook van de situatie af, als je controleert op drank en horeca in de nacht heb je het misschien eerder nodig. Maar iemand kan ook, of juist, helemaal uit z’n plaat gaan om een parkeerbon.’
Ze hebben het idee dat in coronatijd voor veel mensen duidelijker is geworden wat boa’s doen. Of dit heeft bijgedragen aan een beter imago is twijfelachtig. ‘Handhaving is breed uitgemeten in de media, het is goed dat er aandacht voor is. Aan de andere kant moeten wij boetes uitdelen en als je iemand een bekeuring geeft is het nooit goed.’
Geen spugers
Het team is niet angstig geweest om het virus op te lopen in de frontlinie. ‘Mensen hielden ook echt wel afstand van ons en we hadden geen coronaspugers,’ zegt Verkijk. In het geval van een snotneus, moesten de handhavers ook zelf thuis in isolatie. Overleg ging digitaal en zelfs voor handhaving is er thuis genoeg werk. Een ‘actie buiten heeft vaak veel gevolgen binnen’, oftewel er ligt altijd administratie te wachten.
In het begin stelden ondernemers veel vragen per mail over wat wel en niet mocht. ‘Gelukkig is er nu meer duidelijk zodat er ook minder vragen komen,’ vertelt Emmen. ‘Ongeveer drie maanden had 90 procent van ons werk inhoudelijk te maken met corona. Mensen zijn er nu meer aan gewend en er worden weer andere zaken opgepikt. We gaan weer langzaam terug naar normaal…’
Het is de vraag of het zo blijft met eventuele nieuwe lokale maatregelen, of dat er later bijvoorbeeld ook op het dragen van mondkapjes gehandhaafd moet worden. Op het kantoor Gemeentewerf – waar de Afdeling Stadsbeheer zit met onder meer een unit Vergunningen, Toezicht en Handhaving – is het team handhaving inmiddels weer vol in bedrijf. Uiteraard op gepaste afstand en met looproutes en dergelijke. De overige medewerkers van deze unit werken voornamelijk vanuit huis.
Maatregelen ingeburgerd
Tijdens een rondje over de markt en door het aansluitende winkelcentrum De Koperwiek zien we dat de afstandsmaatregelen zijn ingeburgerd. Op de weekmarkt is er genoeg afstand en ruimte, ook op de terrassen. In het winkelcentrum zien we een voorbeeld waar Handhaving bij betrokken was. Het was ‘een chaos’ bij de ingang waar Albert Heijn aan de ene kant zit en frietzaak Bram Ladage aan de andere.
‘Daardoor ontstonden opstoppingen en mensen konden geen afstand houden. Als gemeente moesten we echt ingrijpen. Afzetpaaltjes sturen nu de looprichtingen van bezoekers en voor de wachtrijen (zie foto). Anders had één van de twee zaken dicht gemoeten. Met dit soort interventies zijn we druk bezig geweest.’
Drugs en criminaliteit
Waar heeft handhaving naast de coronamaatregelen mee te maken? Rondrijdend door Capelle aan den IJssel zien we de diversiteit in de gemeente met ruim 67.000 inwoners. Van megaflats en portiekwoningen met kogelgaten in het balkon, die getuigen van een beschieting een paar weken geleden, tot vinexwijken en villa’s, badend in het groen. Daardoor is ook de handhaving heel divers. ‘We zitten vast aan Rotterdam, dat geeft ook de grotestedenproblematiek als drugs, criminaliteit en overlast.’
Ook zien ze veel jongeren die de kans lopen af te glijden naar het criminele milieu. Capelle heeft bewust geen jeugdboa’s, maar een jongerenwerker zonder uniform in het team handhaving. ‘Jongeren zien handhavers soms als boeman en het doel is niet straffen, maar helpen,’ aldus Emmen. Verkijk vertelt over een melding van een dronken jongen die veel indruk heeft gemaakt. In plaats van een bon uit te delen voor ordeverstoring, hebben handhavers de jeugdige voor zelfmoord kunnen behoeden en hulp geboden.
Inwoners weten de handhavers inmiddels goed te vinden voor online meldingen. Bij een gevaarlijke situatie of overlast kunnen Capellenaren ook direct bellen met handhaving en dat werkt goed. De 17 boa’s in het team werken allemaal integraal op alle terreinen. Ze hebben wel elk hun eigen specialisatie: de muilkorfplicht en kort aanlijngebod voor gevaarlijke honden, asbest, warenmarkten, drank- en horeca, of het Digitaal Opkoopregister tegen heling en ondermijning.
Team ondermijning
Emmen en Verkijk zijn bijvoorbeeld allebei verantwoordelijk voor de bestuurlijke aanpak ondermijning vanuit handhaving. Daarvoor zitten ze in een speciaal team met onder meer de domeinen veiligheid en sociaal, politie, RIEC en de Belastingdienst. ‘Dit was ook het enige overleg dat niet digitaal kon, maar alleen fysiek, vanwege de gevoelige informatie,’ vertelt Verkijk.
In een regionaal controleteam gericht tegen prostitutie en mensenhandel werken de boa’s nauw samen met meerdere gemeenten in de regio en de politie. En dat loopt goed. ‘We versterken elkaar,’ zegt Verkijk. ‘Wij hebben vooral bestuursrechtelijk meer kennis. Er zijn veel taken van de politie naar handhaving gegaan die beter binnen de gemeente passen, zoals op het gebied van milieu en het sluiten van panden.’ Emmen vult aan: ‘We trekken samen op en hebben elkaar ook gewoon nodig. Het is een gelijkwaardige samenwerking.’
De boa’s
Erwin Verkijk is senior medewerker Handhaving bij de unit Vergunningen, Toezicht en Handhaving bij de gemeente Capelle aan den IJssel. Hij is boa sinds 1999, werd in 2003 allrounder en in 2018 operationeel leidinggevende. ‘De functie van boa is erg ontwikkeld door de jaren heen, in positieve zin. Het gaat veel meer over contact met mensen en bijdragen aan de gemeente en leefomgeving. Je merkt wel dat de maatschappij is verhard.’ Rocky Emmen is sinds 2013 boa en toezichthouder bijzondere wetten, organiseert en coördineert ook de integrale horeca- en bedrijvencontroles en stuurt het boa-team sinds een jaar aan. ‘Je ontkomt er niet aan dat je als leidinggevende meer binnen zit.’ Maar ze gaan beiden nog genoeg de straat op. ‘Het is belangrijk om te weten wat er speelt en binding te houden, ook met collega’s.’
Beide zijn Officier van Dienst Bevolkingszorg (OVD-BZ), het eerste aanspreekpunt en coördinator van gemeentelijke processen bij een ramp of grootschalige incidenten.
Online Magazine
Geef een antwoord