Om ondermijning in de wijk aan te pakken, is een brede wijkaanpak nodig waarin het veiligheidsdomein en het sociale domein samenwerken, aldus het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV). De organisatie stelde een online boek samen met tien inspirerende praktijkvoorbeelden.
Ondermijning lijkt een toenemend probleem binnen gemeenten, zo schrijft het CCV. Hierbij gaat het om kleinere en grotere misdaden die – meer dan bij reguliere criminaliteit – de grenzen tussen de onder- en bovenwereld overschrijden. Denk aan wietteelt en drugslabs in woonwijken of het inzetten van jongeren voor criminele hand- en spandiensten. Kwetsbare wijken zijn gevoeliger voor ondermijning dan andere wijken, aldus de organisatie. ‘Daar maakt een opeenstapeling van problemen als armoede en achterstand mensen kwetsbaar om als dader of slachtoffer betrokken te raken bij ondermijnende criminaliteit.’
Praktijkvoorbeelden wijkaanpak
Repressie alleen is daarom onvoldoende effectief tegen ondermijning, aldus het CCV, dat hiervoor het online boek ‘Ondermijning in de wijk’ samenstelde. Hierin zijn tien wijkgerichte aanpakken te vinden van gemeenten door heel Nederland. In deze voorbeelden wordt het veiligheidsdomein (met meer repressieve maatregelen) en het sociale domein (meer preventieve maatregelen) samen ingezet. De praktijkvoorbeelden zijn verzameld en uitgewerkt door Platform31 in samenwerking met het CCV.
Het inspiratieboek is bedoeld voor alle beleidsmakers en -uitvoerders die werkzaam zijn voor en in kwetsbare wijken. Het boek geeft antwoord op de vraag hoe je een succesvolle aanpak inricht en vooral ook met wie je dat kunt doen. Ook geeft het inzicht in de knelpunten en de oplossingen. Bovendien somt het boek verschillende vernieuwende ideeën op voor een dergelijke wijkaanpak.
Gemene deler voor succes
In de tien voorbeelden verschilt de aanpak en werkwijze. Iedere aanpak betreft maatwerk, omdat de lokale omstandigheden overal anders zijn. Toch is er een aantal gemene delers. Die kunnen als basis dienen voor een unieke aanpak in een andere wijk of gemeente. Zo starten veel werkwijzen met een grondige verkenning van de lokale situatie door in gesprek te gaan met partnerorganisaties, bewoners of ondernemers.
Een tweede overeenkomst is de afhankelijkheid van individuen. ‘Om een nieuwe aanpak van de grond te krijgen, zijn er bevlogen mensen nodig met goede contactuele vaardigheden en een breed netwerk. Ook moeten zij gevoel voor bestuurlijke verhoudingen hebben en de capaciteit om nieuwe verbindingen te leggen en vast te houden. En dat dan vervolgens ook nog met veel overtuigingskracht en doorzettingsvermogen doen.’ Denk bijvoorbeeld aan een projectleider, een coördinator op het gemeentehuis of een externe.
Preventie en veiligheid
De derde gemene deler is de combinatie van preventie en veiligheid. De meeste werkwijzen zijn in beginsel preventief, maar hebben de mogelijkheid op te schalen tot een meer repressieve aanpak als dat nodig is.
Daarnaast, als laatste, hebben de meeste projecten in het inspiratieboek met elkaar gemeen dat de toekomst onzeker is. Het betreft vaak pilots die startten vanuit bevlogenheid met een bepaalde hoeveelheid inzet, middelen en tijd, terwijl de problematiek van ondermijning veelal hardnekkig is. Borging is daarom niet altijd zeker. Een aanbeveling is daarom om vooraf al afspraken te maken over het mogelijke vervolg.
Middelen om jeugdcriminaliteit tegen te gaan
Voor een dergelijke aanpak van ondermijning zijn er middelen vanuit het rijk beschikbaar. De komende jaren zet minister Weerwind voor Rechtsbescherming extra miljoenen in om drugscriminaliteit onder jongeren tegen te gaan. Het bedrag loopt op naar 61 miljoen euro structureel per jaar. Dit komt bovenop de eerder aangekondigde 82 miljoen euro jaarlijks in risicowijken. Vanaf 2025 is er daardoor jaarlijks 143 miljoen euro om de jeugdcriminaliteit een halt toe te roepen.
Ook kondigde het kabinet op Prinsjesdag 2021 aan dat regionale en gemeentelijke benaderingen om ondermijning aan te pakken een impuls krijgen van ruim 150 miljoen euro. Dat betreft dan vooral werkwijzen die zijn gericht op de wijkaanpak om te voorkomen dat jongeren in de criminaliteit belanden, op logistieke knooppunten en op samenwerken.
Geef een antwoord