• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • AI
    • Belastingen
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • KaFra Housing
    • KPN
    • Lefebvre Sdu
    • Segment
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Huidige regels ongeschikt om online ordeverstoringen te tackelen

31 oktober 2022 door Laura Wennekes

Lees voor

Verstoringen van de openbare orde beginnen steeds vaker online, zoals bij de avondklokrellen en boerenprotesten. Een probleem voor veel gemeenten en politie omdat de meeste wetgeving geldt voor de fysieke wereld. De huidige regels zijn ongeschikt voor gemeenten om online ordeverstoringen ’te tackelen’. Binnen de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) is er een beperkt aantal mogelijkheden.

Dat concludeert Lector lokaal bestuur en digitalisering Willem Bantema van NHL Stenden Hogeschool. Hij onderzocht met zijn team de mogelijkheden van de APV voor de aanpak van online aangejaagde ordeverstoringen. Bijvoorbeeld het oproepen tot demonstraties of illegale evenementen. De resultaten zijn gepubliceerd in het rapport Juridische grenzen en kansen bij openbare-ordehandhaving.

De Vereniging van Nederlandse gemeenten trok begin dit jaar dezelfde conclusie. ‘Gemeenten willen op verantwoorde wijze online monitoren. Daarbij hebben ze behoefte aan duidelijke juridische kaders. Dit laat helaas nog wel enige tijd op zich wachten.’ En die kaders zijn er nog steeds niet. Om toch te kunnen blijven monitoren, wordt daarom eerst gegrepen naar noodoplossingen. ‘Het gebrek aan een expliciete juridische basis betekent niet dat er niets mag.’

Kernvraag

Het Districtelijk Veiligheidsoverleg IJsselland, met daarin de 11 burgemeesters uit de regio IJsselland, politie en Openbaar Ministerie, gaf opdracht voor het onderzoek van Bantema. ‘Als we zien dat er online wordt opgeroepen tot rellen of het verstoren van de openbare orde, welke juridische mogelijkheden hebben we dan om in te grijpen? Dat was de kernvraag,’ aldus voorzitter van het overleg en burgemeester van Zwolle, Peter Snijders.

Enkele jaren terug bestond er onder burgemeesters terughoudendheid om op te treden tegen online ordeverstoringen. In 2020 voelden burgemeesters zich overwegend verantwoordelijk voor het voorkomen van ordeverstoringen die op internet worden aangejaagd, zoals rellen. Het is alleen niet helemaal duidelijk welke handelsruimte zij hebben als het gaat om de online inzet van bevoegdheden.

Last onder dwangsom

In de eerdere onderzoeken gaf de helft van de ondervraagde burgemeesters aan wel iets te zien in het opleggen van een last onder dwangsom. ‘Dat deden ze al om bijvoorbeeld illegale evenementen te beëindigen, maar niet tegen online uitingen waarvan verwacht wordt dat die tot ordeverstoringen kunnen leiden.’ Onder andere door grondrechten, jurisdictieproblemen, wetgeving die gericht is op het fysieke domein en door een onduidelijke relatie tussen online gedragingen en de openbare orde, kan de burgemeester zijn bevoegdheden niet online toepassen.

Verkennen

Bantema begrijpt de behoefte van gemeenten aan handvatten. ‘Het past bij deze tijd, dat burgemeesters de juridische mogelijkheden van de online wereld gaan verkennen.’ In Utrecht probeerde Sharon Dijksma dat vorig jaar met een online gebiedsverbod en burgemeester Femke Halsema van Amsterdam stelt een proef in om geweld via drillraps te voorkomen. ‘Het blijft alleen onduidelijk wat ze wel en niet mogen. In die zin dragen deze proeven bij aan meer inzicht in mogelijkheden en beperkingen,’ aldus de onderzoeker.

Opties APV

Het rapport geeft geen kant-en-klare oplossingen, maar een aantal opties die overheden verder kunnen helpen. ‘Wij hebben gekeken wat er binnen de APV kan. Op basis van de juridische analyses lijkt de APV een complexe, maar niet onbegaanbare route. Vooral vanwege grondrechten zijn de mogelijkheden beperkt of niet toegesneden op het online domein. Dat geldt niet alleen voor de APV. Ook de Gemeentewet is in een hele andere tijd tot stand gekomen en gericht op het fysieke domein.’

Oplossingen

Volgens Bantema zijn de huidige regels ongeschikt om online ordeverstoringen te tackelen, maar kan dat opgelost worden. In België is bijvoorbeeld door in het Algemeen Politiereglement toegevoegd dat bepaalde regels ook online gelden. Wat het virtuele domein precies is en hoe dit gereguleerd kan worden door gemeenten, zou bijvoorbeeld in de Gemeentewet vastgelegd kunnen worden.

Wetgeving

Eerder gaf de minister van Justitie en Veiligheid aan dat het aan gemeenteraden is om verder te verkennen of de APV mogelijkheden biedt. Op basis van de uitkomsten van dit onderzoek ligt het meer voor de hand dat wetgeving ontwikkeld wordt om gemeenten verder te ondersteunen, meent Bantema. Bijvoorbeeld door expliciete bevoegdheden toe te kennen aan burgemeesters. ‘In verband met privacy en vrijheid van meningsuiting moeten daar goede juridische waarborgen voor komen.’

Verder helpen

Dat die duidelijke regelgeving er moet komen, is volgens de onderzoeker een gegeven. ‘Inwoners kunnen zich veel sneller organiseren dan overheden. Dat hebben we wel gezien tijdens Covid-19 en ik denk dat we dat steeds meer gaan zien. We hopen met dit onderzoek de gemeenten en de landelijke overheid een stap verder te helpen.’

Peter Snijders gaat de uitkomsten van het onderzoek aanbieden aan de ministers van Justitie en Veiligheid en Binnenlandse Zaken. ‘Als burgemeesters van IJsselland gaan we hierover graag landelijk het gesprek aan. Het zou mooi zijn als we gezamenlijk tot een goede juridische basis komen om in voorkomende gevallen adequaat te kunnen reageren én handelen.’

Tagged With: apv, online, online monitoring, ordeverstoring, rellen Filed Under: College, Digitalisering, Gemeenteraad, Handhaving, Openbare orde

Reageer
Vorige artikel
Ook na overleg geen akkoord coalitiefracties over asielwet
Volgende artikel
Extra geld voor landelijk dekkend netwerk bibliotheken

Reader Interactions

GERELATEERD

Online oproepen

‘Geef burgemeester bevoegdheid tegen online relschoppers’

Burgemeesters moeten de bevoegdheid krijgen om onlineoproepen tot rellen of andere verstoringen te laten verwijderen. Dat moet mogelijk zijn bij berichten die aantoonbaar de openbare orde in gevaar brengen of waarbij ‘ernstige vrees’ bestaat daarvoor, vindt de VVD, die een initiatiefwet hiertoe heeft gemaakt. De liberalen zien online oproepen tot ordeverstoringen als een groeiend probleem.... lees verder

Rellen Amsterdam

Demonstratie in Amsterdam ondanks verbod

Pro-Palestijnse organisaties die van plan waren het demonstratieverbod in Amsterdam te negeren, kregen alsnog de ruimte woensdag. Het bestuur had ‘ernstige vrees voor het ontstaan van wanordelijkheden’ als de demonstranten nergens terecht zouden kunnen. De gemeente besloot het voormalige industriegebied Westergasterrein uit te zonderen van het demonstratieverbod. Amsterdam wilde hiermee voorkomen dat een menigte zich... lees verder

Burgemeester Utrecht spreekt ouders relschoppers aan

Burgemeester Sharon Dijksma van Utrecht stuurt alle ouders van relschoppers die aanwezig waren bij onrusten in de wijk Overvecht een brief. Hierin maakt ze duidelijk dat de ouders verantwoordelijk zijn voor hun kinderen en dat de gemeente eventuele schade op hen zal verhalen. Al een aantal avonden is het onrustig bij een winkelcentrum in de... lees verder

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Tweede Kamer stemt voor woningwet die voorrang statushouders verbiedt

4 juli 2025

Bermgras als basis voor bouwpanelen of bodemverbeteraar

4 juli 2025

houten huis fabriek

Groene woningbouw noodzakelijk voor CO₂-reductie

3 juli 2025

Wijzigingen wetten en regels voor gemeenten per 1 juli 2025

2 juli 2025

Lokale journalistiek toekomstbestendig maken

2 juli 2025

GEMEENTE.NU PARTNERS

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’
  • Segment

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 
  • Segment

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar
  • Segment

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’
  • Segment

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment
  • Segment

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze
  • Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept
  • Segment

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6
  • Segment

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden
  • Segment

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden

De drie p’s van Segment
  • Segment

De drie p’s van Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling
  • Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling

De Wet open overheid is voor iedereen relevant
  • Segment

De Wet open overheid is voor iedereen relevant

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment
  • Segment

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’
  • Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 
  • Segment

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid
  • Segment

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid

‘Een feestje van de ceremonie maken’
  • Segment

‘Een feestje van de ceremonie maken’

Van bestemmingplan naar omgevingsplan
  • Segment

Van bestemmingplan naar omgevingsplan

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen
  • Segment

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker
  • Segment

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’
  • Segment

‘Met een integrale aanpak kun je de jeugd beter helpen’


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • AI
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Lefebvre Sdu

  • Disclaimer
  • Privacy Statement & Cookieverklaring
lefebvre SDU