Eind augustus zijn er afspraken gemaakt tussen het Rijk en gemeenten om de asielcrisis te bezweren. Deze lopen tot 31 december 2023. De doorstroom in de asielopvang gaat binnen een paar dagen over van een nationale- naar een specifieke crisisstructuur, meldt staatssecretaris Van der Burg (Asiel).
Het uitroepen van de nationale crisis afgelopen juni moest zorgen voor doorzettingsbevoegdheden richting gemeenten en provincies. Gedwongen opvang zoals in Tubbergen is wat het kabinet betreft echter niet van de baan.
De afgelopen weken werkte het Rijk samen met medeoverheden en andere partijen aan een plan van aanpak, schrijft Van der Burg over de voortgang. Er is voor gekozen zoveel mogelijk gebruik te maken van bestaande overlegstructuren, de Landelijke Regietafel (LRT) en de Ministeriële Commissie Migratie en Samenleving (MCMS).
Gemeenten aan tafel
In de nieuwe specifieke crisisstructuur vanaf 23 september zijn de voorzitters van het Veiligheidsberaad en van de VNG bij de ministeriële commissie aanwezig. Hiermee zijn de veiligheidsregio’s en gemeenten vertegenwoordigd.
Aanvullend wordt een tijdelijk directeurenoverleg Doorstroom Migratieketen (DDM) ingesteld. Dit wordt het centraal monitorings- en coördinatiepunt van de verdere uitwerking van de afspraken, ondersteund door het Rijk en medeoverheden. Daarnaast zijn er organisaties belast met de uitvoering. Zoals het voorbereiden van de overdracht van de crisisnoodopvanglocaties en het regelen van zorg ter plaatse.
Verlichting
‘De situatie op en om het aanmeldcentrum in Ter Apel is al lange tijd zeer schrijnend,’ schrijft de staatssecretaris. ‘Een essentieel onderdeel van de afspraken tussen VNG, IPO, VR en het Rijk is het oplossen van deze situatie. Sinds 10 september is enige verlichting gerealiseerd in de vorm van de locatie Marnewaard.’ Hier worden asielzoekers voor een korte periode opgevangen totdat zij terecht kunnen in Ter Apel voor de registratie.
Aanvullend worden er 170 mensen opgevangen in een tijdelijke noodopvang in de IJsselhallen in Zwolle. De noodopvang werd plotseling georganiseerd na een dringende oproep van het kabinet aan de gemeente, aldus burgemeester burgemeester Peter Snijders. De opvang in Zwolle is voor vier dagen en ‘bedoeld om de mensen even op adem te laten komen voordat ze de asielprocedure ingaan’.
Puzzelstuk
Hiermee is volgens Van der Burg ‘een belangrijk puzzelstuk gelegd in het streven om de opvangcrisis het hoofd te bieden’. Na het identificatie- en registratieproces wordt de asielzoeker doorgeplaatst naar andere opvang. ‘Het blijft dan ook cruciaal dat asielzoekers na het I&R-proces kunnen doorstromen naar opvanglocaties en dat de afgesproken crisisnoodopvang bij gemeenten tot stand komt.’
De crisisnoodopvang was in eerste instantie bedoeld voor 25 regio’s met 225 plekken per regio. Het kabinet vroeg de veiligheidsregio’s dit te verdubbelen. ‘Toen kwam er een eisenpakket van de veiligheidsregio’s, de VNG en het IPO. Die zeiden: dat willen wij doen onder een aantal voorwaarden en daar moeten jullie aan gaan werken. Kom met voorstellen voor instroom, voor doorstroom en voor uitstroom,’ zei Van der Burg in het recente Kamerdebat over de asielcrisis. ‘Vanaf de avond dat we afspraken maakten gingen gemeentes weer helpen bij het creëren van extra plekken.
In dat debat zei hij ook dat er een robuuster systeem moet komen, waarbij niet weer de fouten uit het verleden worden gemaakt. ‘Zodra we de crisisopvang en de noodopvang hebben afgebouwd omdat we voldoende reguliere plekken hebben, moeten we zorgen dat we die plekken houden voor lange tijd: tien jaar, twintig jaar, vijfentwintig jaar. Als er dan vervolgens pieken en dalen komen, schalen we niet af onder een bepaalde ijzeren voorraad.’
Kleinschalig
Er wordt nu ook veel gekozen voor kleinschalige locaties. Het principe van een locatie voor 300 of meer is losgelaten, net als dat de opvang alleen door het COA mag gebeuren. ‘Rotterdam wil het dan graag zelf doen. Prima, dat is wat mij betreft ook aan de orde,’ zegt Van der Burg.
Sinds 15 september vangt Meijerijstad bijvoorbeeld tijdelijk zo’n honderd asielzoekers op in het bestuurscentrum in Sint-Oedenrode. En gaat de gemeente Oisterwijk vanaf 1 oktober honderd asielzoekers en statushouders opvangen in vakantiepark De Reebok. Maar er komen ook grotere locaties. Zo wordt vanaf 20 september de Eurohal in Zuidbroek voor minimaal een half jaar gebruikt als een noodopvanglocatie voor maximaal 500 asielzoekers, meldt de gemeente Midden-Groningen.
Langdurige plekken
Van der Burg geeft complimenten voor de noodopvangplekken die overal ontstaan, maar zei in het debat hierover ook: ‘Ik heb het liefst dat de gemeenten zeggen we doen het voor een lange tijd. Want opbouwen voor een halfjaar of voor drie maanden helpt voor nu, maar op termijn is het vooruitschuiven. Dus ik ben het meeste gebaat bij langdurige plekken.’
Geef een antwoord